twitter
youtube
instagram
facebook
telegram
apple store
play market
night_theme
ru
en
search
ԻՆՉ ԵՍ ՓՆՏՐՈՒՄ ?


ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՐՑԵՐ




Նյութերի ցանկացած օգտագործում թույլատրվում է միայն Caliber.az-ին հիպերհղման առկայության դեպքում
Caliber.az © 2024. All rights reserved..
Հարցազրույց
A+
A-

«Համաշխարհային դերակատարները գիտակցում են, որ պետք է հաշվի նստել թուրքական երկրների հետ» Ղրղըզ փորձագետները՝ Caliber.Az-կայքում

07 Նոյեմբերի 2024 19:54

Նախօրեին Բիշքեկում (Ղրղզստան) կայացել է Թուրքական պետությունների կազմակերպության (ԹՊԿ) երկրների ղեկավարների XI գագաթնաժողովը։ «Թուրքական աշխարհի ամրապնդում. տնտեսական ինտեգրում, կայուն զարգացում, թվային ապագա և անվտանգություն բոլորի համար» կարգախոսի ներքո անցկացված գագաթնաժողովի հիմնական աշխարհաքաղաքական արդյունք է դարձել՝  ձևավորվող նոր աշխարհակարգի պայմաններում այս կառույցի կարևոր հեռանկարների ևս մեկ հաստատումը։
 
Նման եզրակացության հետ համաձայն են նաև ղրղզ փորձագետները, որոնց հետ զրուցել է Caliber.Az-ի թղթակիցը։
 
Ինչպես համարում է չինագետ, Չժեցզյանի համալսարանի մագիստրոս Այբոլոտ Այդոսովը, Բիշքեկի գագաթնաժողովին նման մեծ թվով առաջնորդների ներկայությունը ցույց է տալիս թուրքական աշխարհի երկրների ձգտումները դեպի միասնության և համախմբվածության։ Առաջին հերթին՝ անվտանգության, տնտեսական ինտեգրման, արտաքին քաղաքականության հարցում։
 
«Թուրքալեզու երկրները վարում են գրագետ, բազմավեկտոր քաղաքականություն։ Որի ևս մեկ օրինակ է՝ Թուրքիայի ԱԳՆ-ի ղեկավար Ֆիդանի Չինաստան կատարած վերջին այցը, որի ընթացքում բարձրացվել են՝ Անկարայի և Պեկինի միջև կառուցողական համագործակցության և փոխգործակցության հարցեր, ինչը վերացնում է այս երկրների միջև բազմաթիվ խնդիրներ, այդ թվում նաև ցուցադրում է Չինաստանի հետ թուրքական աշխարհի հարաբերությունները։
 
Այնպես, հարկ է նշել, որ այսօր թուրքական երկրները գտնվում են տնտեսական, ռազմական, մշակութային վերելքի վրա, և համաշխարհային շատ խոշոր դերակատարները գիտակցում են, որ պետք է հաշվի նստել թուրքական երկրների միավորման հետ։ Այս տարի ԹՊԿ-ի նախագահությունը Ղազախստանից անցնում է Ղրղզստանին, և դա մեծ պատասխանատվություն է Բիշքեկի համար։ Այսպիսով, Բիշքեկը դառնում է միջազգային կարևոր որոշումներ կայացնելու կենտրոն, ինչպես նաև, հնարավոր է, թիրախ համաշխարհային որոշ ուժերի համար, որոնք շահագրգռված չեն ԹՊԿ-ի զարգացման մեջ, քանի որ դա հակասում է նրանց շահերին։
 
Այստեղ արժե առանձին նշել Հունգարիան, որը գագաթնաժողովում ներկայացվել է վարչապետ Վիկտոր Օրբանի կողմից։ Հունգարիան եվրոպական պետություն է, և նա ԹՊԿ-ում մեծ հեռանկարներ է տեսնում։
 
Ադրբեջանը, որը վարում է վստահ արտաքին քաղաքականություն՝ հանդիսանում է Կենտրոնական Ասիայի երկրների հիմնական բարեկամներից և մերձավոր դաշնակիցներից մեկը։ Ադրբեջանն այժմ գտնվում է Հայաստանի հետ խաղաղ պայմանագիր կնքելու շեմին, ինչի արդյունքում հնարավոր է նաև Զանգեզուրի միջանցքի գործարկումը»,- ընդգծել է Ա. Այդոսովը։
 
Վերլուծաբան Մեդերբեկ Կորգանբաևի կարծիքով, Բիշքեկում թյւրքական պետությունների ղեկավարների գագաթնաժողովը անցկացվել է ԹՊԿ-ի արմատական ամրապնդման ֆոնին։
 
«Թուրքական աշխարհի պետությունների միջև համագործակցությունը չի կրում դեկլարատիվ բնույթ, այլ թուրքալեզու տարածքի ներկայացուցիչների զարգացող ռազմաքաղաքական և տնտեսական միավորման բնույթ է ընդունում: ԹՊԿ-ի անդամների առջև կանգնած են՝ ապրանքների տարանցման ընդլայնման, նոր տրանսպորտային ուղիների և միջանցքների ստեղծման, ռազմական ագրեսիայի և ահաբեկչական սպառնալիքի դեպքում տարածաշրջանային անվտանգության և փոխադարձ աջակցության ապահովման հետ կապված լայնածավալ խնդիրներ :
 
Ղրղզստանը հանդիսանում է թուրքական երկրների համագործակցության շղթայի կարևորագույն օղակ։ Անհնար է պատկերացնել թուրքական աշխարհն առանց Ղրղզստանի, ինչպես անհնար է պատկերացնել Ղրղզստանը թուրքական եղբայրությունից դուրս։ Պաշտոնական Բիշքեկը 1991 թվականից ավանդաբար բարիդրացիական հարաբերություններ է պահպանում Կենտրոնական Ասիայի թուրքական հանրապետությունների հետ։ 2021 թվականից Ղրղզստանը նկատելիորեն ամրապնդում է իր հարաբերությունները Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ։ Պատկերավոր ասած, եթե Ղրղզստանը մեկ քայլ առաջ է կատարել թուրքական աշխարհի հանդեպ, ապա Ադրբեջանն ու Թուրքիան ի պատասխան երկու քայլ են արել։ Պաշտոնական Բաքուն և Անկարան շոշափելի ներդրում են ունեցել Ղրղզստանի պաշտպանական ներուժի ամրապնդման գործում, աջակցել և աջակցում են Բիշքեկի՝ հատկապես ադրբեջանական և թուրքական արտադրության զինատեսակներով հագեցված ժամանակակից բանակ ստեղծելու ձգտումները։
 
Այսօր Ղրղզստանի զինված ուժերը որդեգրում են ադրբեջանցի և թուրք եղբայրների անգնահատելի փորձը՝ գրված, ինչպես ասում են, արյունով, իսկ Ադրբեջանի և Թուրքիայի ռազմաքաղաքական աջակցությունը որպես յուրօրինակ անվտանգության յուրատեսակ երաշխիք է ծառայում Ղրղզստանի և ընդհանուր առմամբ Կենտրոնական Ասիայի համար»,- ընդգծել է փորձագետը։
 
Նրա կարծիքով, բացի տնտեսական և պաշտպանական խնդիրներից, ԹՊԿ-ի անդամները ձգտում են ընդհանուր ուժերն ուղղել կանաչ էներգիայի զարգացմանը, երաշտի և կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարին և այլն:
 
«Մի քանի օրից Բաքվում կմեկնարկի COP29-ը՝ ՄԱԿ-ի կլիմայական համաժողովը։ Թուրքական աշխարհի համար այս համաշխարհային մակարդակի իրադարձությունը հսկայական նշանակություն ունի։ Չէ-որ, համաժողովը կազմակերպվելու է թուրքական պետությունում, իսկ Ադրբեջանը հանդիսանում է թուրքական աշխարհի դրոշակակիրներից մեկը։ ԹՊԿ-ի բիշքեկյան գագաթնաժողովը, իր հերթին՝  թուրքական աշխարհի՝ դեպի կայուն ընթացքի առկայության՝ դեպի առաջընթաց և որպես միասնական  թուրքական ընտանիք դեպի ապագա միասին շարժվելու միասնական որոշման կայուն ընթացքի առկայության հերթական ապացույց է»,- եզրափակել է Մ. Կորգանբաևը:

Caliber.Az
Դիտումներ: 118

share-lineLiked the story? Share it on social media!
print
copy link
Ссылка скопирована
telegram
Follow us on Telegram
Follow us on Telegram
Ամենաընթերցված
1

Մեսսի. Շնորհակալություն Բաքվին նման ջերմ ընդունելության համար ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

115
11 Դեկտեմբերի 2024 17:50
2

Ասադի տապալումը և Հայաստանի ցավը Ու Երևանի արևմտյան կողմնորոշման մասին խոսակցությունների գինը

112
11 Դեկտեմբերի 2024 14:19
3

Հայաստանը և Եղիշե Չարենցի իրավացիության հաստատումը Սադրանքներ և երեսպաշտություն

93
11 Դեկտեմբերի 2024 12:56
4

Զառանցանք Բրեդի կողմից Շերմանի և ԱՄՆ-ի մյուս հայ լոբբիստների մասին

78
12 Դեկտեմբերի 2024 22:49
5

Արտաքին և ներքին գործեր Արարատ Միրզոյաի տարօրինակ պատասխանները

75
12 Դեկտեմբերի 2024 12:46
6

Բաղձալի մեկ ու կես դյույմը Փաշինյանը խնդրում է բարեկամություն Թրամփի հետ

72
13 Դեկտեմբերի 2024 13:45
7

Տհասության հռչակագիր Փաշինյանը նորից «պաշտպանել է» սահմանադրությունը

72
12 Դեկտեմբերի 2024 17:40
8

Հաջիև. Ֆրանսիան Հայաստանի ռազմականացման հիմնական ուժերից մեկն է

71
12 Դեկտեմբերի 2024 17:01
9

Ադրբեջանում կարող է նվազեցվել զորակոչի առավելագույն տարիքը

69
13 Դեկտեմբերի 2024 13:03
10

Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն դատապարտել է Բլինքենի կողմնակալ հայտարարությունը

58
12 Դեկտեմբերի 2024 12:08
Հարցազրույց
Բացառիկ հարցազրույցներ տարբեր հետաքրքիր դեմքերի հետ
loading