Ադրբեջանը ընդդեմ ահաբեկչության. համապարփակ անվտանգության ռազմավարություն

Գլոբալիզացիայի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների դարաշրջանում աշխարհը բախվում է նոր մարտահրավերների հետ, որոնց շարքում ահաբեկչությունը զբաղեցնում է առաջատար տեղերից մեկը։ Մոսկվայում վերջին իրադարձությունները ընդգծում են այս սպառնալիքի մասշտաբն ու բազմազանությունը, ինչպես նաև դրա հաղթահարման համար համակարգված գործողությունների անհրաժեշտությունը:

Հիշեցնենք, որ մարտի 22-ի երեկոյան, մերձմոսկովյան շրջանում գտնվող «Կրոկուս Սիթի Հոլ»-ում տեղի ունեցավ հրեշավոր հարձակում։ Հանրաճանաչ «Պիկնիկ» ռոք խմբի համերգից առաջ չորս զինված ահաբեկիչներ կրակ են բացել անպաշտպան հանդիսատեսների վրա, որից հետո հրկիզել են շենքը։ Ողբերգությունը խլեց 139 մարդու կյանքը՝ իր հետևից խորը վերքեր թողնելով փրկվածների և ողջ ռուս հասարակության սրտում։

Իսկ երկ Ադրբեջանի պետական անվտանգության ծառայությունը հայտնել է՝ մեր երկրի տարածքում ահաբեկչություններ նախապատրաստելու մեջ կասկածվող անձի ձերբակալության մասին։ Ոճրագործների թիրախ է հանդիսացել Ադրբեջանում աշխատող տարածաշրջանային բարձրաստիճան պաշտոնյան և արտասահմանցի դասախոսը։ Այս ձերբակալությունը ևս մեկ անգամ ընդգծում է՝ ահաբեկչական սպառնալիքների կանխարգելման գործում հատուկ ծառայությունների և իրավապահ մարմինների անընդմեջ աշխատանքի կարևորությունը։

Համաշխարհային քաղաքականության և անվտանգության ընթացիկ համատեքստում Ադրբեջանը՝ իր ցամաքային սահմանները փակ պահելու որոշում է ընդունել, մի միջոց, որը թեև որոշակի դժգոհություն է առաջացնում բնակչության շրջանում, բայց իրականում կրում է խոր իմաստ և հիմնավորում։ Քաղաքացիների ազատ տեղաշարժի իրավունքի հարցերը, անկասկած, նշանակալից դեր են խաղում ազգի կյանքում։ Այնուամենայնիվ, համաշխարհային ասպարեզում կազմավորված իրավիճակը, ինչպես նաև ազգային անվտանգության բարձր մակարդակի պահպանման ծանրակշիռ անհրաժեշտությունը՝ սահմանների կարգավորման հատուկ ռեժիմի ծայրահեղ անհրաժեշտություն են առաջացնում։ Այս միջոցը, չնայած և սահմանափակում է հարևանների հետ փոխգործակցության սովորական կարգը, առաջին հերթին ուղղված է հնարավոր սպառնալիքների կանխմանը։ Կարևոր է նաև հասկանալ, որ անվտանգության ոլորտի յուրաքանչյուր որոշում կայացվում է՝ խորը վերլուծության և հնարավոր սցենարների կանխատեսման հաշվառմամբ:

Ժամանակակից ահաբեկչությունը կարող է խոցել ցանկացած երկրի՝ անկախ նրա աշխարհաքաղաքական դիրքից։ Մոսկվայի իրադարձությունները հանդիսանում են հերթական հիշեցում այն մասին, որ անվտանգությունը տրվածք չէ, այլ դա իրավապահ մարմինների և հատուկ ծառայությունների ծանր և անդադար աշխատանքի արդյունքն է։ Միջազգային մակարդակում ջանքերի համակարգումը, տեղեկատվության և փորձի փոխանակումը, ինչպես նաև ահաբեկչական սպառնալիքների կանխարգելման և դրանց արձագանքման մեթոդների վերաբերյալ հանրային իրազեկվածության բարձրացումը դառնում են՝ ահաբեկչական սպառնալիքների դեմ պայքարի առանցքային ասպեկտներ:

Ահաբեկչական ցանցերը հաճախ գործում են անդրազգայինորեն՝ հարձակումները պլանավորելու և իրականացնելու համար օգտագործելով ֆինանսավորման և նյութատեխնիկական ապահովման բարդ ուղիներ:

Ահաբեկչության կանխարգելման գործում կարևոր դեր է խաղում քաղաքացիների կրթության և իրազեկվածության բարձրացումը: Պոտենցիալ սպառնալիքի նշանները հասկանալը, արտակարգ իրավիճակներում վարքագծի կանոնների իմացությունը և դրանց արագ արձագանքելու կարողությունը կարող են զգալիորեն նվազեցնել ահաբեկչական գործողությունների ռիսկերն ու հետևանքները:

Մոսկվայում իրադարձությունները բարձրացնում են նաև՝ հասարակական վայրերի և հանրային միջոցառումների պաշտպանության լրացուցիչ միջոցների մշակման վերաբերյալ հարցեր: Տեսահսկման համակարգերի կատարելագործումը, մուտքերի հսկողության ուժեղացումը, անձնակազմի վերապատրաստումը և արտակարգ իրավիճակների կանոնավոր վարժանքները դառնում են անվտանգության ապահովման համապարփակ մոտեցման պարտադիր տարրեր:

Վերջապես, պետք է խոստովանել, որ անհնար է ամբողջությամբ վերացնել ահաբեկչական հարձակումների վտանգը։ Սակայն համատեղ ջանքերով, ներառյալ հատուկ ծառայությունների ակտիվ աշխատանքով, միջազգային համագործակցությամբ, կրթական նախաձեռնություններով և հանրային զգոնության բարձրացմաբ կարելի է զգալիորեն նվազեցնել այս սպառնալիքի մակարդակը: