Եվրոպայի հայկական շրջագայություն Խայտաբղետ թատերախումբ է սպասվում

Հայաստան ԵՄ նոր առաքելության մոտալուտ ժամանման մասին լուրը կարելի է պատկերացնել անցյալ դարի բարի պատմությունների ոգով, երբ զուգադրական աշխարհը դեռ կարող էր մարդկանց ուրախացնել վառ գույներով։ Ուրեմն, լուսաբաց է: Աֆիշաների ծեր, բեղավոր փակցնողը Երևանի փողոցներում սիրով փակցնում է «Մեզ մոտ է գալիս բռնցքամարտի հանրահայտ մարզիչ՝ Բոբ Մյուլլերը» լուրով գլանափաթեթները: Նորությունը անհապաղ կկրկնվի նաև Հայկական ռադիոյի առավոտյան եթերում, հիվանդագին հայ տղաները, հազիվ իրենից դեն գցելով վերմակը, հարբեցողների պես, սկսում են նոր եռանդով հարվածներ հասցնել բավականին մաշված բոքսի տանձերին։

Այս երեխաների խնդավառության հետ կարելի է համեմատել՝ Ադրբեջանի հասցեյին սպառնալիքների ակնարկներով ազդանշաններ ուղարկող հայկական իսթեբլիշմենթի վերջին փորձերը։

Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Միրզոյանի հայտարարությունը արդեն լուսաբանվել են մեր լրատվամիջոցներում և նույնիսկ ստացել է Ադրբեջանի ԱԳՆ-ի արձագանքը։ Իսկ այսօր էլ տեղի սպարտակիադայի էստաֆետային ձողիկը ստանձնել է անձամբ վարչապետը՝ նմանատիպ հայտարարությամբ ելույթ ունենալով կառավարության նիստում։

«Ղարաբաղի հայերին իրենց տներից վտարելը՝ Ադրբեջանի միակ նպատակը չէ։ Այս սադրիչ գործողություններով Ադրբեջանը ցանկանում է ձախողել խաղաղության օրակարգը, խաղաղ գործընթացը և տարածաշրջանում նոր պատերազմ հրահրել»; «Մենք շարունակում ենք հետևողական լինել խաղաղության օրակարգը առաջ մղելու մեջ և ոչ մի սադրանքներով մեզ չպետք է դուրս հանեն այդ ուղուց»…

Ինչպես աներկբա երեւում է այս հայտարարություններից, դրանց էությունը այն է, որ իրենք՝ հայերը, կարող էին այս պայմաններում դիմել հարցի ռազմական լուծման, սակայն խաղաղ միջոցների հավատարմության պատճառով նրանք դա չեն անի։ Բայց կարող են...

Դրա հետ մեկտեղ, շարունակելով մարզական անալոգիան, այնուհետև հետևում է զավեշտալի բացատրությունը այն ոգով, որ երիտասարդ տաղանդավոր Արամ Պետրոսյանի փոխարեն ռինգ դուրս կգա նրա մարզիչ Բոբ Մյուլերը. «Կարծում եմ, որ այս հակասությունը լուծելու համար լավագույն միջոց կլիներ Լաչինի միջանցք և Ղարաբաղ միջազգային փաստահավաք խումբ ուղարկելը։ Եվ մենք պետք է հետեւողականորեն աշխատենք այս ուղղությամբ։ Ընդհանուր առմամբ, տարածաշրջանում բոլոր հարցերի խաղաղ լուծումը այլընտրանք չունի»,- նշել է Փաշինյանը։

Այսինքն, հայկական կողմը Ադրբեջանին սպառնում է իր մարզչով։ Լավ, բայց ո՞վ է մարզիչը: Հու իզ հեր Մյուլլե՞ր։

Մեսիեին դուրս քշեցի՞ն բակից։

Այստեղ ամեն ինչ այնքան էլ պարզ չէ։ Ընդհանուր կարծիք է դարձել համարել, որ ԵՄ-ի կովկասյան նետման ֆլագման է հանդիսանում Ֆրանսիան: Այդպես և պատկերացվում է, թե ինչպես է Փաշինյանը զանգահարում Փարիզ և հարցնում. «Մեսիե-ջան, իսկ կարելի է, որ մենք սկսենք ադրբեջանցիներին մեսիջներ ուղարկել»: «Ույ, ույ, մոն պտի Նիկոլյա», - պատասխանում է Մակրոնը: - Ուղարկեք, բայց ոչ թե մեսիջներ, այլ մեսաժներ: Դու պետք է սովորես ֆրանսերեն արտասանության կանոնները»...

Սակայն այն, թե որքանով է այս նախագիծը ամբողջությամբ ֆրանսիական լինելու՝ մեծ կասկած կա։ Մենք արդեն գրել ենք, որ եվրոպական առաքելության ղեկավարը՝ գերմանացի է, դրանում կլինեն Լեհաստանի ու Բալթյան երկրների բազմաթիվ ներկայացուցիչներ, որոնք սերտ կապի մեջ են ԱՄՆ-ի հետ, և ընդհանրապես նախագծի իրականացումը սերտորեն կհամակարգվի ՆԱՏՕ-ի հետ։ Հաշվի առնելով այս գործոնները՝ հավանական է թվում, որ ֆրանսիացիներին այստեղ, վերջին պահին, ինչպես ասում են՝ մի կողմ կհրեն: Եվ իրոք, եթե ԱՄՆ-ն արդեն ընդունել է Հարավային Կովկասում եվրոպացիների ներկայությանը նպաստելու որոշում, ապա ինչո՞ւ դա տալ ֆրանսիացիների ձեռքը, ովքեր երկակի խաղեր են խաղում նրանց հետ։

Ավելորդ չի լինի այստեղ հիշել Բժեզինսկու այն կարծիքը, որ նա արտահայտել է 1990 թվականին թերթերից մեկում այն մասին, որ Սառը պատերազմում հաղթողներ դուրս եկան ԱՄՆ-ն ու Գերմանիան, իսկ պարտվողները՝ Ռուսաստանն ու Ֆրանսիան։

Ամերիկացի դեմոկրատները հավանաբար ցանկանում են Կովկասում հաստատվել ավելի շուտ, քան այնտեղից կհեռանան ռուս խաղաղապահները։ Դա անհրաժետ է անել 2024 թվականի նոյեմբերին կայանալիք նախագահական ընտրություններից առաջ, 2025 թվականի հունվարին նոր նախագահի երդմնակալության հետ։ Ռուսական խաղաղապահ քանակակազմի (ՌԽՔ) մանդատը լրանում է 2025 թվականի նոյեմբերին։ Հանրապետական թեկնածույի հաղթելու դեպքում, արտերկրում ռազմական ներկայությանը հավանություն տալու շանսերը զգալիորեն կնվազեն։ Հնարավոր է նաև մեկ այլ տարբերակ՝ ԱՄՆ-ն ու Ռուսաստանը խաղում են նույն խաղը, և իրենց մանևրներով Նահանգները փորձում են Ադրբեջանին համոզել, որ ՌԽՔ-ի մանդատը անհրաժեշտ է երկարաձգել։

Ցտեսություն տղաներ

Արևմուտքի նախագիծը կարող է միայն հետաձգել Հայաստանին խաղաղության պարտադրումը։ Նա ի վիճակի չէ այն չեղարկել։ Որովհետև Ադրբեջանի քաղաքականությունը պրոակտիվ է։ Հայաստանի և նրա հովանավորների բոլոր հնարավոր գործողությունները նախապես հաշվարկված են և ընդամենը ծառայում են ծրագրում. «եթե ոչ, ապա» նշումին։ Ծրագրավորման լեզուն ամենաժամանակակիցն է։ Ադրբեջանի ծրագիրը ուղղված է լինելու համաշխարհային տերությունների շահերի վրա խաղալուն՝ օգտագործելով նրանց փոխադարձ հակասությունները։

Սակայն, Ադրբեջանը նաև ունի հզոր բանակ։ Չնայած դրան (!) Ադրբեջանը մտադիր է հավատարիմ մնալ՝ մեծ խաղաղության ստորագրման ճանապարհի վրա կանգնած խնդիրների քաղաքական լուծման քաղաքականությանը։ Բայց ունի հզոր բանակ...

Լեգենդար միստեր Մյուլլերի շրջագայությունը վաղ թե ուշ կավարտվի։ Նա չի կարող Արամի փոխարեն մասնակցել մրցաշարին՝ հաշվի առնելով այն, որ «աշխարհում դեռ շատ տղաներ կան, որոնց պետք է օգնել...»։ «Բայց դու տաղանդավոր ու համարձակ տղա ես, դու կկարողանաս գլուխ հանել», - բռնազբոսիկ կասի Բիլլին, թեթև կխփի հուսահատված Արամի ուսին և եռանդուն շարժումով կցատկի վագոնի մեջ: Ձեռքով սրբելով ժլատ արցունքը՝ նա մեկնող գնացքի պատուհանից ձեռքով կթափահարի երեխաներին ու կհիշի ուրախ տանտիրուհու հոգատար ձեռքերով եփած սառը հավը։ Քաղաքը կսուզվի թեթև տխրության մեջ։