Յուղի փոխարեն թնդանոթնե՞ր Պատմության դասեր

Ինչպես փոխանցում է հնդկական «Indian Defense Research Wing» (IDRW) պարբերականը, Հայաստանը բանակցություններ է վարում ՝78 միավոր «ATAGS» քարշակային հրետանային համակարգի գնման շուրջ։ «Սա հետևում է ավելի վաղ Հայաստան առաքված «ATAGS»-ի հաջող ցուցանիշներին, որոնք դրսևորել են  բացառիկ հնարավորություններ երկրի բազմազան լանդշաֆտներում: Վեց հաուբիցներից բաղկացած առաջին խմբաքանակը լայնածավալ փորձարկում է անցել Հայաստանում, այդ թվում նաև բարձրլեռնային տեղանքում և հարթավայրերում։ Փորձարկումները հաստատել են ճշգրտություն մեծ հեռավորությունների վրա և բարձր հուսալիություն, ինչը Հայաստանի իշխանություններին դրդել է դիտարկել ավելի լայնածավալ գնումների հնարավորությունը»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ։
 
Պայմանագրի արժեքի վերաբերյալ ոչինչ չի ասվում, համենայնդեպս առայժմ, և դա, սկզբունքորեն, հասկանալի է, միգուցե ատկատի շուրջ չեն պայմանավորվել (ինչպես ասում են, դա  «kickback» մի անվանեք, դա կոչվում է «facilitation fee»), դա չէ որ նուրբ հարց է, գաղտնի և բացարձակապես ոչ զանգվածային  լրատվամիջոցների համար: Սկզբունքորեն դա մեզ չի մտահոգում, ասեմ ավելին, դա մեզ նույնիսկ տագնապահույզ չի անում, թեկուզ միայն այն պատճառով, որ Ադրբեջանը մեկ անգամ չէ, որ ամենաբարձր ամբիոնից հայտարարել է, որ եթե մենք համարենք, որ Հայաստանի կողմից այս կամ այն տեսակի սպառազինության այս կամ այն գնումները կարող են թեկուզ նվազագույն սպառնալիք ստեղծել Ադրբեջանի համար, ապա այդ բոլոր գնումներն անմիջապես վերածվում են օրինական թիրախի։
 
Ոչ, եթե Հայաստանը փող ծախսելու այլ տեղ չունի՝ դա ուրիշ հարց է, բայց, այնուամենայնիվ, «դա ուրիշ հարց է»-ն չի չեղարկում վերոհիշյալը։ Այո, խոսքս լեգիտիմ թիրախների մասին է, ինչը լիովին համապատասխանում է միջազգային իրավունքին, որն այս անգամ էլ մեր կողմն է լինելու։ Ի դեպ, դրան, որ մեր գործողությունները միշտ ժամանակին են և օրինական՝ դուք կարող էիք արդեն վարժվել։
 
Իսկ այդ ընթացքում...
 
Հայաստանի աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը նախատեսում է կրճատել Ադրբեջանի Ղարաբաղի տարածաշրջանից կամավոր վերաբնակներին տրվող վճարումները։ Տեղեկության համաձայն՝ գերատեսչությունը նպատակադրված է ապրիլից դադարեցնել ամսական 50 հազար դրամ (մոտ 130 ԱՄՆ դոլար) օգնությունը՝ այն թողնելով միայն վերաբնակների առանձին կատեգորիաների, այն է. I և II խմբերի հաշմանդամների, խորը կամ ծանր աստիճանի ֆունկցիոնալ սահմանափակումներով անձանց, ինչպես նաև երեխաների և թոշակառուների (մինչև 18 տարեկան և 63 տարեկանից բարձր անձինք), ինչպես նաև խնամակալին կորցնելու համար նպաստ ստացողների համար։ Բայց այստեղ ևս կրճատում է նախատեսվում. ապրիլից մինչև հունիս գումարը կնվազի մինչև 40 հազար դրամի (սա կազմում է մոտ 103 ԱՄՆ դոլար), իսկ հուլիսից մինչև դեկտեմբեր արդեն մինչև 30 հազարի (մոտ 77 ԱՄՆ դոլար)։ Ինչպես պնդում է Հայաստանի աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը՝ «հաշվի են առնվել տարբեր ձևաչափով հանդիպումները, ինչպես նաև առաջարկություններն ու դիտողությունները»։ Նախարարության այս մեկնաբանությունը հանդիպեց՝ հրավիրված ընթրիքին անտեսված հյուրի աղաղակի եզրին բողոքող հայտարարությանը: Իսկ հայտարարեց և աղաղակեց մի մարդուկ, ում մենք առաջին օրը չէ, որ ճանաչում ենք՝ Գեղամ Ստեփանյանը, նա մի ժամանակ եղել է  մի ամբողջ «օմբուդսմեն» անջատողական մնացորդի «կառավարությունում»։ Ինչ, ինչ , բայց աղաղակել նա գիտի՝ դա նրանից չես խլի։ Գեղամ Ստեփանյանը ասել է, որ «եթե ինչ-որ մարդկանց հետ նման հանդիպում եղել է, և որոշումը կայացվել է նրանց առաջարկների հիման վրա, ապա հասարակությունը պետք է իմանա, թե ովքեր են՝ «արցախի» հայերի անունից խոսելու իրավունքը յուրացրած և նրանց շահերին հակասող առաջարկություններ անող այդ մարդիկ»: Ընդհանրապես, Ստեփանյանը շատ դժգոհ է, քանի որ ոչ ինքը, ոչ էլ հասարակությունը չգիտեն, թե ովքեր են յուրացրել, որտեղ են հանդիպել, ինչու են որոշել «կրճատել, նվազեցնել և օպտիմալացնել», և ընդհանրապես, ովքեր են այդ բոլոր մարդիկ։
 
Դե, ես բարի մարդ եմ և կարող եմ պատասխանել Գեղամ-ջանին հուզող հարցերին։ Իհարկե, ես գաղափար չունեմ, թե «ովքեր են այդ մարդիկ», ոչ անուններն են ինձ հայտնի, ոչ ազգանունները, ոչ ծածկանունները, ոչ հանդիպման վայրերը, բայց, ընդհանուր առմամբ, ես կռահում եմ, թե ինչ նպատակների վրա են ուղղվելու խնայված միջոցները։ Դրանցով Հայաստանը նախատեսում է գնել 78 միավոր «ATAGS» քարշակային հրետանային համակարգ։ Ոչ, իհարկե, խնայողությունները չեն բավականացնի, և ստիպված կլինեն բյուջեից ավելացնել, բայց սա էլ ներհայկական խնդիր է, և որպես հետևանք՝ Հայաստանի բնակչության խնդիրը։ «ATAGS» հրետանային համակարգը էժան հաճույքներից չէ, չնայած և ամենաթանկն էլ չէ, բայց հնդիկները ալտրուիզմով չեն տարբերվում, այնպես որ զեղչի հույս չունենաք, ամեն ինչ կստացվի այնպես, ինչպես այն անեկդոտում. «Հայրիկ, դու հիմա քի՞չ ես խմելու: Չէ, տղաս, հիմա դու էս քիչ ուտելու»։ Գեղամ, դու դեռ ժամանակ ունես Երևանի Թատերական հրապարակում համախոհներ հավաքել և վճռական, անհապաղ բողոք հայտնել ռազմականացմանը ընդհանրապես և անժամանակ գնումներին մասնավորապես։ Շտապիր, որովհետև հենց որ կողմերը պայմանավորվեն (խոսքս ատկատի մասին է), արդեն ուշ կլինի, բողոքի ցույցը կցրվի, քանի որ փողը հաշվել է սիրում, իսկ նրանք, ովքեր փողերը գրպանը կդնեն՝ շատ չեն սիրում բողոքի ցույցեր։
 
«Յուղի փոխարեն թնդանոթներ» արտահայտությունը՝ մեջբերում է Գերինգի ելույթից, որն ամբողջությամբ հնչում է հետևյալ բնույթով. սպառազինությունը մեզ կդարձնի ուժեղ, իսկ յուղից մարդիկ միայն գիրանում են։ Ռուդոլֆ Հեսը այնուհետև Գերինգի կողմից արտահայտած միտքը ստեղծագործ իմաստավորել է՝ հավելելով. «Նախքան շատ յուղ ունենալը, պետք է ավելի շատ թնդանոթներ ունենալ, այլապես մի օր մեզանից կխլեն վերջին յուղը»: Այս ամենը ինչով ավարտվեց, կարծում եմ, բոլորը հիշում են, արդյունքում Գերմանիային ոչ թնդանոթ մնաց, ոչ էլ յուղ, համենայն դեպս մինչև ավելի խաղաղասեր կառավարության գալը, իսկ  ահա գյուրինգների և հեսսերի մոտ ամեն ինչ ուղղակի հիանալի ստացվեց։ Հակահիտլերյան կոալիցիայի մոտ, իհարկե։