Քաղաքական առաջնորդության մասին և ոչ միայն Նախագահ Ալիեւի՝ CGTN հեռուստաալիքին տված հարցազրույցի հետքերով

Որքան հարուստ են Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի ելույթներն ու հարցազրույցները։ Ընդ որում, անկախ նրանից, թե ինչ լսարանի առջև է նա հանդես գալիս, կամ ինչ տեղեկատվական ռեսուրսին է հարցազրույց տալիս։ Որովհետև դրանք բոլորն էլ կրում են ծրագրային բնույթ, ընդ որում նաև բոլոր լուսաբանվող հարցերի մասին անկեղծ տեսակետի հնչեցմամբ: Որի հաստատումը մենք տեսանք  չինական CGTN հեռուստաալիքին տված պետության ղեկավարի հարցազրույցում։
 
Այս հարցազրույցից դժվար է ինչ որ բան առանձնացնել, քանի որ Իլհամ Ալիևի կողմից արտացոլած բոլոր ասպեկտները կարևոր են՝ աշխարհում տեղի ունեցող իրադարձությունների լույսի ներքո։ Ուստի մենք կձգտենք հնարավորինս տարողունակ ներկայացնել այն գաղափարները, որոնք երկրի նախագահը շատ մատչելի ձևով ներկայացրել է չինաական լսարանին։ Թեեւ, իհարկե, հարցազրույցի ուղղվածությանը կծանոթանան ոչ միայն Չինաստանում։
 
Հավանաբար, ամենակարեւոր հղումներից մեկը, որը նախագահ Իլհամ Ալիեւը ցանկացել է հասցնել հանդիսատեսներին (ընթերցողներին), դա, նախեւառաջ, ցանկացած պետության համար ազգային անվտանգության պաշտպանության  արդիականությունն է։ Բայց, եկեք համաձայնվենք, չէ որ բավական չէ այս գաղափարը ուրվագծել հիմնական, կարևոր է ցույց տալ դրան հասնելու ուղիները, ինչը հատկապես դժվարին է, երբ մոլորակի վրա միջազգային իրավունքի նորմերի և սկզբունքների հետ անօրինականությունը հասնում է իր գագաթնակետին։
 
Պետությյան ղեկավարը բացահայտել է, որ ՄԱԿ-ի կանոնադրության համաձայն՝ Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության և ինքնիշխանության ամբողջական վերականգնումը տեղի է ունեցել ոչ հանկարծակի կամ ինքնաբուխ։ ՄԱԿ-ի բանաձեւերի հաջող ուժային իրականացման հիմքում եղել է հաստատակամություն ազգային շահերի, ապրելակերպի և անկախ քաղաքականության պաշտպանության մեջ։
 
Բայց աշխարհի համար Ադրբեջանի օրինակն այստեղ նրանում է, որ այդ հաջողությունը ապահովելը հնարավոր է գրագետ քայլերով ինչպես ներքին, այնպես  էլ արտաքին դաշտում։ Իսկ ադրբեջանական ներքին դաշտը միաձույլ է դարձել ոչ միայն հասարակության մեջ միասնության առկայության, այլ նաև նրանում կայուն քաղաքական համակարգի (սոցիալական ծրագրերի իրականացում և այլն) գործունեության շնորհիվ։ Իսկ ահա արտաքին քաղաքականությունը, որը հանգեցրել է այլ երկրների և միջազգային կազմակերպությունների հետ կարևոր կապերի հաստատմանը՝ դարձել է ներքին քաղաքականության շարունակությունը։
 
Որպես արդյունք, ներկա պահին  հզորագույն գլոբալ դերակատարները գնահատում են՝ Ադրբեջանի ներդրումը ինչպես տարածաշրջանային (Կենտրոնական Ասիա, Կասպից և Հարավային Կովկաս) խաղաղության և կայունության, այնպես  էլ ավելի լայն աշխարհագրական տարածքում։ Դրանով իսկ, Ադրբեջանի նախագահն իր հարցազրույցի այս հատվածը ամփոփել է նրանով, որ աշխարհում մեր երկրի վաստակած տեղը ապահովված է անկախ ազգային և կրոնական պատկանելությունից՝ ողջ ժողովրդի համախմբած գաղափարախոսության, տնտեսական զարգացման և ազգային գաղափարի եռամիասնությամբ։
 
Իսկ այնուհետև Իլհամ Ալիևը ներկայացրել է ձևավորվող աշխարհակարգի իր տեսլականը, մոլորակի վրա աշխարհաքաղաքական տուրբուլենտության և չդադարող արյունահեղության առկայության հիմնական պատճառը ուրվագծելով՝ գաղութատիրական-իմպերիալիստական անցյալով պետությունների՝ բոլորին և ամեն ինչին, թե ինչ կանոններով, այսպես ասած, պետք է ապրել կարգադրելու ծրագրերը։ Որի հիմքում դրված է՝ իշխելու և թելադրելու նրանց անթաքույց ցանկությանը: Ուստի Ադրբեջանը բազմիցս կոչ է արել չմիջամտել երկրների ներքին գործերին։
 
Այդ կապակցությամբ նախագահ Իլհամ Ալիևը կանգ է առել՝  համապատասխան հռչակագրում արձանագրված Չինաստանի և Ադրբեջանի ռազմավարական գործընկերության փաստի վրա՝ տեղի ունեցածը անվանելով երկկողմ հարաբերություններում շատ կարևոր քաղաքական քայլ։ Որին զուգահեռաբար արդիականացրել է գործընկերության ընդլայնումը, ներառյալ այնպիսի գլոբալ նախագծերի զարգացումը, ինչպիսիք են Միջին միջանցքը և աշխարհի տարբեր տարածաշրջանները իրար հետ միավորող տրանսպորտային փոխկապակցության ոլորտի այլ գծերը։ Որի լույսի ներքո պետության ղեկավարն ընդգծել է Պեկինի «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախաձեռնության կարևորությունը՝ տարբեր երկրների կողմից տնտեսական զարգացման նոր հնարավորություններ ձեռք բերելու տեսանկյունից։
 
Դրանով իսկ, Իլհամ Ալիևը առանձնահատուկ տեսանկյունից է լուսաբանել ադրբեջանա-չինական հարաբերությունների հեռանկարը՝ ընդգծելով Ադրբեջանի կողմից Չինաստանի քաղաքացիների համար վիզային ռեժիմի պահանջների չեղարկումը։ Պեկինի կողմից հայելային որոշումը,  պետության ղեկավարի խոսքով, կնպաստի զբոսաշրջիկների թվի ավելացմանը, ինչը դիտվում է որպես կարևոր գործողություն, քանի որ մարդկանց և հանրային դիվանագիտության միջև շփումները էական դեր կխաղան փոխըմբռնման գործում։
 
Նախքան նախագահ Իլհամ Ալիևի հարցազրույցի հաջորդ ասպեկտին անդրադառնալը, նշենք, որ համաշխարհային քաղաքական գործիչները իրենց ելույթներում կամ հարցազրույցներում շատ հաճախ նախընտրում են խուսափել Չինաստանի և ԱՄՆ-ի քաղաքականությունը մի տեսակ հավասարության սկզբունքով գնահատելուց։ Այսինքն, կախված նրանից, թե կոնկրետ երկրի քաղաքական առաջնորդը ինչ լսարան է դուրս գալիս, նա և բարձրաձայնում է իր մտքերը։ Բայց Ադրբեջանի ղեկավարը հանդես է գալիս բլորովին այլ դիրքերից։ Նա միշտ ներկայացնում է իր օբյեկտիվ հայացքը աշխարհի վրա: Հետևաբար, Չինաստանին և ԱՄՆ-ին անվանելով աշխարհի երկու խոշորագույն երկրներ՝ նա վստահորեն հայտարարել է, որ ոչ թե առճակատումը, այլ տարբեր հարցերի շուրջ նրանց միջև կոնսենսուսը օգուտ կբերի բոլոր պետություններին։ Որի լույսի ներքո նա հստակ ուրվագծել է իր տեսակետը՝ ԱՄՆ-ի նախագահ Դոնալդ Թրամփի առանձին քայլերի վերաբերյալ իր առաջին պաշտոնավարման ընթացքում՝արտահայտելով՝, աշխարհում իրավիճակի զարգացման տեսանկյունից իր դիրքորոշումը նաև նրա երկրորդ նախագահական ժամկետի առնչությամբ։ Զուգահեռաբար Իլհամ Ալիևը, կոնկրետ օրինակներով, ցույց է տվել միջազգային հարթակում Ադրբեջանի քաղաքականության բազմավեկտոր բնույթը՝ ինչպես եվրոպական, այնպես էլ այլ ուղղություններով։
 
Դրանով հանդերձ, Ադրբեջանը դիրքավորելով որպես Գլոբալ հարավի մաս, մեր պետության  ղեկավարը արձանագրել է նրա շահերը պաշտպանելու համար ձեռնարկվող քայլերի մշտականությունը՝ կարճ էքսկուրս կատարելով դեպի COP29-ի օրերը։ Մասնավորապես, պաշտոնական Բաքվի, որպես այդ յուրահատուկ ֆորումի կազմակերպչի նպատակներից մեկը՝ Իլհամ Ալիևը ներկայացրել է Գլոբալ Հարավի և Գլոբալ Հյուսիսի միջև ավելի ամուր կամուրջների անցկացումը։ Հետևաբար, COP29-ի նշանակալից ֆոն է եղել Փոքր կղզի զարգացող պետությունների գագաթնաժողովը, որի ժամանակ այս պետություններին կոնկրետ օգնություն ցուցաբերելու նպատակով Ադրբեջանը առաջ է քաշել հավակնոտ օրակարգ։
 
Հավանաբար ամենևին ինքնաբուխ չէ, որ հնչեցված հարցերին Ադրբեջանի նախագահի պատասխանների լույսի ներքո CGTN-ի թղթակիցը Իլհամ Ալիևին խնդրել է լուսաբանել՝ աշխարհում քաղաքական առաջնորդության թեմայի իր ընկալումը: Ինչպես երևում է, հատկապես գլոբալ մասշտաբով Ադրբեջանի վստահ երթը, ներքին և արտաքին հարթակներում երկրի հաջողությունները, լրացված՝ հարցազրույցի շրջանակներում մեր պետության ղեկավարի կողմից՝ աշխարհում տեղի ունեցողների  և մոլորակի զարգացման հեռանկարների վստահ բնութագրումն է լրագրողուհուն ստիպել հնչեցնել այդ հարցը:
 
Ադրբեջանի նախագահը քաղաքական առաջնորդի հիմնական չափանիշ է անվանել՝ երկրի քաղաքացիների նկատմամբ հսկայական պատասխանատվությունն ու միանշանակ արդարությունը։ Ինչպես կոնկրետացրել է Իլհամ Ալիևը, առաջնորդը ոչ մի անգամ չպետք է խաբի իր ժողովրդին, որը կգնահատի այս մոտեցումը։ Իսկ կեղծ խոստումները կհանգեցնեն ոչ միայն հիասթափության և առաջին դեմքի ղեկավարության նկատմամբ անհավատության, այլ քաղաքական ճգնաժամի։ Կիսվելով դրա նկատմամբ իր վերաբերմունքով, Իլհամ Ալիևն ընդգծել է, որ իր նախագահական գործունեության ընթացքում միշտ հանրությանը հնչեցրել է բացառապես ճշմարտացի տեղեկատվություն՝ լինի դա դրական, թե բացասական։ Այդ իսկ պատճառով ադրբեջանական ժողովուրդը հավատացել է նախագահին՝ ներառյալ և օկուպացված հողերի ազատագրման առումով պատմական արդարության պարտադիր վերականգնման խոստումին։ Հարցին այս մոտեցումն էլ  ապահովել է՝ տարածքային ամբողջականության, ամբողջ երկրի ինքնիշխանության և արժանապատվության վերականգնումը։
 
Եվ դրա համար էլ, Ադրբեջանի նախագահը հանրային աջակցության ապավինելուն ձգտող առաջնորդներին խորհուրդ է տվել միշտ ասել ճշմարտությունը՝ քայլեր ձեռնարկելով ժողովրդի և երկրի շահերից ելնելով, չնայած միջազգային ճնշման ցանկացած փորձերին։ Արեք այն, ինչ ճիշտ է ձեր երկրի համար, ամփոփել է Իլհամ Ալիևը, որի արդյունքում և՛ դուք կհասնեք հաջողության, և՛ պետությունը հաջողությամբ կզարգանա։
 
Թերևս, ահա այս նոտայի վրա մենք և կավարտենք առանձին հաղորդագրությունների դիտարկումը, որոնք պետության ղեկավարը՝ չինական CGTN հեռուստաալիքին տված իր ծրագրային հարցազրույցում հղել է բոլոր շահագրգիռ կողմերին: Հուսով ենք, որ նրանք բոլորը կլսեն նախագահ Իլհամ Ալիևի կողմից հնչեցրածը։