Ուժի նոր կենտրոնի ձայնը Եղբայրական պետությունների Լաչինի գագաթնաժողովը
Մայիսի 28-ին՝ Անկախության օրը, տեղի ունեցավ նշանակալի իրադարձություն: Երեք եղբայրական երկրների՝ Ադրբեջանի, Թուրքիայի և Պակիստանի առաջնորդները հավաքվեցին Լաչինում, որպեսզի եռակողմ գագաթնաժողով անցկացնեն:
Պակիստանի վարչապետ Շահբազ Շարիֆը Լաչին էր ժամանել դեռ նախորդ օրը: Նախագահ Իլհամ Ալիևի և Շահբազ Շարիֆի միջև նեղ կազմով հանդիպման ժամանակ կայացել է մտքերի փոխանակում՝ Ադրբեջանի և Պակիստանի միջև առևտրատնտեսական կապերի ընդլայնման, ինչպես նաև գիտության, կրթության և բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտներում համագործակցության հարցերի շուրջ:
Իսկ արդեն Լաչինում վայրէջք է կատարել Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանի նախագահական ինքնաթիռը: Թուրքիայի առաջնորդին դիմավորել է Իլհամ Ալիևը, որից հետո երկու պետությունների ղեկավարները մասնակցել են Լաչինի միջազգային օդանավակայանի բացման արարողությանը:
Եվ, վերջապես, կեսօրին անցկացվել է պետությունների ղեկավարների մասնակցությամբ եռակողմ գագաթնաժողով: Անհրաժեշտ է նշել, որ այս հանդիպումը իր բնույթով առաջինը չէ, այլ այն ավանդույթի շարունակությունն է, որը դրվել է 2024 թվականի հուլիսի 3-ին՝ Ղազախստանի մայրաքաղաք Աստանայում Շանհայի համագործակցության կազմակերպության 24-րդ գագաթնաժողովի ժամանակ։
Այդ ժամանակ հատուկ ընդգծվել է, որ Ադրբեջանը, Թուրքիան և Պակիստանը միմյանց հետ կապված են պատմական և կրոնական արմատներով ու եղբայրական հարաբերություններով։ Նշվել է, որ մեր երկրները միշտ աջակցում են միմյանց միջազգային կազմակերպությունների շրջանակներում, և ասվել է դա ապագայում շարունակելու կարևորության մասին։
Երեք երկրների ղեկավարների հանդիպման ժամանակ արված հայտարարությունները նույնպես լի էին մեր պետությունների միջև եղբայրական կապերը ամրապնդելու վճռականությամբ։
Բացելով գագաթնաժողովը՝ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը ասել է. «Մենք ևս մեկ անգամ երախտագիտություն ենք հայտնում այն քաղաքական և բարոյական աջակցության համար, որը Թուրքիան և Պակիստանը ցուցաբերել են մեր երկրին 2020 թվականի 44-օրյա Հայրենական պատերազմի առաջին օրերից ի վեր։ Ադրբեջանը, իր հերթին, միշտ եղել է Թուրքիայի և Պակիստանի կողքին։ Այսօր մենք ևս մեկ անգամ հաստատում ենք մեր ժողովուրդների միասնությունը»։ Իր ելույթում Ալիևը, ի թիվս այլ բաների, նաև ընդգծել է երեք երկրների միջև պաշտպանության ոլորտում համագործակցության կարևորությունը։
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանը Թուրքիային, Ադրբեջանին և Պակիստանին անվանել է «եղբայրական երկրներ, որոնց հարաբերությունները զարգանում են փոխադարձ հարգանքի սկզբունքների հիման վրա»։ «Մեր պետությունները կիսում են ընդհանուր իդեալներ», - ընդգծել է Էրդողանը՝ հիշեցնելով, որ երեք երկրների ընդհանուր բնակչությունը հասնում է 350 միլիոնի, իսկ միասնական ՀՆԱ-ն՝ 1,5 տրիլիոն դոլարի։
Պակիստանի վարչապետ Շահբազ Շարիֆը շնորհակալություն է հայտնել Իլհամ Ալիևին և Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանին՝ Հնդկաստանի հետ հակամարտության մեջ Պակիստանին աջակցելու համար։ «Ժամանակակից աշխարհում կան լուրջ մարտահրավերներ, տնտեսական ճգնաժամեր, քաղաքական մարտահրավերներ։ Նման իրավիճակում Պակիստանի բախտը բերել է, որ ունի այնպիսի եղբայրներ, ինչպիսիք են Ադրբեջանը և Թուրքիան։ Դուք սարի պես կանգնեցիք մեր թիկունքին։ Մենք միշտ առաջնահերթություն ենք տալու խաղաղությանը և արդարությանը։ Մեր ժամանակի փորձությանը դիմացած հարաբերությունները կծառայեն մեր ժողովուրդների բարօրությանը։ Այս հանդիպումը մեզ տալիս է քաղաքական հրամայական և հարթակ՝ փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող ոլորտներում առաջ շարժվելու համար», - նշել է նա։
Խորապես խորհրդանշական է, որ երեք եղբայրական երկրների ղեկավարների հանդիպումը անցկացվում է այն վայրում, որի միջոցով գրեթե երեսունամյա օկուպացիայի ընթացքում իրականացվել է հիմնական կապը օկուպացված տարածքների և օկուպացնող Հայաստանի միջև, ինչպես նաև օկուպացված տարածքներ են եկել երրորդ երկրներից անկոչ հյուրեր։
Սակայն Բաքվի հետևողական և անհաշտ քաղաքականությունը հանգեցրել է նրան, որ նախ՝ 2023 թվականի ապրիլի 23-ին, Լաչինի շրջանում Հայաստանի հետ պայմանական սահմանին տեղադրվեց սահմանային անցակետ (ՍԱԿ), իսկ հետո, նույն թվականի սեպտեմբերի 23-ին, մեկօրյա հակաահաբեկչական հիանալի գործողության արդյունքում Ադրբեջանը լիովին վերականգնեց իր ինքնիշխանությունը։ Օկուպացիոն բանակի մնացորդները Լաչինի նույն անցակետով փախան Հայաստան։
Այսպիսով, Լաչինը օկուպացիայի խորհրդանիշից վերածվեց ազատագրման, նորացման և նախկինում չտեսնված գեղեցկության ու իշխանության ձեռքբերման խորհրդանիշի։ Ադրբեջանի, Թուրքիայի և Պակիստանի պետությունների ղեկավարների Լաչինում հանդիպումը աշխարհին ազդարարում է՝ հին աշխարհի ավերակների վրա վերածնված նոր հզոր դաշինքի, միջազգային հարաբերություններում նոր գլոբալ դերակատարի ձայնը։
Հիասքանչ Լաչինը զավթիչներին խայտառակ վռնդեց և գրկախառնություններով ընդունում է բարեկամներին։