Իրանը պատրաստ է զորք մտցնել Հայաստան Caliber.Az-ի էքսկլյուզիվը

Caliber.Az-ին հասած բացառիկ տեղեկությունների համաձայն, Իրանի ազգային անվտանգության բարձրագույն խորհրդի քարտուղար Ալի Աքբար Ահմադիանը Երևան կատարած այցի ընթացքում՝ մի շարք պահանջներ է առաջադրել Հայաստանի ղեկավարությանը, որոնց չկատարումը կարող է լուրջ հետևանքներ ունենալ այդ երկրի համար։ Բայց ամեն ինչի մասին հերթականությամբ:
 
Մերձավոր Արևելքում  մեծ պատերազմը, որը սկսվեց 2023 թվականի հոկտեմբերի 7-ին, Իրանի Իսլամական Հանրապետության համար հանգեցրել է հսկայական, և նույնիսկ անփոխարինելի կորուստների։ ՑԱԽԱԼ-ի (Իսրաելի պաշտպանության բանակ) հարվածների արդյունքում սկսեց փլուզվել Թեհրանի կողմից տասնամյակներ շարունակ ստեղծված այսպես կոչված Դիմադրության առանցքը։ Այսպիսով, ՀԱՄԱՍ-ը Գազայում է, թեև ամբողջությամբ ոչնչացված չէ, բայց լրջորեն թուլացել է։ Իսրայելի ջախջախիչ հարվածների ներքո «Հեզբոլլահը» գրեթե ամբողջությամբ գլխատվել է, զուգահեռաբար Իսրայելը հարձակվեց իրանական հակաօդային պաշտպանության համակարգերի վրա, ԱՄՆ-ի ռազմաօդային ուժերի հետ միասին հզոր հարվածներ է հասցրել Յեմենում Հութիների բազաին։ Եվ 2024 թվականի վերջին Իրանը զրկվեց Դիմադրության առանցքում իր գլխավոր «ակտիվից»՝ Բաշար Ասադի ռեժիմից Սիրիայում։
 
Հասկանալով, որ իր սահմանների գրեթե ողջ պարագծով պարտություն է կրում, Իրանը հիմա փորձում է պաշտպանվել գոնե հյուսիսից։ Եվ այստեղ, ինչպես գիտեք, Թեհրանը մտահոգվելու էական պատճառներ ունի՝ հաշվի առնելով Հայաստանի վերածվելը Արևմուտքի ֆորպոստի։ Եվ հենց այստեղ է սկսվում ամենահետաքրքիրը:
 
Ինչպես արդեն հայտնի է, հունվարի 8-ին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւն ընդունել է Իրանի Իսլամական Հանրապետության Ազգային անվտանգության բարձրագույն խորհրդի քարտուղար Ալի Աքբար Ահմադիանին։ Հանդիպման ընթացքում նախագահ Իլհամ Ալիևը ընդգծել է, որ Բաքուն հանդես է գալիս տարածաշրջանային խնդիրները տարածաշրջանային երկրների կողմից լուծման օգտին, և այս կապակցությամբ հենց Ադրբեջանն է հանդես եկել՝ տարածաշրջանային համագործակցության բնույթ կրող 3+3 ձևաչափի նախաձեռնող։ Եվս մեկ անգամ նշվել է  արտատարածաշրջանային արտաքին ուժերի տարածաշրջան ներգրավելու անթույլատրելիությունը։
 
Այստեղ Իրանի համար մի տեսակ ամեն ինչ հասկանալի է։ Ադրբեջանը իր գործընկերների հետ հարաբերություններում՝ կանխատեսելի և ազնիվ պետություն է։ Առաջինը՝ Ադրբեջանը վարում է անկախ արտաքին քաղաքակություն և մտադիր չէ իր տարածքը վերածել հրաձգարանի արևմտյան ուժերի համար։ Երկրորդը՝ Ադրբեջանի տարածքում չկան օտարերկրյա ռազմակայաններ, որոնք Իրանում կարող են դիտարկվել որպես սպառնալիք։ Երրորդը՝ պաշտոնական Բաքուն բազմիցս ընդգծել է, որ տարածաշրջանի բոլոր հարցերը պետք է լուծվեն միայն և միայն ինքնին տարածաշրջանի երկրների կողմից։
 
Այլ բան է՝ Հայաստանը, որի իշխանությունները միտումնավոր երկիրը վերածել են միջանցիկ բակի արևմտյան ուժային կառույցների համար։ Նախ, Թեհրանին չի կարող չզայրացնել անմիջապես իր սահմաններին մոտ ԵՄ-ի հետախուզական առաքելության գտնվելը, որը փաստորեն արդեն վերածվել է ՆԱՏՕ-ի առաքելության և որը լրտեսում է ոչ միայն Ադրբեջանին, այլ նաև Իրանին և Հայաստանի տարածքում տեղակայված ռուս զինվորականներին։ Իրանին չի կարող չանհանգստացնել նաև այն փաստը, որ Հայաստանն իր տարածքում պարբերաբար անցկացնում է զորավարժություններ ամերիկացի զինվորականների հետ։ Առավել ևս, ինչպես Caliber-ն արդեն տեղեկացրել էր անցած տարվա օգոստոսին, Հայաստանում, Զանգեզուրում, այսինքն՝ Իրանի հետ հենց սահմանին, արդեն տեղակայված է ԱՄՆ-ի բանակի սահմանափակ ռազմական կոնտինգենտը, որը հագեցած է Իրանի տարածքից արձակվող հրթիռների և այլ թռչող ապարատների հետագծերին հետևող հատուկ սարքավորումներով։ Ամերիկազի զինվորականների ջոկատը տեղակայված է Զանգեզուրում գտնվող Հայաստանի զինված ուժերի ռազմաբազայում։ Ինչի մասին հավանաբար Թեհրանում տեղյակ են։
 
Եվ, վերջապես, շատ կողմերից սեղմված Իսլամական Հանրապետությանը չի կարող չանհանգստացնել Փաշինյանի կառավարության արևմտամետ ձգտումները, որը վերցրել է խորը համագործակցության ուղիղ ուղի ԵՄ-ի և ՆԱՏՕ-ի հետ։
 
Իսկ հիմա վերադառնանք Ալի Աքբար Ահմադիանին, ով Բաքվից հետո ուղևորվեց Երևան, որտեղ արդեն անկեղծ զրույց է ունեցել Հայաստանի ղեկավարության հետ։ Այսպես, Ահմադիանը հայտարարել է, որ Հարավային Կովկասում խաղաղության և անվտանգության հասնելը հնարավոր է միայն տարածաշրջանի երկրների փոխգործակցության և համագործակցության դեպքում։ Տարածաշրջանում արտաքին ուժերի առկայությունը կարող է միայն վատթարացնել իրավիճակը։
 
Դիվանագիտական աղբյուրներից Caliber.Az-ին հասած տեղեկությունների համաձայն՝ Ալի Աքբար Ահմադիանը միանշանակ կոչ է արել Հայաստանի ղեկավարությանը՝ հրաժարվել ԵՄ-ին և ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու իր ձգտումներից։ Նա իր հայ դիմացինին հստակ զգուշացրել է, որ այս կուրսը շարունակելը Երևանին ոչ մի լավ բան չի խոստանում: Ահմադիանը նաև ընդգծել է, որ Իրանը Հայաստանից  ակնկալում է ԵՄ-ի լրտեսական առաքելության հավաքում։ Այն դեպքում, եթե Երևանը համաձայնի կատարել Թեհրանի պայմանները, ապա դրա դիմաց իրանցի պաշտոնյան առաջարկել է պաշտպանական պայմանագիր կնքել երկու երկրների միջև, որը, ուշադրություն դարձրեք, իր մեջ ներառում է այնպիսի տարրեր, ինչպիսին է Իրանի զինված ուժերի մտցնելը Հայաստանի տարածք։
 
Ինչպես տեսնում ենք, Հայաստանը հայտնվել է երկու, նույնիսկ երեք կրակի արանքում։ Թե որ ճանապարհը, իրավիճակի որ զարգացումը նա կընտրի, պարզ կդառնա շատ շուտով։ Բայց մի բան անհերքելի է՝ Երևանը հայտնվել է այնպիսի իրավիճակում, երբ յուրաքանչյուր հաջորդ քայլը կլինի նախորդից ավելի ցավոտ։ Սակայն այստեղ կարեկցանքի համար տեղ չկա, Հայաստանի իշխանությունները բավական ժամանակ ունեին նրա համար, որպեսզի խաղաղություն կնքեին Ադրբեջանի հետ, վերականգնեին հարաբերությունները Թուրքիայի հետ և դրանով իսկ իրեն պաշտպանեին բոլոր առումներով նման բացասական զարգացման սցենարից։