Վարդանյանը ոտք դրեց այն փոցխի վրա, որի կոթը դեռ հիշում է Փաշինյանի ճակատը Մոսկվայի դրածոն հիմարության պակասություն չունի

Անսպասելիորեն օֆշորային գոտիները Ռուսաստանի խաղաղապահ քանաքակազմի ժամանակավորապես տեղակայման գոտու հետ փոխած Ռուբեն Վարդանյանը՝ հանկարծ իր մեջ զգացել է շարպեյնական մոպսի տիրոջ չարդարացված խիզախություն։

Անծանոթ զգացմունքներով տառապող և դարավոր հայկական առասպելով ներշնչված, սեփական բացառիկությունից դրդված համոզմունքով համակված, Արայիկ մականունով մարտական մոպսի տերը որոշել է ոտքը դնել փոցխի վրա, որի կոթը դեռ հիշում է Փաշինյանի ճակատը։

Որպեսզի չխախտեմ մոպսի, փոցխի ու ճակատի, այսինքն՝ Փաշինյանի գործողությունների հաջորդականությունը, մեջբերում անեմ Իլհամ Ալիեւի ելույթից։ Նախօրեին ընդունելով Արևելյան գործընկերության հարցերով Եվրամիության հատուկ բանագնաց Դիրկ Շյուբելի գլխավորած պատվիրակությանը, պետության ղեկավարը հայտարարել է, որ «Մենք պատրաստ ենք խոսել Ղարաբաղում ապրող հայերի հետ, բայց ոչ այնպիսի մարդկանց հետ, ինչպիսին է Մոսկվայի կողմից ուղարկված Վարդանյանը»: Նախագահը ճշտել է, որ այդ նույն Վարդանյանը Մոսկվայից Ղարաբաղ է ուղարկվել շատ հստակ օրակարգով, իսկ «մենք պատրաստ ենք խոսել այն մարդկանց հետ, ովքեր ապրում են Ղարաբաղում և ցանկանում են այնտեղ ապրել։ Մենք պատրաստ ենք դրան։ Ի դեպ, այս գործընթացը արդեն սկսվել է։ Եթե դրսից չլինի իմ կողմից քիչ առաջ նշված որոշ երկրներից միջամտությունը, և չձեռնարկվեն այս գործընթացը կասեցնելու փորձեր, ապա կարծում եմ, որ այն կարող է ավելի դինամիկ ընթանալ»։

Բառացիորեն մի քանի ժամ անց, օֆշորային սխեմաների և կոռուպցիոն սկանդալների մեջ թաղված, գործարար Ռուբեն Վարդանյանի դիմակի ներքո լրիվ քրեական հեղինակությունը մոռանալով, որ իր ներկայիս կարգավիճակը նույնքան հորինված է, որքան իր ընտանի կենդանու Արայիկինը՝ սոցիալական ցանցերում (դե, էլ որտեղ կարող է գրել կեղծ վարչակազմի կեղծ «պետնախարարը») տեղադրվել է դիմում այն երկրի նախագահին, որի տարածքում նա փաստորեն գտնվում է։ Ընդ որում անօրինական։ Ըստ երևույթին, Մոսկվայում, մինչ ուղարկելը, նրան ընդամենը մի թեթև հրահանգներ են տվել, բայց չեն սովորեցրել դիվանագիտական էթիկետի տարրական կանոնները։

«Ես ողջունում եմ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի՝ Ղարաբաղի հետ ուղիղ երկխոսություն սկսելու ձգտումները։ Ղարաբաղը այս գործընթացում պետք է սուբյեկտիվ լինի»,- իր ճառը սկսել է Վարդանյանը՝ դրան խելացիության շունչ հաղորդելով։ Սակայն Վարդանյանի շուրթերում անգլիացի պերի լեզվի շինծու նրբագեղությունը նույնքան գռեհիկ տեսք ունի, որքան ուղարկողի հասցեն և նրա դիմումի տոնը։ Ինչպես երևում է, որպես միակ հավատարիմի մոպսի հետ երևակայական զրույցները ուժեղ բարձրացրել են՝ քրեական, չէ, ոչ թագով, այլ հենց այնպես՝ մատին դաջված ծիսական մատանիով եկվոր նորահարուստի ինքնագնահատականը: Որը, սակայն, խնամքով քերել են։ Բայց Վարդանյանին ինքնահաստատվելու համար դա բավական է եղել և նա երազել է ադրբեջանական կողմի, այն էլ ոչ պակաս, քան նախագահի հետ երկխոսության մասին։

Այնուամենայնիվ, վիրտուալ «հանրապետության» պաշտոնյայի նոր կոչումը արդեն հասցրել է նրան օժտել գյուղի առաջին տղայի խիզախությամբ, և նա շարունակել է նույն ոգով. «Ինչպես նաև ողջունում եմ միջազգային միջնորդությամբ անմիջական բանակցությունների նոր ձևաչափի սահմանումը։ Միջազգային միջնորդների թվում, Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի հետ մեկտեղ պետք է մտնի Ֆրանսիան, որի սենատը այս օրերին ընդունել է Լեռնային Ղարաբաղի ճանաչման մասին կետ պարունակող բանաձեւ, Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի հետ միասին պետք է ներառվի միջազգային միջնորդների շարքում։ Ֆրանսիան, հիշեցնեմ, հանդիսանում է նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ»։

Ինչպես տեսնում եք, գռեհիկ տոնը չի խանգարում Ռուբիկին (չշփոթել հայտնի խորանարդի հետ) քննարկել միջազգային քաղաքականության մասին։ Կրծես թե, նա ինչ որ բան հասկանում է դրանում... Թե չէ, թատերական շքեղության արանքով պարզ երևում են աղյուսե պատն ու հուշարարի հարբեցած մռութը։ Հարկ է սակայն ընդունել, որ մոսկովյան դրածոն լկտիության և հիմարության պակասություն չունի։ Որպեսզի, զբաղեցնելով զզվելի անունով գոյություն չունեցող հանրապետությունում հնարովի պաշտոնը՝ դիմել պետության ղեկավարին՝ բավական չէ պարզապես լինել ապուշ, այստեղ անհրաժեշտ է նաև լկտիության հետ խառնված բնածին գոռոզություն։ Հայերի մոտ, այնուամենայնիվ, ոչ մեկի, ոչ մյուսի պակասություն չկա։

Իր անիմաստ երկտողի վերջում Կրեմլի խամաճիկը այնքանով է մտել իսկական պետնախարարի կերպարի մեջ, որ համարձակվել է մինչև սպառնալիքների աստիճանին. «Պատերազմը միշտ վերադառնում է պատերազմով։ Երբեմն դա տեղի է ունենում նույնիսկ մի քանի սերունդների փոփոխությունից հետո։ Այսօր ագրեսիան՝ մեր ժողովուրդների ապագա սերունդների տակ դրված դանդաղեցված գործունեությամբ ռումբ է։ Իսկ դա նշանակում է, որ երկու կողմերի ղեկավարները պետք է ստանձնեն ողջ պատասխանատվությունը և, որքան էլ դժվար լինի, նստեն բանակցությունների սեղանի շուրջ և դադարեցնեն արյունահեղությունը»։

Ըստ էության, Վարդանյանը Ղարաբաղում կատարում է պահապան շան դերը։ Մի տեսակ մոսկովյան որսկան շան, որին շղթայով կապել են և հրամայել են բարձր հաչել։ Բայց, կարծես թե Վարդանյանը մոռացել է, որ նրան գործնականորեն կապել են Շուշա քաղաքի բերդապատի տակ։ Եվ եթե ադրբեջանական բանակին Ղարաբաղն ազատագրելու համար պահանջվեց 44 օր, ապա կատաղած շանը վնասազերծելու համար բավական է 44 վայրկյան։

Իրականում Վարդանյանը հիանալի հասկանում է, որ Ֆրանսիայի սենատի կողմից ընդունած բանաձեւը սովորական թուղթ է, նա տեղյակ է նաև ԵԱՀԿ ՄԽ-ի անժամանակ մահվան մասին։ Վարդանյանը նաև գիտի, քանի որ Լեռնային Ղարաբաղ չկա, ապա ոչ մի ճանաչում էլ չի լինի։ Ակնհայտ է, որ նրա ողջ արձակագրությունը կառուցված է մի կտոր մսի աշխատավճարման վրա։

Հիմարարավուն Վարդանյանը ճշգրտությամբ հիշեցնում է իր ոչ պակաս հայտնի իջևանցի հայրենակցին։ Երեք տարի առաջ Նիկոլ անունով մի իջևանցի հայ արդեն փորձել է անվայել տոնով դիմել Ադրբեջանի ղեկավարին՝ Շուշայում, Ջըդըր-դյուզու վրա հարբած պարերով նշելով քաղաքի գրավման 27-րդ տարեդարձը։ Դա եղել է 2019 թվականի մայիսի 9-ին։ Կարող էր արդյո՞ք այդ ժամանակ թթի արաղով հարբած իջևանցին մտածել, որ արդեն 2020 թվականի սեպտեմբերին նրա ամբողջ անարժեք կյանքը վերածվելու է մի մեծ մղձավանջի։ Կասկածում եմ... Վարդանյանը նույնպես դեռ գլխի չի ընկել, որ նրան դեռ սպասում է անցնել իր նախորդների ամոթալի ճանապարհը՝ կապիտուլյանտի ճանապարհը։ Սակայն, ի տարբերություն մյուսների, նրա հետ երկար սպասելու կարիք չի լինի։ Մինչև տարեվերջ Կառլենովիչին ու Ղարաբաղի մարմնի վրա մակաբուծող ամբողջ ավազակախումբին սև փրփուրի պես կհեռացնեն մսաջրից և կլցնեն Խանքենդիում հրաշքով փրկված միակ ունիտազի մեջ։