Երևանը գնում է լարվածության Փորձագիտական կարծիքները՝ Caliber.Az-կայքում

Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդես է եկել անհեթեթ հայտարարությամբ։ Նրա խոսքով, «Բաքուն դեռ չի արձագանքել՝ սահմանային միջադեպերի և սպառազինությունների վերահսկման մեխանիզմներ ստեղծելու առաջարկին», այսինքն՝ Երևանը նորից ինչ-որ բանի համար նախատում է մեր երկրին։ Դրանով հանդերձ, նա կարծես թե մոռանում է այն մասին, որ Հայաստանը ինքն է սառեցրել բանակցությունները Ադրբեջանի հետ՝ հրաժարվելով Մեծ Բրիտանիայում բարձր մակարդակի հանդիպումից։ Եվ դա տեղի է ունենում Արևմուտքի բացահայտ ջանքերի և ՀՀ ԶՈՒ-ի զինված սադրանքների հաճախակիացման շնորհիվ Հայաստանի վերազինման ֆոնին։

Այդ դեպքում ո՞ր «սպառազինությունների վերահսկողության» մասին է խոսում Միրզոյանը։ Այս հարցով Caliber.Az-ի թղթակիցը դիմել է օտարերկրյա քաղաքագետներին:

Ռուսաստանցի քաղաքագետ, «PolitRUS» փորձագիտական-վերլուծական ցանցի հիմնադիր Վիտալի Արկովը ենթադրում է, որ Հայաստանի ԱԳՆ ղեկավար Միրզոյանը Նիկոսիայում իր հայտարարությամբ «Ամերիկա չի բացահայտել», սա պաշտոնական Երևանի սովորական ռազմավարությունն է։ Միանգամայն ակնհայտ է, որ Հայաստանի ղեկավարությունը արգելափակում է խաղաղ գործընթացը, հրաժարվում է պաշտոնապես ստանձնած պարտավորություններից, հորինում է ակնհայտ անհեթեթ նոր «հանգամանքներ», խնդիրը հիվանդ գլխից տեղափոխում է առողջ գլխին, նորից փորձում է համաշխարհային հանրությանը համոզել նրանում, որ ամեն ինչի մեջ մեղավոր է Ադրբեջանը։

«Հարցը նրանում է, թե արդյոք դա բխում է հենց Երևանից, որը հայ բնակչությանը տարածաշրջան վերադարձնելու և նրա մասին «հոգ տանելու» պատրվակով Արևմուտքում՝ Երկրորդ ղարաբաղյան պատերազմի արդյունքները վերանայելու և Ղարաբաղի վրա վերահսկողությունը վերականգնելու համար աջակցություն է փնտրում, թե՞ այնտեղ կատարում են Հայաստանն իրենց նպատակներին հասնելու համար օգտագործող Արևմուտքում նոր «բարեկամների» հրահանգը։ Այդ նպատակների թվում Ադրբեջանի վրա ճնշում գործադրելն է, որպեսզի նրան դարձնել ավելի զիջող, որպեսզի նա ընդունի Արևմուտքի կողմից պարտադրած խաղի կանոնները, որոնք հակասում են ազգային շահերին, նրա պատմական ընտրությանը և առողջ դատողությանը»,- նշել է քաղաքագետը։

Միանգամայն ակնհայտ է, նրա խոսքով, որ Արեւմուտքին չի հաջողվի իրագործել իր նենգ մտահաղացումները։ Բայց դա չի նշանակում, որ նա կհրաժարվի իր փորձերից և կդադարի Ադրբեջանին ու Հայաստանին իրար դեմ հանել։ Ընդհակառակը, բանը կարող է հասնել մինչև ռազմական գործողությունների վերսկսվելուն, հատկապես այդ իսկ պատճառով է Արևմուտքն ակտիվորեն զենք է լցնում Հայաստան։

«Դրանով հանդերձ, արևմտյան «բարեկամները» պատրաստ չեն փրկել Նիկոլ Փաշինյանի ռեժիմը՝ այնտեղ համարում են, որ եթե նա ի վիճակի չէ վերահսկել իրավիճակը երկրում, ապա իմաստ չունի շարունակել գործ ունենալ ձախորդի հետ։ Առավել հեռանկարային է իր կոմը քաշել Հայաստանի նոր ղեկավարին կամ, օգտագործելով երկրում տիրող քաոսը, այդ տեղի համար բերել իր նոր խամաճիկին, բարեբախտաբար Հայաստանի ներկայիս քաղաքական էլիտան մեծ մասամբ ներկայացված է ԱՄՆ-ի հետ այս կամ այլ կերպ կապված մարդկանցով։ Ոմանք այնտեղ սովորել են, ոմանք «ստաժավորվել են» ԿՀՎ-ում:

Հասկանալով իր իրավիճակի ողջ բարդությունը, ինչպես հայտնում են Երևանի որոշ աղբյուրները՝ Նիկոլ Փաշինյանն արդեն Մոսկվայի հետ հաշտվելու փորձեր է անում՝ նորից նրան խոստանալով ամեն ինչ, միայն թե պահպանել իշխանությունը։ Նրա միանշանակ հաստատումը, որ իրավիճակը զարգանում է այս ուղղությամբ՝ ծառայում է Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովայի հայտարարությունն այն մասին, որ Մոսկվան պատրաստ է Բաքվին և Երևանին ներկայացնել առավելագույն պայմաններ՝ երկխոսությունը շարունակելու և խաղաղ պայմանագրի նախապատրաստման և ստորագրման մեջ համակողմանի աջակցություն ցուցաբերել համար, որը դրականորեն է ընդունվել Ադրբեջանի մայրաքաղաքում։ Հաշվի առնելով ուժերի հարաբերակցությունը՝ Փաշինյանին այլ բան չի մնա, քան համաձայնվել առաջարկվող պայմաններին»,- ընդգծել է Վ. Արկովը։

Միևնույն ժամանակ, ինչպես համարում է «A+Analytics» հետազոտական կենտրոնի ղեկավար, ղազախ քաղաքագետ Ֆարհադ Կասենովը՝ Հայաստանի ԱԳՆ ղեկավարի հայտարարությունը, որն նա արել է Կիպրոս կղզու հունական մասի արտաքին գործերի նախարարի հետ համատեղ ասուլիսում, ցավոք, վկայում է այն մասին, որ երկար ամիսների մտորումներից և խաղաղ պայմանագրի կնքմանն ուղղված շարժ սկսելուց հետո՝ Հայաստանի ղեկավարությունը, հավանաբար, կրկին ընտրել է բանակցությունները ձգձգելու մարտավարությունը։

«Առջևում խաղաղ կյանք է և շատ կարևոր միջազգային լոգիստիկ, արտադրական և էներգետիկ նախագծեր, որոնց իրականացման ընթացքում օգուտ կստանան Հարավային Կովկասի բոլոր երկրները, այդ թվում նաև Հայաստանը։ Դա կօգնի տնտեսական զարգացմանը, ինչպես նաև հակասություններից ծվատված երկրում քաղաքական կայունության հաստատմանը։ Ակնհայտ է, որ կան ուժեր, որոնց ձեռնատու չէ Հարավային Կովկասում խաղաղությունը և կարգ ու կանոնը, ուստի խաղաղ բանակցությունները խաթարելու նպատակով հետկուլիսային խաղ է անցկացվում։ Մենք մեծ մտահոգությամբ ենք հետևում դրան, քանի որ Ղազախստանը միշտ առաջարկել է խնդիրների լուծման խաղաղ ճանապարհներ, այդ թվում նաև տրամադրելով բանակցային հարթակներ բոլոր երկրների համար։

Ինձ թվում է, որ կարելի է անցկացնել մտածելուն տեղիք տվող պատմական զուգահեռներ, չէ որ հենց Ենոսիսի գաղափարներն են հանգեցրել Կիպրոս կղզում հակամարտությանը։ Անզեն աչքով կարելի է տեսնել նրա հետ «միացում» գաղափարների նմանությունը, որով առաջնորդվում էին երկար տարիների ընթացքում իրենց հայրենակիցների միտքը հպատակեցրած հայ քաղաքական գործիչներն ու հասարակական ակտիվիստները։ Այդ գաղափարները հանգեցրին պատերազմների և մարդկային կորուստների՝ երկար տարիներ հետ շպրտելով երկրների զարգացումը։ Ափսոս, որ Հայաստանի ԱԳՆ-ն նման հայտարարություններ անելիս հաշվի չի առնում պատմական այս զուգահեռները։ Հուսով ենք, որ Հայաստանում ռացիոնալ մտածող քաղաքական գործիչներն ու պաշտոնյաները կհաղթահարեն ռեւանշիզմի գայթակղությունը և կկարողանան հասարակությանը տանել դեպի խաղաղ կյանք, ստեղծագործելու և առաջընթացի»,- եզրափակել է Ֆ. Կասենովը։