Հայաստան. պետականության կազմալուծման գործընթացը մեկնարկել է վաղուց «Միացում»-ի մասին աղաղակները խլացրեցին բանականության ձայնը

Ինչպես գուշակում են քոչարյանամետ փորձագետները, երկրում լարված քրեական իրավիճակը, Ղարաբաղի հետ ցամաքային կապի կորուստը, «Սուրմյալի»-ում տեղի ունեցած պայթյունը, իշխանությունների՝ «վճարի 60 հազար դոլար և մի ծառայիր բանակում» նախաձեռնությունը, զանգվածային արտագաղթը, Թուրքիայի հետ սահմանների ակնկալվող բացումը և այլն՝ ուղղիղ ճանապարհով տանում են դեպի պետականության կործանում։ «Հայաստանը մեր աչքի առաջ քանդվում է»,- ասում են Քոչարյանի կողմնակիցները։

Առաջարկում եմ մեր հարեւանների մոտ ճգնաժամի այս ախտանիշները դիտարկել մարդաբանության տեսանկյունից: Քոչարյանը ուզում է տապալե՞լ Փաշինյանին։ Սա պետք է դիտարկել որպես շամանի և ցեղի առաջնորդի միջև պայքար, հաշվարկել մեզ համար հնարավոր օգուտներն ու ռիսկերը և ոչ մի դեպքում սրտին մոտ չընդունել։ Նրանցից ով էլ հաղթի մասնազատիչ պայքարում, հասարակ կիկաները սկսում են հասկանալ, որ կրակի շուրջ մարտական պարերն ու փրկարար անեծքները այնքան էլ արդյունավետ չեն ադրբեջանական հատուկ ջոկատայինների դեմ, իսկ արդեն անօդաչու թռչող սարքերի դեպքում ընդհանրապես չի գործում։ Երբ կողմերից մեկը գերիշխանություն վերցնի և ռեպրեսիաներ սանձազերծի հաղթվածների դեմ՝ ես անձամբ ուրախ կլինեմ լսել «փոխանցեք ընկեր Ստալինին, որ դա հրեշավոր սխալ է»։

Թշնամու ճամբարում տարաձայնությունները՝ «տոն է, որը գալիս է մեզ մոտ». Եվ շատ է հարկավոր, որ այս տոնը մնա ու չհեռանա։ Իսկ հաշվի առնելով, որ երևանյան հայերը, ինչպես մի տեսակ մեղմ արտահայտվել... այդքան էլ չեն հարգում ղարաբաղյան հայերին և հակառակը՝ կան այս տոնը անընդմեջ փառատոնի վերածելու մի զանգված հնարավորություններ։

Հրաշալի դաշտ խաղի համար, որի ընթացքում դու լիովին անկրքոտ, ամեն ինչ հաշվարկելով մի քանի քայլ առաջ, պարզապես կողմերին իրար ես ընդհարում ճակատներով։ Իսկ հրելով, հիանում ես կայծերով։ Պետք է, պետք է օգնել մարդկանց, աջակցել որևէ մեկին։ Ընդ որում անպայման նրանց, ովքեր ավելի թույլ են: Սա ոչ թե մարդասիրություն է և ոչ թե մերձավորի հանդեպ հոգատարություն, այլ առողջ էգոիզմ է և հոգատարություն սեփական անձի, սիրելիի, միակի և անկրկնելիի մասին։

Քո օգնությունը թույլերին օգուտ չի բերի. նա միևնույն է դա կծախսի հակառակորդի դեմ պայքարի վրա և այդպիսի թույլ էլ կմնա: Իսկ նրա ներկա պահին ավելի ուժեղ մրցակիցը գոնե մի փոքր, բայց ուժասպառ կլինի։ «Երրորդ ուրախացողը» դա հրաշալի է, մեր հատուկ ծառայությունների մոտ աշխատելու բան կա։ Համոզված եմ, որ «Նավահանգստում մենք մարդիկ ունենք, իսկ «ամբողջ բուրժուազիայի վշտի վրա» մի փոքրիկ կրակ բորբոքելու համար համեստ գումար ծախսելը՝ բարեհաճո գործ է։ Նրանց կրակի վրա ձեռքերդ տաքացնելուց բացի ի՞նչ կարող է լինել ավելի հաճելի։

Ընդդիմադիր հայ փորձագետները չգիտես ինչու հաշիվներից հետում են, որ այն փակուղին, որում հայտնվել է իրենց երկիրը, մտցրել են հենց այնպիսի քաղաքական գործիչներ, ինչպիսիք են Քոչարյանը, Սարգսյանը, Օհանյանը։ Չափազանց շատ ուրախացան, երբ ադրբեջանցիներին վտարեցին Հայաստանից ու Ղարաբաղից, չափազանց մեծ հույսեր կապեցին Ռուսաստանի ու Սփյուռքի հետ, իրենց համարում էին «բոլորին հարկավոր, քանի որ քրիստոնեական ֆորպոստն ու խաչակիրների ժառանգորդներ են»։ Ընդհանրապես, հենց այդ «չխորտակվող ավիակիրը»։ Կկռահեն, որ երկիրը սկսել է հիշեցնել այն շանը, որը բռնել է յուղով թաթախված սպունգը, որը կուլ տալ չի ստացվում, իսկ ագահությունը թույլ չի տալիս դուրս թքել, խելքը չէր բավականեցնում:

Արդյունքում Հայաստանը դուրս մնաց միջազգային բոլոր նախագծերից։ Ոչ մի, օրինակ, խողովակաշարեր, որոնք համարժեք վարքագծի դեպքում կարող էին անցնել նրա տարածքով։ Եվ սա լավ փողեր են, շատ լավ գումարներ, որը լողացին նրա մոտով: Ընդ որում մեկընդմիշտ: Թմբուկների զարկերն ու «միացում»-ի սրտաճմլիկ աղաղակները խլացնում էին բանականության ձայնը։ Արդյունքում մարդիկ ընտանիքներով լքում են Հայաստանը, միայն թե իրենց որդիները չծառայեն բանակում։ Հատկապես մեր զորքերի անմիջական մոտիկությամբ։ Այդ էր պակաս, այնտեղ չէ որ այ-այ, կրակում են։ Այնպես որ, Քոչարյանի կողմնակիցներին կարելի է ազատազրկել միայն հեղինակության համար։ Նրա համար, որ սեփական ժողովրդին մտցրեց տնտեսական և քաղաքական փակուղի, որից դուրս գալու ոչ մի հնարավորություն չես պատկերացնում։

Հայաստանի պարագայում պետականության պահպանման գրավականը միայն հանդիսանում է մեր, Վրաստանի և Թուրքիայի նկատմամբ տարածքային պահանջներից հրաժարվելը։ Եվ ձեզ համար ապրեք հանգիստ ու խաղաղ, առանց երևալու։ Իսկ ցանկալի է՝ ընդհանրապես ձեր մասին շրջապատում մի հիշեցրեք: Ուրիշ ճանապարհ տրված չէ։

Մենք անցյալից անհրաժեշտ դասեր քաղել ենք, և այժմ շատ ու շատ դժվար է շահել մեր վստահությունը՝ ավելի զգույշ և ավելի աչալուրջ ենք լինելու ավելի քան մեկ տասնյակ տարի, իսկ գուցե նույնիսկ ավելին։ Ի վերջո, մենք հասկացանք, որ դուք կարող եք օգտագործել պահը և նորից փորձել բռնել մեր կոկորդը: Այնպես որ նույնիսկ ձեզանից ոմանց ցուցադրական խաղաղասիրությունը գնահատում ենք, որպես չպահանջված կնոջ պարտադրված պարկեշտություն: Բա ի՞նչ էիք ուզում։ Առաջին արյունը մերն էր։