COP29-ը Բաքվում և ատողների ձախողումը Ջրափոսի մեջ կարելի է տարբեր ձևով նստել

Կարող ես ընդդիմադիր լինել գործող իշխանության նկատմամբ, բայց չի կարելի ընդդիմադիր լինել քո հայրենիքն, քո ժողովրդին և ողջախոհությանը։ Թվում է, թե աքսիոմա է։ Բայց իրականում մենք հերթական անգամ տեսնում ենք, որ կան այնպիսիք, ովքեր պատրաստ են դրսևորել պարադոքսալ տիպի ընդդիմություն՝ ըստ էության հանդես գալով ազգային դավաճանի դերում։ Սրանք Եվրոպայի տարբեր երկրներում հաստատված ներքին «արմատական ​​ընդդիմադիրներ» են և բացահայտ քաղաքական ավազակներ։

Նրանք հիմա տարածում են պարզունակ և ծիծաղելի կեղծիքով լի իրենք իրենց իսկ տված հարցազրույցներ՝ փորձելով նսեմացնել հերթական СОР29 գագաթնաժողովը, որն այսօր մեկնարկել է և հանդիսանում է աշխարհում տարվա աենանշանակալից բնապահպանական իրադարձություն։ Այստեղ, կարճ ժամանակով թողնելով այս կերպարներին, ինչ որ մի բան կհիշեցնեմ։ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գարեգին Բ-ի նախաձեռնությամբ նոյեմբերի 10-ին աշխարհի հայկական եկեղեցիներում տեղի է ունեցել էկումենիկ (համաշխարհային) աղոթք՝ զուգադիպված COP29-ին։ Գարեգին Բ-ն և Մեծի Տանն Կիլիկիո Արամ Ա կաթողիկոսը բացահայտորեն նշել են, որ ցանկանում են Բաքվում COP29-ի անցկացման փաստը օգտագործել նրա համար, որպեսզի պահանջեն ազատ արձակել Ղարաբաղի խունտայի նախկին առաջնորդներին։ Հիշեցնեմ նաև, որ համաշխարհային հայությունը ուժ և միջոց չի խնայել Բաքվում կայանալիք կլիմայական գագաթնաժողովը խափանելու համար։

Ահա և ավանդաբար հակաադրբեջանական բանաձևեր դրոշմող Եվրախորհրդարանը, կաշվից դուրս է գալիս, որպեսզի COP29-ի նախաշեմին ստվեր գցի ցանկապատի վրա: Բայց նրանց հույսերն իզուր եղան՝ Բաքվում այսօր մեկնարկել է COP29-ը: Եվ սա, ինչպես տեսնում ենք, դարձել է հերթական անձնական ողբերգությունը հայրենի «արմատականների» և «օտարականների» համար, որոնց օտարերկրյա հովանավորների կողմից հրամայվել էր իրենց ձայնը բարձրացնել այն քաղաքական փոսից, ուր իրենք են իրենց խրել, ժամանակ առ ժամանակ հակապետական ​​և ապազգային մոտեցում ցուցաբերելով ներկա և ապագա Ադրբեջանի հարցերի նկատմամբ։

Կոնկրետ ասած, այս անգամ սկսեցին հաշվել, թե որ հայտնի քաղաքական գործիչները չեն եկել Բաքու COP29-ին։ Այդպիսիների թվում ապազգային ուժերը, առաջին հերթին տեղական «արմատականները», ներառում են ԱՄՆ-ի հեռացող նախագահ Ջո Բայդենին, ԱՄՆ-ի հեռացող պետքարտուղար Անտոնի Բլինկենին և Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնին։ Եվ դա պարզունակ մանիպուլյացիա է։

Այո, Բայդենը չեկավ Բաքու, բայց չէ որ նրա ժամանման մասին էլ ոչ ոք չէր ազդարարել։ Բացի այդ, ողջ աշխարհը տեսնում է Բայդենի առողջական վիճակը։ Այդ պատճառով նա և դուրս եկավ մրցապայքարից՝ ԱՄՆ-ի նախագահի թեկնածուի տեղը զիջելով Դեմոկրատական ​​կուսակցությունից Քամալա Հարիսին։ Որն հաջողությամբ և կործանարար կերպով ընտրությունները տանուլ տվեց Հանրապետական ​​կուսակցության թեկնածու Դոնալդ Թրամփին: Իսկ հիմա, ինչպես գրում է ամերիկյան մամուլը, դեմոկրատների շարքերում երկպառակություն է։

Ինչ վերաբերում է Բլինկենի գալուն, ապա նրան էլ ոչ ոք և երբեք չի ազդարարել։ Բացի այդ, Բլինկենը ակնհայտորեն ԱՄՆ-ի նորագույն պատմության մեջ կմտնի որպես Պետդեպարտամենտի ղեկավարի անհեթեթ կերպարներից մեկը: Նա զուգադիպվում է Միացիալ Նահանգների ձախողումների հետ Եվրոպայում, որի հենց կենտրոնում շարունակում է բոցավառվել ռուս-ուկրաինական պատերազմը, և Մերձավոր Արևելքում, որտեղից ամեն օր հաղորդումներ են ստացվում քաղաքների նոր ռմբակոծությունների, նոր զոհերի մասին։

Այնպես որ, Բաքվի COP29-ի մասնակիցների մեջ Բլինկենի բացակայությունը, ով ճիգեր արեց, բայց այդպես էլ չկարողացավ որևէ կարևոր դեր խաղալ հայ-ադրբեջանական հակամարտության կարգավորման մեջ՝ սպասելի երևույթ է։ Դրանով հանդերձ, COP29-ում ամերիկյան պատվիրակությունը կգլխավորի կլիմայի միջազգային քաղաքականության գծով նախագահի ավագ խորհրդական Ջոն Պոդեստան։ Պատվիրակության կազմում են նաև գյուղատնտեսության նախարար Թոմաս Վիլսակը, էներգետիկայի նախարար Ջենիֆեր Մ. Գրանհոլմը, նախագահի օգնական և Սպիտակ տան կլիմայի հարցերով ազգային խորհրդական Ալի Զաիդին, շրջակա միջավայրի որակի հարցերով Սպիտակ տան խորհրդի նախագահ Բրենդա Մալորին և շատ այլ պաշտոնյաներ:

Բայց նրանց բոլորին մեր «արմատականները», ինչպես նաև «օտարականները», «չնկատեցին» բոլորին։ Նրանք գործում են հավասարապես այնպես, ինչպես համաշխարհային հայությունը՝ ընդօրինակելով զարմանալի «կուրություն», երբ գործը վերաբերվում է Բաքու ժամանածներին թվարկելուն։ Նրանք էլ ցույց են տալիս անմեղսունակության «հրաշքները»։ Չէ որ, օրինակ, դժվար թե արժե մանրամասն նկարագրել, թե ինչու ապրիորի անհնարին էր Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի COP29 գալը։ Այս անձնավորությունը միշտ գրավել է հակաադրբեջանական դիրքորոշում, միշտ խրախուսել է Հայաստանի կողմից մեր հողերի օկուպացիան, միշտ Ադրբեջանի կողմից իր ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության վերականգնումը համարել է անձնական ձխողում, միշտ աջակցել է հայկական ռեւանշիզմին։

Բայց ավանդաբար հայկական ջրաղացին ջուր լցնող «արմատականները» կրկին նմանակում են քաղաքական անմեղսունակություն՝ սգալով Բաքվում պարոն Էմանուելի բացակայության առիթով: Դրանով հանդերձ նրանք «մոռանում են», որ ավելի վաղ՝ Կլիմայի փոփոխության հարցերով ՄԱԿ-ի Կողմերի նախնական համաժողովի շրջանակներում (pre-COP29) պանելային նստաշրջանի աշխատանքներին մասնակցել է Ֆրանսիայի էներգետիկայի նախարար Օլգա Ժիվերնեն : Սակայն նրանք «չտեսան» նաև այլ բան։

Այն, որ Ադրբեջանի մայրաքաղաք է ժամանել ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշը։ Բացի այդ, Բաքու կգան մոտ 200 երկրների ներկայացուցիչներ, ներառյալ ավելի քան 100 պետությունների և կառավարությունների ղեկավարներ, ներառյալ եղբայրական Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը, Իտալիայի վարչապետ Ջորջիա Մելոնին, Հունգարիայի վարչապետ Վիկտոր Օրբանը, Իսրայելի նախագահ Յիցհակ Հերցոգը, Իսպանիայի վարչապետ Պեդրո Սանչեսը և մյուսները։

Դրանով հանդերձ Պեդրո Սանչեսի այցը կլինի Իսպանիայի կառավարության ղեկավարի առաջին այցը Ադրբեջան և կծառայի երկրների միջև երկկողմ հարաբերությունների ամրապնդմանը։ Իսկ Գերմանիան COP29-ում կներկայացնեն ԱԳՆ-ի ղեկավար Աննալենա Բարբոկը, Գերմանիայի փոխկանցլեր և էկոնոմիկայի նախարար Ռոբերտ Հաբեկը, Գերմանիայի տնտեսական համագործակցության և զարգացման դաշնային նախարարության ղեկավար Սվենյա Շուլցեն, ինչպես նաև շրջակա միջավայրի նախարարության ղեկավար Շտեֆֆի Լեմկեն:

Վերջապես, Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Քիր Սթարմերը և այդ երկրի վեց նախարարները կայցելեն Ադրբեջան։ Իսկ Բելգիայի վարչապետ Ալեքսանդր Դե Կրոն, Եվրամիության խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելը, Ֆինլանդիայի նախագահ Ալեքսանդր Ստուբը, Չեռնոգորիայի նախագահ Յակով Միլատովիչը և Թյուրքական պետությունների կազմակերպության գլխավոր քարտուղար Կուբանիչբեկ Օմուրալիևը արդեն ժամանել են Բաքու։

Մի խոսքով, միայն լինելով իրականությունից լիակատար մեկուսացման մեջ, միայն հնազանդորեն կատարելով պարզունակ ստախոսի ու մանիպուլյատորի դերը, ինչպիսին, օրինակ, «Բաքվի ծովախորշի կաշալոտի» հետ ջրափոսում նստած հայտնի Աֆղան Մուխթարլին, կարելի է պնդել, որ COP29-ը դարձել է այլ բան, բացառությամբ Ադրբեջանի հերթական հաղթանակի՝ աշխարհում մեր երկրի դիրքերի ամրապնդման նոր ապացույցի։ Բայց գործը հենց նրանում է, որ ներքին «արմատականները» պատրաստ են սպիտակը անվանել սև։

Ինչը, սակայն, զարմանալի չէ, եթե հիշել այն մասին, որ հենց այս կերպարներն էին պնդում, որ Ադրբեջանը չի կարողանա հաղթել Հայաստանին և վերադարձնել իր բոլոր օկուպացված տարածքները։ Այո, Ադրբեջանի ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության վերականգնումը, Շուշիի և Խանքենդիի ազատագրումը, ազատագրված տարածքների սրընթաց վերականգնումը՝ այս ամենը հանդիսանում է հայրենի «արմատական ​​ընդդիմադիրների», «օտարականների» և համաշխարհային հայության սուգի պատճառ։ Եվ նրանց միջև կյանքի հայացքների տարբերությունը գնալով ավելի դժվար է դառնում նկատել։