«Մակրոնը` Հարավային Կովկասում շահարկումներով զբաղվող ինտրիգան է» Հայաստանի համար միևնույն է, թե ում գաղութն է լինելու

Ֆրանսիայի կառավարությունը հերթական հարձակում է արել Ադրբեջանի ուղղությամբ։ Այսպես, Ֆրանսիայի ԱԳՆ նոր ղեկավար Ստեֆան Սեժուրնեն հանդես է եկել դիվանագիտական կորպուսին ուղղված կոչով, որում նշել է, որ «Ֆրանսիան կապահովի Հայաստանին մշտական աջակցությունը»։

«Պետք է փնտրել արդար և տեւական խաղաղություն, որը հիմնված է օրենքի և տարածքային ամբողջականության հարգման վրա, ինչպես նաև անհրաժեշտ է ապահովել բնակչության արժանապատիվ կյանքի իրավունքը՝ հարգելով նրանց հիշատակը, պատմությունը և մշակույթը», - ասել է ԱԳՆ ղեկավարը։ Եվ դա զարմանալի չէ, քանի որ, ինչպես հիշում ենք, Ստեֆան Սեժուրնեն հանդիսանում է եռանդուն հայաֆիլներից մեկը և լոբբինգ է անում Հայաստանի շահերը ինչպես Ֆրանսիայում, այնպես էլ Եվրախորհրդարանում։ Հենց նա է հանդիսանում այդ թվում նաև մի քանի հակաադրբեջանական բանաձևերի նախաձեռնողը, որոնք ընդունվել են Եվրախորհրդարանի կողմից։

Ինչպես հայտնի է, Փարիզի քաղաքականության մեջ միշտ եղել է հայկական բաղադրիչը։ Սակայն նախորդ նախագահների օրոք Ֆրանսիան գոնե փորձում էր արտաքուստ պահպանել որոշակի հավասարակշռություն, ինչը Ելիսեյան պալատի ներկայիս տիրոջ կողմից լիովին մոռացվել է։ Մակրոնը Բաքվի և Փարիզի միջև երկկողմ հարաբերությունները հասցրել է խզման մոտիկ կրիտիկական կետին: Մակրոնական Ֆրանսիայի թշնամական տրամադրվածությունը դրսևորվում է ոչ միայն Հայաստանին աջակցող միակողմանի հայտարարություններում, այլ նաև Երևանին ֆրանսիական սպառազինության մատակարարումների, Սենատի կողմից Ադրբեջանի դեմ ԵՄ-ից պատժամիջոցներ կիրառել պահանջող սադրիչ բանաձևերի ընդունման, և ընդհանրապես միջազգային մակարդակով հակաադրբեջանական քաղաքականության ձևով։ Ավելորդ է կրկնել, որ Հայաստանի շահերի թվացյալ աջակցության հետևում, առաջին հերթին, կանգնած են Կովկասում Փարիզի կայսերական նպատակները, որոնք սրվել են՝ Ֆրանսիայում սոցիալ-տնտեսական ճգնաժամի և Աֆրիկայում նրա արտաքին քաղաքական մի շարք ձախողումների ֆոնին։ Կորցնելով Սահելում իր նախկին դիրքերը՝ Մակրոնը փորձում է խցկվել Հարավային Կովկաս՝ պաթոլոգիական պարտվողի իր կերպարը շտկելու հույսով։ Որպես դրա հաստատում, կարող ենք հիշեցնել, որ օրերս Մակրոնը Ֆրանսիայի զինված ուժերին ուղղված իր ողջույնի խոսքում հայտարարել է «Հայաստանի փրկության մասին», բայց, ինչը ուշագրավ է, Հայաստանը հիշատակել է «իր անդրծովյան տարածքները պաշտպանելու» համատեքստում։

«2024 թվականին մենք անխոնջ կապահովենք մեր անդրծովյան տարածքների պաշտպանությունը և կընդհարվենք մեր մեծ ազգի վրա դրված պարտավորությունների հետ։ Այստեղ ես ձեռնպահ կմնամ մանրամասն թվարկելուց։ Ես կարող եմ նշել Բալկանները, Հայաստանը, որոնք գրավում են մեր ուշադրությունը և հանգեցնում են մեր դիրքերի ամրապնդմանն ու պատմական որոշումների կայացմանը, հատկապես Հայաստանի վերաբերյալ, որի մասին հենց նոր նշեցի»,- ասել է Մակրոնը։

Այսինքն փաստորեն, Ֆրանսիայի ղեկավարը ուրվագծել է Հայաստանի ապագայի, որպես ֆրանսիական գաղութի իր տեսլականը։ Այս առումով ժամանակն է հարց տալ. ինչպե՞ս է Հայաստանը իրեն զգում Ֆրանսիայի «անդրծովյա տարածքի» կարգավիճակում։ Կամ գիտակցում է, որ Երևանը միակ գործիքն է, որի օգնությամբ Ֆրանսիան ուզում է խցկվել Հարավային Կովկաս։

Դրա հետ մեկտեղ, Հարավային Կովկասում «ազդեցության պլացդարմ» ձեռք բերելու Ֆրանսիայի կայսերական ծրագիրը՝ հեշտ խնդրիներից չէ Ադրբեջանի, Թուրքիայի և Ռուսաստանի գործոնների պատճառով։ Այս առումով տեղին է նշել Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հայտարարությունները այն մասին, որ Ֆրանսիան հող է նախապատրաստում տարածաշրջանում նոր պատերազմի համար և խախտում է կայունությունը Հարավային Կովկասում։

«Ֆրանսիան անցկացնում է ռազմակնացման քաղաքականություն՝ զինելով Հայաստանին, խրախուսելով ռեւանշիստական ուժերին Հայաստանում, հող է նախապատրաստում մեր տարածաշրջանում նոր պատերազմներ սանձազերծելու համար», - անցյալ նոյեմբերին հայտարարել է նախագահ Ալիևը «Ապագաղութացում. կանանց իրավունքների ու հնարավորությունների ընդլայնում և զարգացում» թեմայով համաժողովում։

Պետության ղեկավարը նշել է, որ ներկայումս 13 անդրծովյա տարածքները որպես իր գաղութներ կառավարող, ինչպես նաև աշխարհի տարբեր մայրցամաքներում գտնվող իր նախկին գաղութների ներքին գործերին միջամտող Ֆրանսիան չնայած միջազգային կազմակերպությունների և իրենց անկախության համար պայքարող ժողովուրդների բազմամյա պահանջներին՝ շարունակում է նեոգաղութատիրության քաղաքականությունը։

Ի դեպ, Վրաստանի փորձագիտական հանրությունը նույնպես նման կարծիքի է Հայաստան ֆրանսիական ռազմական մատակարարումների առնչությամբ: Օրինակ, քաղաքագետ Լևան Չխեիձեն համարում է, որ Ֆրանսիայի կողմից Հայաստան զենքի առաքումը ուղղված է նրան, որպեսզի Փարիզը օգտվի աշխարհում աշխարհաքաղաքական իրավիճակից և Կովկասում ստեղծի նոր հակամարտություն։ Նրա խոսքով, Ֆրանսիայի կողմից Հայաստանին զենքի վաճառքն ուղղված է ոչ միայն Ադրբեջանի դեմ, այլ նաեւ հանդիսանում է մարտահրավեր Իրանի ու Թուրքիայի համար։

Մեկ այլ վրացի փորձագետ Վասո Կապանաձեն համոզված է՝ Հայաստանին զինելու Ֆրանսիայի նման քայլերն անթուլատրելիության մեջ։

Իր հերթին, վրացի քաղաքագետ, Կովկաս-Վրաստան իսլամական հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն Շոթա Ափխաիձեն, Caliber.Az-ին մեկնաբանելով՝ Հայաստանում Ֆրանսիայի դիրքերի ամրապնդման հետևանքները, ինչպես նաև Վրաստանի տարածքով Հայաստանին ֆրանսիական սպառազինության մատակարարումների հարցը, ուշադրություն է հրավիրել տարածաշրջանում Եվրոպայի ընդհանուր քաղաքականության վրա։ Փորձագետի գնահատմամբ, Արևմուտքը շահագրգռված չէ հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների վերջնական կարգավորման մեջ, հետևաբար ամեն կերպ փորձում է վառել Կովկասում պատերազմի կրակը։

«Բայց դա չի խանգարում եվրոպացիներին նավթ և գազ գնել Ադրբեջանից։ Այսինքն, մի կողմից Արևմուտքը չհիմնավորված քննադատում է Ադրբեջանին այն պատճառով, որ նա ինքնուրույն լուծել է ղարաբաղյան խնդիրը, վերադարձրել է իր պապենական տարածքները, մյուս կողմից՝ չի դադարում համագործակցել Բաքվի հետ և զուգահեռաբար զինել Հայաստանին, ինչը միանշանակ հնադիսանում է երկակի ստանդարտների դրսեւորում։

Ինչ վերաբերում է Ադրբեջանի նկատմամբ Ֆրանսիայի քաղաքականությանը, ապա դա անմիջականորեն կապված է Մակրոնի դիրքորոշման հետ, ով ըստ էության հանդիսանում է քաղաքական շահարկումներով զբաղվող ինտրիգան։ Անկասկած, ցանկացած ռազմական մատակարարումները հաշվարկված են տարածաշրջանում լարվածության աճի վրա, և այս դեպքում դրա վրա է հաշվարկում նաև պաշտոնական Փարիզը։

Դուք հարցնում եք, ինչո՞ւ է Վրաստանը թույլ տվել իր տարածքով զենքի տարանցումը Հայաստան։ Վրաստանը այս հաշվով ունի միջազգային պայմանագրեր և՛ Հայաստանի, և՛ Ադրբեջանի հետ, ինչպես նաև Եվրոպայի հետ, որոնք չէր կարող խախտել։ Հաշվի առնելով, որ Վրաստանը դարձել է ԵՄ-ին անդամակցելու թեկնածու, նա չի կարող անել այնպիսի քայլեր, որոնք կհակասեին ձեռք բերված պայմանավորվածություններին»,- պարզաբանել է փորձագետը՝ հավելելով, որ Վրաստանը չեզոք դիրք է զբաղեցնում Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հակամարտությունում։

Ափխաիձեի գնահատմամբ, Հարավային Կովկասում Արևմուտքի քաղաքականությունը կործանարար վտանգ է ներկայացնում Հայաստանի, ինչպես նաև տարածաշրջանի այլ երկրների, այդ թվում նաև Ռուսաստանի Դաշնության, Իրանի և Թուրքիայի համար:

«Սակայն մեր տարածաշրջան խցկվելու Ֆրանսիայի շանսերը գործնականում զրոյական են։ Դրա համար Փարիզը համապատասխան հնարավորություններ չունի, բայց նա ի վիճակի է հրահրել նոր բախումներ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ։ Եվ այդ դեպքում ոչ մի «բաստիոններ» չեն կարողանա Հայաստանը պաշտպանել ադրբեջանական «Երկաթե բռունցքի» հարվածներից,- եզրափակել է Շ. Ափխաիձեն։