Ֆրանսիան և ուրվականները Հակաադրբեջանական ներկայացում՝ իրական քաղաքականության փոխարեն
Ֆրանսիայի Ազգային ժողովը պլանավորում է ևս մեկ հակաադրբեջանական ներկայացում, որը հայտարարվել է որպես «արցախ /Լեռնային Ղարաբաղ/. Էթնիկ զտումներից երկու տարի անց» թեմայով կոնֆերանս» և հայտարարվում է, որ դրան կմասնակցեն ՝ Ֆրանսիայի, Շվեյցարիայի, Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավորներ, տեղական ինքնակառավարման մարմինների ներկայացուցիչներ, դիվանագետներ, գիտնականներ և լրագրողներ։
Անկեղծ ասած, այս փաստն այլևս զարմանալի չէ, բայց այն կրկին ապացուցում է Ադրբեջանում վաղուց ի վեր արված անհերքելի եզրակացությունը. նրանց շարասյունը, որոնց համար մեր երկրի հաղթանակը Երկրորդ Ղարաբաղյան պատերազմում ոսկոր է կոկորդում, գլխավորում են հատկապես ֆրանսիացի խորհրդարանականները։ Նման նեղ մտածողությունը միայն ցույց է տալիս, որ որոշ մարդիկ՝ թե՛ ֆրանսիական, թե՛ եվրոպական հաստատություններում, անկարող են համարժեքորեն ընկալել իրականությունը, որում մենք բազմիցս համոզվել ենք։
Բավական է հիշել ֆրանսիական քաղաքների «եղբայացման» բազմաթիվ դեպքերը այն ժամանակ օկուպացիայի տակ գտնվող բնակավայրերի հետ։ Փարիզի, Լիոնի, Մարսելի և այլ քաղաքների քաղաքային իշխանությունները համաձայնագրեր են կնքել՝ Ադրբեջանի ժամանակավորապես օկուպացված տարածքներում գործող անօրինական կառույցների ներկայացուցիչների հետ։ Այս քայլերը բացահայտ սադրիչ էին և ուղղված էին անջատողականներին օրինականացնելուն։
Մենք նաև չենք մոռացել, թե ինչպես 2020 թվականին Ֆրանսիայի Սենատը առասպելական «արցախի» «անկախությունը» սատարող բանաձև ընդունեց։ Չնայած այս փաստաթուղթը իրավական ուժ չուներ, ամենաբարձր օրենսդրական մակարդակով դրա ընդունման փաստն ինքնին վկայում է. Փարիզը անտեսեց միջազգային իրավունքը և ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձևերը։
Եվ սա այն դեպքում, երբ 44-օրյա պատերազմը Ադրբեջանի համարժեք պատասխանն էր Հայաստանի անընդհատ սադրանքներին. ադրբեջանական բնակավայրերի անընդհատ հրետակոծությունը, վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի այն հայտարարությունը, որ «Ղարբաղը Հայաստան է, և վերջակետ», և դիվերսիոն խմբերի տեղակայումը։ 2020 թվականի հուլիսին Հայաստանի զինված ուժերը փորձեցին հարձակվել Ադրբեջանի հետ պետական սահմանի վրա՝ Թովուզի շրջանի ուղղությամբ՝ նպատակ ունենալով գրավել ադրբեջանական դիրքերը։ Սա վերջին կաթիլն էր, և ադրբեջանական բանակը սկսեց հակահարձակողական «Երկաթե բռունցք» գործողությունը։ Դրա արդյունքները լավ հայտնի են՝ հայկական բանակի պարտությունը, օկուպացված ադրբեջանական տարածքների ազատագրումը և Փաշինյանի կողմից Եռակողմ հայտարարության ստորագրումը, որը փաստացիորեն հանգեցրեց Հայաստանի կապիտուլյացիային։
Այնուամենայնիվ, չնայած այս ռազմական և քաղաքական ֆիասկոյին, Հայաստանի իշխանությունները շարունակեցին քաղաքական, ֆինանսական և ռազմական օգնություն ցուցաբերել ղարաբաղցի անջատողականներին: Հետևաբար, պաշտոնական Երևանին ուղղված մի շարք նախազգուշացումներից հետո, Ադրբեջանը վճռական գործողություններ ձեռնարկեց. 2023 թվականի սեպտեմբերին ադրբեջանական բանակը տեղական հակաահաբեկչական գործողություն իրականացրեց, որի արդյունքում վերականգնվեց Ադրբեջանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականությունը: Եվ ադրբեջանական դրոշը բարձրացավ Խանքենդիի վրա՝ խորհրդանշելով ղարաբաղյան հողերի սկզբնական տերերի վերադարձը:
Ադրբեջանը մեծ գին վճարեց իր հայրենի հողերի՝ իր որդիների և դուստրերի կյանքի ազատագրման համար: Այնուամենայնիվ, կորստի դառնության և ցավի չնայած, այն խաղաղություն նախաձեռնեց և ձևավորեց նոր իրողություններ Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում, որն արդեն դարձել է աշխարհաքաղաքական իրականություն: Եվ այն փաստը, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագիրը նախաստորագրվել է Վաշինգտոնում՝ երեք երկրների ղեկավարների ներկայությամբ, դրա վառ ապացույցն է:
Բայց Ազգային ժողովում սադրիչ գործողության կազմակերպիչներն ու մասնակիցները, իհարկե, այս ամենի մասին չեն պատմի: Սա հիմնականում պայմանավորված է նրանով, որ Ֆրանսիան, բոլոր մակարդակներում, այդ թվում՝ նախագահ Էմանուել Մակրոնը, իրավունք ունի իրեն համարել Ադրբեջանին պարտված երկիր։ Նրանց նպատակն էր մեր երկրի 20%-ը պահել հայկական օկուպացիայի տակ, բայց դա տեղի չունեցավ։ Ավելին, ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, որի համանախագահը Ֆրանսիան էր, արդեն մոռացության է մատնվել։ Այսպիսով, ֆրանսիացիներին մնում է զբաղվել սադրանքներով, ինչպիսիք են հայ «ռևանշիստների» և նախկին ղարաբաղցի անջատողականների աջակցության համար անմխիթար հավաքի անցկացումը։ Սա ևս մեկ սխալ է սխալների երկար շարքում, որոնք մի ժամանակ ազդեցիկ և միջազգային հարգանք վայելող երկիրը հասցրել են այդպիսի անմխիթար վիճակի։
Եզրափակելով՝ որպես կարճ դիտողություն, կցանկանայի նշել, որ «կոնֆերանսի» անցկացման մասին լուրը հայտարարել է «Ֆրանսիայում արցախի ներկայացուցչությունը»։ Թվում է, թե ֆրանսիական տարածքում նման կառույցի գոյությունը կարող է առարկայական քննարկման թեմա դառնալ՝ մեր երկրում Հինգերորդ Հանրապետության նորանշանակ դեսպան Սոֆի Լագուտի հետ, որի ընթացքում նրան կարող են տեղեկացնել, որ Ադրբեջանը Ֆրանսիայում անջատողական «ներկայացուցչության» գոյությունը համարում է սադրանք։ Հատկապես այն պայմաններում, երբ նրանց նախկին առաջնորդները ցուցմունք են տալիս Բաքվի ռազմական դատարանում։