Խաղաղության վերջին հնարավորությունը՞ Ազդանշաններ Մոսկվայից և Վաշինգտոնից

Ռուս-ուկրաինական հակամարտության արագ կարգավորման վերաբերյալ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի վերջին աղմկահարույց հայտարարությունների ֆոնին, օգոստոսի 6-ին Սպիտակ տան հատուկ դեսպանորդ Սթիվ Վիտկոֆի այցը Մոսկվա դարձավ համաշխարհային մեդիատարածությունում հիմնական թեմաներից մեկը։

Նշենք, որ ԱՄՆ նախագահը իր հատուկ դեսպանորդին ուղարկեց Ռուսաստան՝ ուկրաինական հակամարտության կարգավորման համար սահմանված ժամկետներում տեղավորվելու համար՝ մինչև օգոստոսի 8-ը։ Հակառակ դեպքում Թրամփը սպառնաց Մոսկվային երկրորդական պատժամիջոցներով։ Այլ կերպ ասած, Վիտկոֆի այցը Ռուսաստանի Դաշնություն տեղի ունեցավ Վաշինգտոնի կոշտ վերջնագրի ֆոնին։

Սա ԱՄՆ նախագահի հատուկ դեսպանորդի արդեն հինգերորդ այցն է Մոսկվա։ Նախավերջին անգամ նա այցելեց 2025 թվականի ապրիլի վերջին և հանդիպեց Վլադիմիր Պուտինի հետ։ Դրան հաջորդեցին մայիսին Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև առաջին ուղիղ բանակցությունները Ստամբուլում, և այդ ժամանակ լրատվամիջոցները ակտիվորեն քննարկում էին ռուս-ուկրաինական պատերազմում հրադադարի ծրագրերը։ Սակայն այս հարցում որևէ առաջընթաց չգրանցվեց։ Վլադիմիր Պուտինի և Սթիվ Վիտկոֆի միջև Կրեմլում մոտ երեք ժամ տևած բանակցությունները գնահատվեցին որպես օգտակար և կառուցողական։

Այսպես, Ռուսաստանի առաջնորդի օգնական Յուրի Ուշակովը հայտարարեց, որ տեղի է ունեցել շատ օգտակար և կառուցողական զրույց։ «Եթե թեմաները անվանենք, ապա, իհարկե, առաջին հերթին դա ուկրաինական ճգնաժամն է։ Եվ երկրորդ թեման՝ ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի միջև ռազմավարական համագործակցության հնարավոր զարգացման հեռանկարներն են։ Մեր կողմից, մասնավորապես, ուկրաինական հարցի վերաբերյալ, որոշակի ազդանշաններ են փոխանցվել։ Համապատասխան ազդանշաններ ստացվել են նաև նախագահ Թրամփից», - ասել է նա ռուսական լրատվամիջոցներին՝ զերծ մնալով ավելի մանրամասն մեկնաբանություններից։

Վաշինգտոնում, Կրեմլում կայացած բանակցություններից հետո, հայտարարեցին Սպիտակ տան ղեկավարի և Ռուսաստանի ու Ուկրաինայի նախագահների հանդիպման մեծ հավանականության մասին։ Մասնավորապես, The New York Times-ը, հղում անելով աղբյուրներին, հաստատեց Թրամփի՝ հաջորդ շաբաթ երկու երկրների ղեկավարների հետ հանդիպելու ծրագրերի մասին տեղեկատվությունը։ Ընդ որում լրագրողների հետ զրույցում ԱՄՆ նախագահը նշել է, որ Պուտինի և Վիթկոֆի միջև բանակցությունները չի համարում առաջընթաց, բայց ընդգծել, որ հանդիպումը արդյունավետ է եղել։

Այսպիսով, կողմերի հայտարարություններից կարելի է ենթադրել, որ հանդիպման ընթացքում Պուտինը և Ուիթկոֆը կարողացել են մասամբ որոշակի փոխզիջման գալ ԱՄՆ-Ռուսաստան օրակարգի որոշ հարցերի շուրջ, բայց, ամենայն հավանականությամբ, չեն կարողացել համաձայնության գալ ուկրաինական հակամարտության կարգավորման հարցում։

Այս ամենից կարելի է ենթադրել, որ Ուկրաինայում ռազմական գործողությունների դադարեցման հավանականությունը չափազանց ցածր է, ինչը չի բացառում Ռուսաստանի Դաշնության դեմ ԱՄՆ նոր պատժամիջոցների կիրառումը, օրինակ, ինչպես օրերս գրել էր Financial Times-ը՝ ռուսական «ստվերային նավատորմի» դեմ։ Հիշեցնենք, որ նախկին նախագահ Ջո Բայդենի վարչակազմը մի ժամանակ պատժամիջոցներ էր կիրառել 213 ռուսական նավերի դեմ, և շատ հնարավոր է, որ Սպիտակ տան ներկայիս ղեկավարը շարունակի նմանատիպ գիծը։

Մյուս կողմից, հաշվի առնելով Թրամփի հաստատակամությունը Ուկրաինայում, Հարավային Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում հակամարտությունների լուծման հարցում, ինչպես նաև նրա անձնական դիրքորոշումը՝ դառնալ խաղաղարար և միավորող, որի մասին նա խոսել էր այս տարվա հունվարին իր երդմնակալության խոսքում, չի բացառվում, որ Օվալաձև սենյակի ներկայիս տերը շարունակի իր ջանքերը ուկրաինական հակամարտության կարգավորման ուղղությամբ։ Ինչպես նա վերջերս հայտարարեց լրագրողներին՝ «Սա իմ պատերազմը չէ։ Ես այստեղ եմ, որպեսզի մեզ դուրս բերեմ դրանից», նշելով, որ վերջին հինգ ամիսների ընթացքում նա կանխել է հինգ պատերազմ։

Կկարողանա՞ ԱՄՆ նախագահը կանգնեցնել վեցերորդ պատերազմը, թե՞ ոչ, կախված կլինի բազմաթիվ գործոններից, այդ թվում՝ Ռուսաստանի ղեկավարության քաղաքական կամքից և ամերիկյան կողմի՝ հակառակորդի վրա ճնշում գործադրելու կարողությունից։