Վերջին խոսքը` հրթիռներինն է՞ ՀՕՊ-ը գործողության մեջ է, դիվանագետները՝ ստվերում

Իրանի միջուկային օբյեկտներին ԱՄՆ-ի հարվածից հետո, որի հետևանքները մինչև հիմա գնահատվում են փորձագետների կողմից՝ հետևեց սպասելի, բայց իրադարձությունների ոչ պակաս մտահոգիչ զարգացում։ Թեհրանում հայտարարում են իրավիճակի հերթական սրման մասին՝ կոչ անելով «ինքնապաշտպանության իրավունք», մինչդեռ Վաշինգտոնը ցուցադրում է զսպման գիծը՝ մինչև վերջ հասցնելու իր վճռականությունը։
 
իրանական «NourNews» գործակալության համաձայն՝ հարձակման են ենթարկվել «Շահիդ Սադուղի» ռազմական բազան և Յազդ նահանգում գտնվող «Շահիդ Դաշտի» էլեկտրակայանը։ Պայթյուններ են գրանցվել նաև Բուշեր քաղաքի մոտակայքում։ Թեհրանի, Թավրիզի և Դամավանդի երկնքում, տեղական աղբյուրների տվյալներով՝ «ՀՕՊ համակարգը մարտի մեջ է մտել անհայտ թիրախների հետ»։
 
Միևնույն ժամանակ, Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսը (ԻՀՊԿ) հանդես է եկել կտրուկ հայտարարությամբ՝ խոստանալով, որ ԱՄՆ-ի հարվածներին Իրանի պատասխանը  «խորը ափսոսանք կառաջացնի» հարձակվողների շրջանում։ ԻՀՊԿ-ն, ըստ էության, ազդարարել է պատերազմի հաջորդ գործողության մասին։ Իրանական կողմը ընդգծում է, որ ԱՄՆ-ի գործողությունները համարում է պատասխանելու իրավունք ներկայացնող ագրեսիայի ակտ՝ այդ թվում նաև հակառակորդների «զառանցական հաշվարկների սահմաններից դուրս»։
 
Իրանի արտաքին գործերի նախարար Աբբաս Արաղչին նշել է, որ դիվանագիտության համար տարածքը սրընթաց նեղանում է: Նրա հայտարարություններում զգացվում է ոչ միայն հիասթափություն, այլ նաև սահմանների հստակ ըմբռնում. Թեհրանը սպառում է դիվանագիտական լծակների ներուժը: Իրանի գլխավոր դիվանագետը Միացյալ Նահանգներին մեղադրել է երկխոսությունը խաթարելու մեջ՝ հայտարարելով, որ Վաշինգտոնը «պայթեցրել է» ինչպես ԵՄ-ի հետ շփումների շրջանակներում, այնպես էլ ամերիկյան կողմի հետ նախորդ փուլերում ձեռնարկված դիվանագիտական ջանքերը: Արաղչին նաև ընդգծել է, որ մի շարք տարածաշրջանային պետությունների հետ բանակցություններ արդեն անցկացվել են, բայց գործընթացը դիվանագիտական հուն վերադարձնելը գնալով դժվարանում է։
 
Այս ֆոնին մի շարք արաբական երկրները՝ ներառյալ Սաուդյան Արաբիան, Օմանը, Եգիպտոսը և Կատարը, մտահոգություն են հայտնել ԱՄՆ-ի գործողությունների առնչությամբ: Ձևակերպումները տարափոխվում են բացահայտ դատապարտումից մինչև դիվանագիտորեն զգուշավոր հայտարարություններ, սակայն ընդհանուր վեկտորը հստակ է՝ տարածաշրջանը վախենում է անկայունության նոր ալիքից: Հատկապես ցուցիչ է ԱՄՆ-ի դաշնակից Սաուդյան Արաբիայի հայտարարությունը, որը միանշանակ Վաշինգտոնի գործողությունները անվանել է Իրանի ինքնիշխանության խախտում։
 
Իր հերթին, Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն կողմերին կոչ է արել զսպվածություն ցուցաբերել։ «Խորը մտահոգություն ենք հայտնում Իրանի Իսլամական Հանրապետության միջուկային օբյեկտների դեմ ուղղված ԱՄՆ-ի ռազմական գործողություններից հետո իրավիճակի հետագա սրման կապակցությամբ։ Բոլոր կողմերին կոչ ենք անում զսպվածություն ցուցաբերել, զերծ մնալ իրավիճակի հետագա սրումից և առկա խնդիրների լուծման գործում նախապատվությունը տալ երկխոսությանն ու դիվանագիտությանը», - ասվում է Ադրբեջանի արտաքին քաղաքական գերատեսչության հայտարարության մեջ։
 
Միևնույն ժամանակ, Իսրայելը շարունակում է գործողության հետևանքների գնահատումը: Իսրայելի պաշտպանության բանակի (ՑԱԽԱԼ) ներկայացուցիչ Էֆի Դեֆրինը հաստատել է, որ բանակը վերլուծում է Ֆորդոյում հասցրած ավերածությունները, իսկ Իսրայելի նախագահ Իսահակ Հերցոգը ԱՄՆ-ի գործողությունն անվանել է «պատմական և համարձակ քայլ»: Սակայն ո՛չ Թել Ավիվում, ո՛չ էլ Վաշինգտոնում առայժմ ուղիղ պատասխաններ չեն տալիս հաջորդ փուլի վերաբերյալ: Փոխարենը Հերցոգի հայտարարությունները հստակ հասկացնում են. դաշնակիցների միջև համակարգումը եղել է սերտ:
 
Իրանը ի պատասխան սրել է իր հռետորաբանությունը. «IRNA» գործակալությունը հրապարակում է նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանի խոսքերն այն մասին, որ ԱՄՆ-ի հարվածները հաստատեցին, թե «ով է կանգնած իսրայելական ագրեսիայի հետևում»:
 
Իսկ Պենտագոնի ղեկավար Փիթ Հեգսեթը, ելույթ ունենալով ճեպազրույցում, հայտարարել է, որ գործողությունը Գերագույն հրամանատարի «հզոր և միանշանակ» հրաման էր՝ ընդգծելով, որ Իրանի միջուկային ծրագիրը «ոչնչացվել է» առանց իրանական զորքերին և խաղաղ բնակչությանը հարվածելուն: ԱՄՆ-ի հռետորաբանության մեջ այս կարևոր ճշտումը ավելի շատ հասցեագրված է միջազգային լսարանին:
 
Հեգսեթի խոսքով, Իրանի միջուկային օբյեկտների դեմ շաբաթ օրը անցկացված ԱՄՆ-ի ռազմական գործողությունը՝ «հասել է ցանկալի արդյունքի»: Դրանով հանդերձ, նրա խոսքով, հարվածի հետևանքների լիարժեք գնահատումը դեռ շարունակվում է։ Մասնավորապես, Հեգսեթը ընդգծել է, որ նախնական տվյալներով, Ֆորդոյի ստորգետնյա միջուկային կենտրոնի վրա հարձակումը «հանգեցրել է առանցքային հնարավորությունների ոչնչացմանը»։
 
«Մարտական վնասի գնահատումը դեռ շարունակվում է, բայց մեր նախնական տեղեկատվությունը վկայում է. բոլոր ճշգրիտ կառավարվող զինամթերքը խոցել են նախատեսված թիրախները և ապահովվել  է ցանկալի արդյունք։ Իրանի կամ նրա դաշնակիցների կողմից ԱՄՆ-ի ուժերի վրա հարձակվելու ցանկացած փորձ շատ վատ գաղափար կլինի», - զգուշացրել է նախարարը։
 
Իսկ «Midnight Hammer» («Կեսգիշերային մուրճ») համաձայն՝ կոդային անվանումով գործողության մանրամասները բացահայտած ԱՄՆ-ի զինված ուժերի շտաբների պետերի միացյալ կոմիտեի նախագահ, գեներալ Դեն Քեյնի հայտարարությանը՝ յոթ «B-2 Spirit» ռազմավարական գաղտնի ռմբակոծիչներ են օգտագործվել՝ ԱՄՆ-ի կողմից Իրանի միջուկային օբյեկտների վրա հարվածի ժամանակ, որի մասին ավելի վաղ հայտարարել էր նախագահ Դոնալդ Թրամփը։
 
«Իրանական կործանիչները օդ չեն բարձրացել, իսկ ՀՕՊ համակարգերը, ըստ երևույթին, չեն հայտնաբերել մեր հարձակումը։ Մենք պահպանել ենք լիակատար անակնկալի էֆեկտը», - ընդգծել է գեներալը։
 
Նա նշել է, որ գործողությունը երկարատև նախապատրաստության արդյունք է և իրականացվել է բարձր գաղտնիության պայմաններում։
 
Քեյնը ընդգծել է, որ առայժմ «չափազանց վաղ է» ասել այն մասին, թե Իրանը պահպանում է արդյոք իր միջուկային կարողությունների մի մասը, քանի որ գնահատումը շարունակվում է։ Նա նաև նշել է, որ ԱՄՆ-ը «նախաձեռնողական միջոցներ» է ձեռնարկում տարածաշրջանում իր զորքերը պաշտպանելու համար։
 
Այսպիսով, լարվածությունը հասել է նոր սահմանի։ Հակամարտությունը դուրս է գալիս կետային հարվածների շրջանակներից և տեղափոխվում է բազմամակարդակ պայքարի գոտի՝ տեղեկատվական, տնտեսական և ռազմական։ Բոլոր կողմերը բարձր խաղադրույքներով խաղ են խաղում, բայց վերջնական նպատակը մինչև հիմա մնում է անհայտ։ Նրանցից ոչ մեկը չի կարող իրեն թույլ տալ պարտվել, ինչը նշանակում է, որ հաջորդ քայլերը կարող են լինել էլ ավելի կոպիտ և անկանխատեսելի։