Ալեքսիյ վարդապետը բացահայտում է Ադրբեջանի մասին կեղծիքը Ու Քորթոշյանի պորտը տեղն է դնում
«... Եվ ձախողեցիր Հարսանյաց պալատի հանդիսավոր բացումը։ Հետո մատուռի ավերակների վրա...
-Կներեք, մատուռն է՞լ եմ ես քանդել։
«Ոչ, դա եղել է ձեզնից առաջ՝ 14-րդ դարում»։
Հայկական քարոզչության կեղծ «մտահոգությունը»՝ կապված Ադրբեջանի տարածքում քրիստոնեական ժառանգության վիճակի հետ, մեզ ստիպեց հիշել Լեոնիդ Գայդայի «Կովկասի գերուհին կամ Շուրիկի նոր արկածները» կատակերգության արդեն վաղուց թևավոր դարձած այս արտահայտությունը: Իսկ եթե խոսենք առանց ակնարկների և փաստերով՝ ապա հայկական կողմն ամեն կերպ ձգտում է սևացնել Ադրբեջանին՝ փորձելով ներկայացնել նրան որպես բարբարոսի, որը գազանային կատաղությամբ քանդում է ռուսական տաճարները։ Հենց այս տարբերակն էր, որ այսօր փորձեց իրականացնել հայկական քարոզչամեքենան՝ հրապարակելով «Ադրբեջանը քանդում է ոչ միայն հայկական, այլև ռուսական եկեղեցիները» ամպագոռգոռ վերնագրով հոդված։
Այսպես, ըստ Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հիմնադրամի փոխտնօրեն Րաֆֆի Քորթոշյանի՝ խոսքը վերաբերում է ռուսական եկեղեցուն՝ «կառուցված 1905 թվականին Շամխորի (այժմ՝ Շամքիր) շրջանի Մարտունի (նախկին Գոլիցինո, այժմ Գյունաշլի) գյուղում»։ Քորթոշյանը պնդում է, որ 1982 թվականին եկեղեցին լավ վիճակում է եղել, իսկ գյուղն իբր հայաբնակ է եղել։ Նրա խոսքով, 2008 թվականին եկեղեցին արդեն ծածկից զրկված էր։
«Վերջինիս հատակաձևը հստակ տեսանելի էր Google Earth-ի 2011 թ. տիեզերքից կատարված լուսանկարում, մինչդեռ արդեն 2017 թ. լուսանկարում եկեղեցին այլևս գոյություն չունի: Հետևաբար հիմնահատակ ավերումը տեղի է ունեցել 2011-2016 թթ. միջակայքում` անկասկած Ադրբեջանական իշխանությունների «հոգատար» վերաբերմունքի շնորհիվ», - վրդովվում է Քորթոշյանը:
Գովելի է, իհարկե, հայկական քարոզչամեքենայի «մտահոգությունը» ռուս ուղղափառ եկեղեցու վերաբերյալ։ Բայց եթե, ինչպես ասում են, նայել արմատին, ապա ադրբեջանցիների կողմից ռուսական եկեղեցու գիտակցված ոչնչացման մասին բարձրաձայնողը, եթե դա, իհարկե, տեղի է ունեցել իրականում, անշուշտ պետք է լինեն ոչ թե հայերը, որոնց պատկանում է առաջատարի դափնին սրբավայրերի ոչնչացման գործում, այլ Ռուս Ուղղափառ Եկեղեցու ներկայացուցիչները, և առաջին հերթին՝ Ռուս Ուղղափառ Եկեղեցու Բաքվի և Ադրբեջանի թեմը, ինչպես նաև Ռուսական համայնքը:
Թեմը, սակայն, հայկական կողմի բարձրացրած թեմայի հետ կապված խնդիրներ չի տեսնում։ Բաքվի թեմի վարչության քարտուղար, վարդապետ Ալեքսիյը (Նիկոնորով) Caliber.az-ին ասել է, որ ժամանակի ընթացքում ցանկացած շինություն, այդ թվում՝ եկեղեցի, փլուզման միտում ունի։
«Ադրբեջանի Շամքիրի շրջանի Գյունաշլի գյուղը հիմնադրվել է 1847 թվականին ռուս վերաբնակիչների կողմից, և նախնական շրջանում կոչվել է Նովո-Տրոիցկի։ Հետագայում, ի պատիվ կնյազ Գրիգորի Գոլիցինի, բնակավայրը վերանվանվել է Գոլիցինո, իսկ գյուղում 1905 թվականին կառուցված եկեղեցին նվիրված էր Սբ. Գրիգորիին: Երբ Ադրբեջանը մտավ խորհրդային պետության կազմ, ուղղափառ բնակչությունը լքեց գյուղը։ Իսկ անտեր մնացած տաճարը աստիճանաբար խարխլվեց ու փլուզվեց։ Հետպատերազմյան տարիներին որպես գյուղատնտեսական պահեստ օգտագործվող եկեղեցու շենքը ծածկվել է տանիքով, սակայն մինչև 90-ականները այն կրկին փլվել է, ինչը հանգեցրել է պատերի մասնակի ավերման։
Թերևս, նման ճակատագրի են արժանացել հարյուրավոր, եթե ոչ հազարավոր եկեղեցիների ողջ նախկին ԽՍՀՄ տարածքում։ Բավական է մեքենայով շրջել մերձմոսկովյան Տվերի մարզով, որպեսզի մի քանի կիլոմետրը մեկ տեսնել ժամանակի ընթացքում ավերված բազմաթիվ ուղղափառ եկեղեցիներ:
Գյունաշլի գյուղի տաճարը լքված և փլուզված բազմաթիվ հուշարձաններից մեկն է, որը հիշեցնում է 20-րդ դարում մեր երկրների ու ժողովուրդների անցած դժվարին պատմական ուղին»,- ասաց հայր Ալեքսիյը:
Ինչպես տեսնում ենք, Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հիմնադրամը միտումնավոր խեղաթյուրել է Գյունաշլի անվան ծագումն ու գյուղի բնակեցման պատմությունը, փորձելով առանց հիմքի Ադրբեջանին մեղադրել տաճարը քանդելու մեջ՝ հայտնվեց ծիծաղելի վիճակում: Սակայն հայերի ֆեյքերը բոլորի համար վաղուց սովորական են դարձել։ Հիվանդ երևակայության առումով նրանց մոտ ամեն ինչ կարգին է: