«Ռուսաստանը պոտենցիալ պատրաստ է ՀԱՊԿ-ից Հայաստանի դուրս գալուն» Ալեքսանդր Ժուկովսկին՝ Caliber.Az-կայքում
Caliber.Az-ի բլից հարցազրույցը՝ ռուս սոցիոլոգ, քաղաքագետ և հասարակական գործիչ Ալեքսանդր Ժուկովսկու հետ։
- Ալեքսանդր Իվանովիչ, ի՞նչ եք կարծում, Հայաստանում վերջերս հաճախականացված հակառուսական դեմարշները Մոսկվայի և Երևանի հարաբերությունները կհասցնե՞ն անվերադարձ կետի։
- Հայաստանում հակառուսական դեմարշները նկատվում են վերջին տարիների ընթացքում, և փաստորեն ընդունել են գրեթե ավանդական բնույթ։ Բայց նաև հենց Ռուսաստանից էլ ամեն կողմից կան բազմաթիվ դեմարշներ։ Եվ այն, որ հայ-ռուսական հարաբերությունները կվատթարանան, կասկածից վեր է։ Ենթադրում եմ, որ վերջին հաշվով Մոսկվայի և Երևանի հարաբերություններում ստեղծված լարվածությունը կարող է հասնել կրիտիկական կետի և հանգեցնել անվերադարձ կետի։
- Դա տեղի կունենա նրանից հետո, երբ Հայաստանը դու՞րս գա ՀԱՊԿ-ից։
- Փաստ չէ։ Պոտենցիալ կերպով ՀԱՊԿ-ից Հայաստանի դուրս գալուն պատրաստ են այս ռազմական բլոկի անդամ բոլոր երկրները, այդ թվում նաև Ռուսաստանը։
- Ի՞նչ եք կարծում, ինչո՞ւ է Հայաստանի ղեկավարությունը խոչընդոտում Ղարաբաղի հայերի ադրբեջանական հասարակությանը վերաինտեգրմանը:
- Կարծում եմ, որ կգործի անցյալի տարրական իներցիան։ Հասարակական արձագանքներն ավելի պահպանողական և տեւական են, քան քաղաքական միտումները: Հայաստանի ղեկավարությունը կախված է ներքին հասարակական տրամադրություններից, հայկական սփյուռքի ճնշումից:
- Ինչպիսի՞ն եք եք տեսնում Հայաստանի ապագան Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների խզման դեպքում։
- Ռուսաստանը գտնվում է ինքն իր հետ հակասության մեջ։ Հին կարծրատիպերը փլուզվում են, նորերը դեռ չեն ձևավորվել։ Եկել է համարձակ մարդկանց և որոշումների ժամանակը:
Ինչ վերաբերում է Հայաստանի ճակատագրին՝ դեպի Արևմուտք նրա ամբողջական հեռանալու դեպքում, ապա հազիվ թե դա ուրախալի հեռանկարներ է խոստանում նրան։
- Ռուսական փորձագիտական հանրությունում չեն բացառում, որ Ուկրաինայում պատերազմի ավարտից հետո Ռուսաստանը ամբողջությամբ կզբաղվի Հայաստանով։ Իրադարձությունների նման զարգացման դեպքում Մոսկվան ինչպիսի՞ ազդեցության գործիքներ կարող է կիրառել Երևանի նկատմամբ։
- Ընթացիկ խնդիրները լուծելուց հետո արտաքին ագրեսիաների ժամանակ չի մնա։ Դեմարշներ կարող են լինել, բայց ոչ Ռուսաստանի կողմից կայուն քաղաքական կամ տնտեսական ճնշում Հայաստանի վրա։
Իսկ առայժմ ակնհայտ է, որ Ռուսաստանը և Ուկրաինան պատերազմ են մղում մինչև ուժասպառման, և, ամենայն հավանականությամբ, պատերազմը դեռ անորոշ ժամանակով կձգձգվի։
- Տեսանելի ապագայում ինչպիսի՞ գործընթացներ են սպասվում Հարավային Կովկասում։
- Ցավոք, լարված։ Չափազանց շատ արտաքին գործընթացներ և ներքին հակասություններ են կուտակվում այս տարածաշրջանում, ինչը լրացուցիչ ռիսկեր և սպառնալիքներ է ստեղծում Կովկասում։