Հիգիենիկ օգտագործման համար բանաձև. նոր սադրանք Ադրբեջանի դեմ
Տեղի ունեցավ հենց այն, ինչ սպասվում էր։ Փարիզում Ֆրանկոֆոնիայի 19-րդ գագաթնաժողովում ընդունվեց հակաադրբեջանական բանաձև։ Դրա ամբողջական անվանումն է՝ «Բանաձև ֆրանսախոս տարածաշրջանում ճգնաժամային իրավիճակների, դրանց հաղթահարման և խաղաղության ամրապնդման վերաբերյալ»։
Համաձայնեք, որ սա արդեն անհեթեթություն է։ Ի վերջո, Հայաստանը երբեք չի եղել և չի հանդիսանում ֆրանսախոս տարածաշրջան։ Գոնե պաշտոնապես։ Եվ, կրկին պաշտոնապես, Հայաստանը երբեք չի եղել Ֆրանսիայի գաղութը: Բացի այդ, Ֆրանսիան իր փաստացի գաղութների հետ կապված հսկայական խնդիրներ ունի։ Այնտեղ հասունանում և պոռթկում է դժգոհություն պաշտոնական Փարիզի քաղաքականությունից, որը ճնշվում է ամենադաժան ձևով։ Եվ այս ֆոնին ուղղակի ծիծաղելի է Ֆրանկոֆոնիայի փորձը՝ միջամտելու Բաքվի և Երևանի միջև ներկայումս ընթացող գործընթացին։
Հատկապես ծիծաղելի է դիտարկել նման միջամտության «հիմնավորումը»: Այսպես, բանաձևը կենտրոնանում է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղ գործընթացի վրա և ընդգծում երկու երկրների տարածքային ամբողջականության նկատմամբ հարգանքը՝ հիմնված 1991թ. Ալմաթիի հռչակագրի վրա։ Լո՞ւրջ: Ուրեմն հասունացա՞ք, հիշեցիք տարածքային ամբողջականության սկզբունքի մասին։ Զարմանալի կեղծավորություն Ֆրանսիայի կողմից։
Ի վերջո, սա այդ նույն երկիրն է, որի քաղաքները քույրացման պայմանագրեր են կնքել Հայաստանի կողմից ժամանակավորապես օկուպացված ադրբեջանական բնակավայրերի հետ։ Սա այդ նույն Ֆրանսիան է, որի գործող վարչապետն այցելել է մեր հողեր՝ դրանց Հայաստանի կողմից օկուպացիայի շրջանում։ Նույն բանը, հիշեցնեմ, անում էին Ֆրանսիայի նախագահի թեկնածուները։ Սենատը, ինչպես հայտնի է, 44-օրյա պատերազմում Ադրբեջանի հաղթանակից անմիջապես հետո ընդունեց բանաձևեր՝ կոչ անելով կառավարությանը «ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը և այդ ճանաչումը դարձնել երկարաժամկետ խաղաղություն հաստատելու բանակցությունների առարկա»։
Այո՛, Ֆրանսիայի Սենատը բացահայտ անհարգալից վերաբերմունք դրսևորեց Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության նկատմամբ։ Ավելին, դա արվեց այն բանից հետո, երբ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը իր ստորագրությունը դրեց 2020 թվականի նոյեմբերի 10-ի Եռակողմ հայտարարության տակ։ Ըստ էության, դեռ այն ժամանակ մենք տեսանք, որ մակրոնական Ֆրանսիան բռնել է Բաքվի և Երևանի միջև երկարաժամկետ խաղաղություն հաստատելու ցանկացած փորձ խափանելու ճանապարհը։
Հետագայում մենք մեկ անգամ չէ, որ համոզվեցինք այս ծրագիրն իրականացնելու համար ցանկացած սադրանքի գնալու պաշտոնական Փարիզի պատրաստակամության մեջ։ Այո, Ղարաբաղի շրջանում մեկօրյա հակաահաբեկչական գործողության արդյունքում ամբողջությամբ վերականգնվեց Ադրբեջանի ինքնիշխանությունն ու տարածքային ամբողջականությունը։
Դա տեղի ունեցավ չնայած Ֆրանսիայի և անձամբ նրա նախագահի փորձերին՝ կանխելու միջազգային իրավունքի հաղթանակը։ Այդ մասին է վկայում ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդում Ադրբեջանին դատապարտելու հայ-ֆրանսիական համատեղ փորձը։ Այո, Երևանն ու Փարիզը փորձեցին դատապարտել մեր երկրին այն բանի համար, որ ամբողջ աշխարհին ցույց տվեցինք, թե ինչպես կարելի է վերականգնել սեփական ինքնիշխանությունն ու տարածքային ամբողջականությունը, ինչով այդքան մտահոգված են Ֆրանկոֆոնիայի XIX գագաթնաժողովի բանաձևը ստորագրողները։
Ընդ որում, այդ փորձը ձեռնարկվեց այդ նույն ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդում, որի բանաձևերը, ինչպես և ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի բանաձևերը, բացահայտորեն անտեսվել են Հայաստանի կողմից։ Կեղծավորությո՞ւն։ Անշուշտ։ Բայց դա առկա է ուղղակի Երևանի ու Փարիզի բոլոր գործողություններում։ Իրոք, Ադրբեջանի և Երևանի միջև խաղաղության կարևորության մասին խոսակցությունների ֆոնին մենք տեսնում ենք, թե ինչպես է ծավալվում մեր երկրի դեմ կատաղի զրպարտչական արշավը, որի նպատակն է արժեզրկել մեր պատմական հաղթանակները հայ օկուպանտների նկատմամբ, ինչի արդյունքում ադրբեջանական դրոշն այժմ ծածանվում է և՛ Շուշայում, և՛ Խանքենդիում, և՛ Ջաբրայիլում, և՛ մեր Հայրենիքի բոլոր այլ տարածքներում, որոնք ազատագրվել են մեր նահատակների կյանքի գնով։
Ակնհայտ է, որ պետք էր ավելի վաղ բանաձևեր ընդունել տարածքային ամբողջականության սկզբունքի առաջնահերթության վերաբերյալ։ Օրինակ՝ 2018 թվականի հոկտեմբերին, երբ Երևանում տեղի ունեցավ Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային գագաթնաժողով։ Բայց այն ժամանակ Ադրբեջանի տարածքի 20%-ը գտնվում էր հայկական օկուպացիայի տակ, և Փաշինյանն ու Մակրոնը նույնիսկ չէին ակնարկում երկու երկրների տարածքային ամբողջականությունը հարգելու մասին՝ հիմնված 1991թ. Ալմաթիի հռչակագրի վրա։
Այնպես որ, հաշվի առնելով այս ամենը, ինչպես նաև Ֆրանսիայի բացահայտ և աճող ռազմական և ֆինանսական օգնությունը Հայաստանին, ինչը հանգեցնում է օկուպանտ երկրում ռևանշիստական տրամադրությունների աճին, Ֆրանկոֆոնիայի XIX գագաթնաժողովի բանաձևը Բաքվում կորակեն որպես թղթի կտոր, որը գագաթնաժողովի մասնակիցները կարող են կրկնօրինակել և օգտագործել հիգիենիկ նպատակներով:
Ընդ որում, ի հայտ եկավ ևս մեկ ապացույց, թե որքան արդարացի են պաշտոնական Բաքվի պահանջները Երևանից՝ կապված ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի վերացման կարևորության հետ, որի համանախագահներից մեկը Ֆրանսիան է, մի երկիր, որի խնդիրներն օրեցօր աճում են, բայց քիթը խոթում է Հարավկովկասյան տարածաշրջան՝ նոր պատերազմների ու ողբերգությունների մղելու համար։