Հյուր անցիալից Տեր-Պետրոսյանը երդում է տվել Գարեգինին

Փաշինյանի և Հայ եկեղեցու միջև պայքարում տգետ գեղջուկների կողմ է բռնել ևս մեկ «ասպետ»։ Ահա թե ինչպես են այդ իրադարձությունը ներկայացնում հայկական լրատվամիջոցները. «Հունիսի 7-ին Հայաստանի Հանրապետության առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը այցելել է Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին և անձնական զրույց է ունեցել Ամենայն հայոց կաթողիկոս Գարեգին Երկրորդի հետ։ Զրույցի ընթացքում նախագահը հայտնել է իր լիակատար աջակցությունը Գերագույն Պատրիարքին՝ միաժամանակ կտրուկ դատապարտելով Հայաստանի իշխանությունների ոչ սահմանադրական ոտնձգումները  1700-ամյա Հայ Առաքելական եկեղեցու նկատմամբ»։
 
Մինչև գլխավորին անդրադառնալը, կցանկանայի այնուամենայնիվ հարցնել, այդ որտեղ է հայկական քաղաքականության տոհմավագը տեսել ոչ սահմանադրական ոտնձգությունները եկեղեցու նկատմամբ։ Եթե արդեն և խոսել ոչ սահմանադրականության մասին, ապա միայն հենց եկեղեցու գործողությունների համատեքստում, որը, օգտվելով իր  հեղինակությունից՝ բացահայտ անցկացնում է քաղաքական պայքար, չնայած ՀՀ Սահմանադրությունը հստակորեն հռչակում է. «Հայաստանի Հանրապետությունում եկեղեցին անջատ է պետությունից»։
 
Իսկ հիմա ամենակարևորի մասին։ Մեզ ամենից շատ այնուամենայնիվ հետաքրքրում է այն, թե ի՞նչ է ուզում Տեր-Պետրոսյանը, ի՞նչ նպատակ է հետապնդում այդ ոչ թե տղան, այլ հայկական քաղաքականության թափառաշրջիկը՝ երդում տալով փարաջայով Ֆրոնդեին։
 
Որքան էլ խելքիդ զոռ ես տալիս, գալիս ես հետևյալ եզրակացության. Տեր-Պետրոսյանի գործողությունները ոչ այլ ինչ են, քան սեփական կարևորության իմիտացիա,  հայկական «գահերի խաղում» իրեն որևէ բացառիկ դերակատարում և, վերջին հաշվով, հայկական եկեղեցու դեռևս գոյություն ունեցող հեղինակության հաշվին գոնե որոշակի վարկանիշ վաստակելու փորձ։
 
Ինչպես հայտնի է, Տեր-Պետրոսյանի կուսակցության՝ Հայ ազգային կոնգրեսի վարկանիշն այնքանով է ցածր, որ այն նույնիսկ չկարողացավ 2021 թվականի ընտրություններում հաղթահարել Ազգային ժողով մտնելու արգելքը։ Զարմանալի չէ, որ առաջին նախագահի բոլոր մտադրությունները ուղղված են այդ վարկանիշի բարձրացմանը։ Միայն թե բանն այն է, որ նա նման աճի համար նրա մոտ ռեսուրս չկա։
 
Տեր-Պետրոսյանի խնդիրը նրանում է, որ նա ոչ մեկին պետք չէ և ոչ ոքի դուր չի գալիս։ Պատճառը նրանում չէ, որ նա չի առաջարկում հստակ ծրագիր (դրանում բոլորն են մեղանչում), խնդիրը նրանում է, որ նա չի առաջարկում գլխավորը՝ իր վառ կերպարը։ Չէ որ գաղտնիք չէ, որ զանգվածների սերը երբեմն հիմնված է իռացիոնալ հիմունքների վրա։
 
Ղարաբաղյան կլանին ատում է հայ ժողովրդի մեծամասնությունը, սակայն միևնույն ժամանակ կան նաև այնպիսիները, ովքեր նրանց աջակցում են։ Եվ պարզվեց, որ այդպիսիները կազմում են 26 տոկոս, ինչը ապահովեց կլանի համապատասխան ներկայացվածությունը Հայաստանի խորհրդարանում 2021 թվականի ընտրությունների ժամանակ։ Ղարաբաղյան ընտրազանգվածը հիանալի հասկանում է, որ նրանք չեն կարողանա «վերադարձնել արցախը», սակայն միևնույն է աջակցում է նրանց, քանի որ նրանք ունեն որոշակի պայծառ կերպար։ Պայմանականորեն, նրանց կարելի է անվանել գավառական մաչոյականության կրողներ։ Եթե բոլորովին պարզեցնել մինչև ավելի ճանաչելի բանի՝ ապա սա կլինի ավազակների կերպարը։
 
Ներկայիս վարչապետ Փաշինյանը իրենից ներկայացնում կամ օգտագործում է բոլոր համաշխարհային դավադրությունների հավերժ կենդանի նախատիպ խաբեբայի կերպար։ Հենց խաբեբայի էությունն էլ և ապահովում է նրա ժողովրդականության կայունությունը։ Փաշինյանի խաբեբայությունը հոգեկան անտարբերության մեջ գտնվող հայ հասարակությանը թույլ է տալիս մտածել, որ նա բոլորին կխորամանկի։ Այս գաղափարը դուր է գալիս ժողովրդին, այն աջակցում է նրանց և վստահություն է ներշնչում վաղվա օրվա նկատմամբ։
 
Քանի որ ավազակները պարտվում են խաբեբային, ապա նրանք ստիպված են դիմել հզոր ուժի՝ Հայ եկեղեցու հետ դաշինքին։ Այդ ուժը իրենից ներկայացնում է քրմերի կամ մոգերի կերպար։ Արժե արդյո՞ք ավելորդ անգամ նշել, որ այս կաստան, որպես կանոն, մեծ ազդեցություն ունի մարդկանց մտքերի վրա։ Թվարկված երեք հզոր նախատիպերի ֆոնին, մոլի եվրոպամետները այնպես էլ չկարողացան տարածել թևերը, չնայած, կարծես կարող էին, հույս դնելով երիտասարդության ձայների վրա։ Պարզվեց, որ երիտասարդության համար խաբեբան նույնպես հոգուն ավելի հարազատ է։
 
Իսկ Տեր-Պետրոսյանի հետ ամեն ինչ բոլորովին էլ այդպես չէ։ Նա ոչ մեկի մոտ որևէ հույզեր չի առաջացնում։ Կիսով չափ գիտնական, կիսով չափ նացիստ, կիսով չափ զինվոր, կիսով չափ պացիֆիստ, և իր տարիքի պատճառով այլևս հույս չկա, որ «կլինի լիովին վերջապես»։ Հայ ժողովրդական կերպարների պանթեոնում նրա համար տեղ չկա։
 
Ստիպված ես խորհել այն մասին, որ 1991 թվականին նրա իշխանության գալը կապված էր ոչ թե առաջնորդական որակների հետ, այլ բարեհաջող կազմավորված իրավիճակի և ուղեկցող հանգամանքների հետ։ Ի դեպ, վերջերս հայկական աղբյուրները սկսել են տարածել ՀԽՍՀ ՊԱԿ-ի կողմից Լևոն Տեր-Պետրոսյանի անունով տրված տեղեկանք, որտեղ, ի թիվս այլ բաների, նշվում է, որ նա 1977 թվականին գրանցվել է ՊԱԿ-ի հատուկ պահեստազորում: Փաստաթղթի իսկությունը առայժմ հաստատված չէ, հետևաբար չենք շտապի եզրակացություններ անել, սակայն պահում ենք, ինչպես ասում են, մտքում:
 
Տեր-Պետրոսյանը նման է թափառաշրջիկ արջի, որը կամ շատ վաղ է արթնացել, կամ լիովին (ներողություն բառախաղի համար) քնել է ձմեռային քունը և հիմա թափառում է հայկական քաղաքական ճամբարում՝ վրանների մեջ ընկնելով և իր անատամ բերանով առաջարկելով ոչ մեկին հարկավոր ծառայություններ: Պետք է ենթադրել, որ այս անօթևան հրեշի այցելություններից հետո տերերը լայն բացում են իրենց առանձնասենյակների պատուհանները, որպեսզի ցրել հայկական անցյալի «կախարդական անտառից» հյուրի մաշված բրդի փտած հոտը: