«Բռնություն Գետավանում»* Ինչպիսի վախ

«Ադրբեջանի մի խումբ քաղաքացիների կողմից Ստեփանակերտ-Գորիս ավտոճանապարհի (Խանքենդի-Գորուս-Խմբ.) փակումը, ինչպիսի ֆորմալ պատճառն էլ չանվանվի՝ այն կազմակերպվել է Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից: Սա ուղղված է խաղաղ բնակչության ահաբեկմանը, շրջափակմանը»։ Հայաստանի նախկին օմբուդսմեն Արման Թաթոյանի հայտարարությունից։

Ինչ որ խղճալի, արցունքոտ գրություն, անմիջապես երևում է, որ ադրբեջանցի բնապահպանները մարդուն մահացու վիրավորանք են հասցրել։ Դա ոչինչ, պատահում է: Պարտված կողմին ընդհանդապես հասնում է վրդովված դեմք ընդունել, փքվել և արցունքները լղոզել դեմքին։ Այն, որ դա Ադրբեջանի միջազգայնորեն ճանաչված տարածք է, որտեղ մենք ազատ ենք անել այն, ինչ անհրաժեշտ կհամարենք` մոնիտորինգից մինչև գյուղատնտեսական վնասատուների դեմ պայքարի, նախկին օմբուդսմենի մտքով չի անցնում: Բայց դա ոչինչ, ամեն ինչ ժամանակ է պահանջում, կվարժվի։ Ղարաբաղի հայ էթնիկ բնակչության հետ միասին։ Եվ մեր բնապահպաններին, և երկրաբաններին, և քսենոբիլոլգներին: Եվ միաժամանակ «Azərişıq»-ի աշխատակիցներին, «Azərsu»-ի պաշտոնյաներին, «Azeriqaz»-ի հաշվիչներ տեղադրողներին։

Դուք կարծում էիք, որ ամենասարսափելին, ինչ Ադրբեջանը ունի՝ «Յաշմա»-ն ու «İti qovan»-նն են: Դուք դեռ չեք տեսել մեր մաքսայիններին և DYP-ն (Ադրբեջանի Պետավտոտեսչություն), նրանց նույնիսկ զենք չեն տալիս: Այնպես որ, ձեր ցանկությունները, բողոքները, ափսոսանքները և ոռնոցները մեզ վրա այնքան էլ չեն ազդում: «Ցավոք, մենք ոչ մի կերպ ձեզ չենք կարող դարձնել ծովի տիրուհի, իսկ ահա հիանալի նոր տաշտակի հաշվով, օրինակելի պահվածքի պայմաններով, կարող ենք մտածել»։

Բայց սա ձեզ՝ պոտենցիալ ապագա համաքաղաքացիների համար ոչ ամենատեղեկատու նորությունն է անցած հանգստյան օրերին: Շատ ավելի հետաքրքիր է հետևյալ հաղորդագրությունը. «Գետավան (Գոզլուքյորփու-Խմբ.) համայնքի տարածքում ադրբեջանցիները բռնություն են կիրառել հայ երիտասարդների նկատմամբ»։ Ղարաբաղի անջատողական ավազակախմբերի մնացորդներին այս հաղորդագրությունում հիանալի է ամեն ինչ։ Եվ շարադրման ոճն է հրաշալի, և համայնքի անուն է հոյակապ։ Nomen-omen։ Ժամանակն է ամոթից վառվել՝ ապրելով նման անունով բնակավայրում, բայց խոստովանում ենք, որ էսթետիկ նախապատվությունները կարող են տարբեր լինել։ Այստեղ ոչ մի բան չես գրի, «մարդիկ այդպես են ապրում»: Եվ ձեռագիրը ութսունականների կեսերից չի փոխվել. անջատողականները սիրում էին քարեր նետել կողքով անցնող գնացքների ու մեքենաների վրա։

Հիմարների կյանքը ընդհանրապես հագեցված է։ Ես նույնիսկ կասեի՝ բուռն է իրադարձություններով, հիասթափություններով և տարբեր ծանրության աստիճանով մարմնական վնասվածքներով: Այսինքն, ստեղծեցին սադրանք, ստացան հակահարված, որից հետո պպզած նստել են, ինչպես ընդունված է նման մարդկանց մոտ, սկսել են ողբալ։ «Ամեն ինչ, ինչպես նախորդ անգամ»։ Ընդ որում «տուժած կողմը» անամոթաբար պնդում է, որ «վնասվել է ադրբեջանական մարդատար ավտոմեքենան»։ Ահա և կազմավորվել է պատկերը։ Մեքենայի վրա քարեր են նետել, ծեծվել են ձիու պահվածքի համար, իսկ խուլիգանության հետեւանքները փորձում են ներկայացնել, որպես «բազմաչարչար ժողովրդի հերթական ցեղասպանություն»։

Այնտեղ կա ևս մեկ մարգարիտ՝ «նշված երթուղու պարբերական օգտագործումը ռուսական խաղաղապահ ուժերի միջնորդությամբ և նրանց ուղեկցությամբ պետք է ունենա միայն մարդասիրական նպատակներ»։ Նախ՝ մարդասիրական նպատակներ նա ունեցել է։ Երկրորդը՝ ի՞նչ կարող է լինել ավելի մարդասիրական, քան սանձարձակ խուլիգանին զսպելը։ Եվ երրորդը, տես միայն անջատողական մնացորդները մեզ չէին ասել, թե ինչ և ինչպես անել մեր տարածքում։ Ընտելացեք, շաքարից չեք շինված: Մենք ման կգանք այնտեղ, որտեղ հարմար կգտնենք, իսկ եթե դուք ձեզ վատ պահեք՝ կստիպենք սահնակներ կրել։

Իսկ Ադրբեջանի տարածքում ժամանակավորապես տեղակայված ռուս խաղաղապահ կոնտինգենտի զինծառայողների հետ մենք կպայմանավորվենք՝ նրանք գիտեն, թե ճշմարտությունը ում կողմն է։ Գեներալ-մայոր Վոլկովի վերջին հայտարարությունը՝ դրա լավագույն հաստատումն է. «Եվս մեկ անգամ հայտարարում եմ, որ մենք հավատարիմ ենք բոլոր տեղանուններին։ Ամեն տեղ գրում ենք Խանքենդի, գրում ենք Աղդերե»։ Եվ դրա համար ավելորդ խոսքեր կամ դատարկ հույսեր պետք չեն, որ անջատականները հավերժ կապրեն Ղարաբաղում։ Չի լինի: Ինքնորոշվել ցանկացողները կարող են դրանով զբաղվել Հայաստանում, մենք ոչ ոքի չենք պահում, և ևս մեկ անգամ ընդգծում եմ. Ադրբեջանի քաղաքացիություն ստանալը իրավունք չէ, այլ արտոնություն է։ Դուք դեռ պետք է ապացուցեք Ղարաբաղում ձեր գտնվելու նպատակահարմարությունը և ցույց տաք, թե ինչ օգուտ կարող եք տալ։

Իսկ եթե արդեն լրիվ անկեղծ, ապա ինձ ինչ-որ բան հուշում է, որ նման միջադեպերի կրկնվելու դեպքում զգոն և համապատասխան պատրաստվածությանը տիրապետող քաղաքացիները խառնակիչների ձեռքերը կոլորեն, կմտցնեն մեքենան (շատ հնարավոր է, որ կարող է լինել վնասվածք) և կտանեն Շուշայ քաղաքում, կամ Քելբեջարում Ադրբեջանի ՆԳՆ մոտակա ոստիկանության բաժին։ Հանգամանքները պարզելու և, օրինակ, արձանագրություն կազմելու համար։ Կալանավորում, դատավարություն, տուգանք, բոլոր գործերը։ Ամեն ինչ ըստ օրենքի։ Եվ ամեն ինչ փաստագրել, որպեսզի հետո անտեղի բողոքներ չլինեն։ «Մենք օպտիկական նշանոցում նույնիսկ ականջներ տեսանք»:

* - Ադրբեջանի Քելբեջարի շրջանի Գոզլուքյորփու գյուղ