ԱՄՆ Կոնգրեսում հայամետ լոբբիստները ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի դիակի կոչ են անում... Բոլոր ծանոթ դեմքեր են

Օգտվելով՝ Ղարաբաղում անջատողական վարչակարգի վերնախավի էկոլոգիական տեռորի և այնտեղ ժամանակավորապես տեղակայված ռուս խաղաղապահների անօրինական գործողությունների հետևանքով առաջացած վերջին օրերի իրադարձություններից՝ հայկական քարոզչամեքենան մեկը մյուսի հետևից կրկին տեղեկատվական տարածություն է նետում կեղծ հաղորդագրություններ։ «Բաքուն կտրել է Հայաստանից Ադրբեջանի տարածքով Խանքենդի գազի մատակարարումը»; «Լաչինի միջանցքը փակ է, և Ղարաբաղում ապրող ավելի քան 120.000 հայեր հայտնվել են շրջափակման մեջ» և այլն։

Երեւանի այս քարոզչական արշավը ուղղված է նրան, որպեսզի Բաքուն ողջ աշխարհին ներկայացնի ոչ միայն որպես ռազմաքաղաքական ագրեսոր, այլ նաև որպես ղարաբաղցի հայերի նկատմամբ տնտեսական ու հումանիտար տեռորի անմիջական կազմակերպիչ։ Ղարաբաղյան իրադարձությունների վրա միջազգային հանրության ուշադրությունը հրավիրելու Երեւանի ջանքերը պայմանավորված են միայն մեկ բանով՝ վատ խաղի դեպքում լավ դեմք պահելու ցանկությամբ։ Եվ, ինչպես միշտ, Հայաստանի իշխանությունները, այդ թվում նաև հույս ունեն ամերիկացի վերավճարովի քաղաքական գործիչների և հայության շահերի լոբբինգ անող ֆրանսիացի խորհրդարանականների աջակցության վրա։

Ահա և այս անգամ էլ, ինչպես երևում է հայկական ԶԼՄ-ների հրապարակումներից, կոնգրեսականներ՝ Ադամ Շիֆը, Ֆրենկ Փալոնեն, Գաս Բիլիրակիսը, Ջեկի Սփայերը և Դեյվիդ Վալադաոն արդեն ոտքի են կանգնել ի պաշտպանություն «տիեզերական տանջվողներին» և դատապարտել են «դաժան ադրբեջանցիների կողմից՝ Ղարաբաղը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհի «արգելափակումը»։

«Մենք դատապարտում ենք Ադրբեջանի ագրեսիվ գործողությունները Ղարաբաղում։ Լաչինի միջանցքի շրջափակումը, ըստ երևույթին, համակարգված է և ուղղված է նրան, որպեսզի փակել սննդամթերքի, դեղորայքի և տրանսպորտի, ինչպես նաև այլ առաջին անհրաժեշտության ապրանքների մեծ մասի առաքման միակ մնացած երթուղին, արդեն չասած Ղարաբաղի բնակիչների ազատ տեղաշարժի հետագա սահմանափակման մասին»,- գրում է հայկական պարբերականը։

Ուշագրավն այն է, որ ամերիկացի կոնգրեսականների ուղերձում անսպասելիորեն ջրի երես է դուրս գալիս մեռյալ կառույց՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը։ «Մենք կոչ ենք անում Միացյալ Նահանգներին և մեր եվրոպացի գործընկերներին օգտագործել իրենց տրամադրության տակ առկա բոլոր դիվանագիտական գործիքները, որպեսզի դադարեցնել Ադրբեջանի կողմից ստեղծված այս բացահայտ դիտավորյալ սարքած ճգնաժամը, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի և այլ բազմակողմ խաղաղ գործընթացների միջոցով Ադրբեջանին վերադարձնել բանակցությունների սեղանի շուրջ, ինչպես նաև ապահովել, որպեսզի Ղարաբաղի ժողովուրդը ընդգրկված լինի այս քննարկումներում»,- ասվում է հաղորդագրությունում։

Մի՞թե ԱՄՆ-ի հայ լոբբիստներին նորից պատել է աբսուրդի համաճարակը, և նրանք միաձայն ՄԽ-ին հայերին օգնության կոչ են անում։ Հակառակ դեպքում, Շիֆի, Փալոնեի եւ մյուսների ելույթները լիովին զուրկ են տրամաբանությունից և իմաստից։ Նախ, որովհետև, ԵԱՀԿ ՄԽ-ն՝ իրեն լիովին սպառած բանակցային ձևաչափ է, որի վերակենդանացումը չի հաջողվի ո՛չ Վաշինգտոնին, ո՛չ Մոսկվային, ո՛չ էլ առավել ևս Փարիզին, ինչպես էլ այդ մասին չերազեն աշխարհի բոլոր հայերը։ Երկրորդը՝ թեև Մինսկի խմբում ընդգրկված երեք երկրներից յուրաքանչյուրը զգալիորեն ակտիվացել է Բաքվի և Երևանի բանակցություններում, իսկ այստեղ կա նաև Բրյուսելը, որը, ինչպես մյուս բոլոր միջնորդները, ամենևին էլ դեմ չէ հայ-ադրբեջանական բանակցություններում առաջին ջութակի դերին։ Դրանով հանդերձ, օրինակ, հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման նկատմամբ ռուսական մոտեցումը ոչ մի կերպ չի նախատեսում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի բանակցային ձեւաչափի վերսկսումը։ Հետևաբար՝ ԱՄՆ Կոնգրեսի հայամետ լոբբիստների մակարդակով այս խայտառակ թեմայի շրջանառումը ոչ այլ ինչ է, քան նրանց կողմից հայկական շահերի մշակումը։ Ամեն ձևի տրամաբանությունից զուրկ է նաև ներկայիս հետկոնֆլիկտային ժամանակահատվածում «Ղարաբաղի ժողովրդին քննարկումներին ընդգրկելու մասին» նրանց կոչերը։

Չնայած իրենց բացահայտ քաղաքական սնանկությանը՝ Հայաստանի իշխանությունները այնուամենայնիվ ամեն կերպ փորձում են իրենց շահերը առաջ մղել միջազգային հեղինակավոր կազմակերպությունների ամբիոններից։ Այսպես, օրերս Փարիզում Եվրոպայի Խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի (ԵԽԽՎ) քաղաքական հարցերի և ժողովրդավարության կոմիտեի նիստում ադրբեջանցի խորհրդարանականների կողմից կանխվել է Հայաստանի հերթական սադրանքը։ Հիշեցնենք, որ հայկական պատվիրակության ղեկավար Ռ. Ռուբինյանը ԵԽԽՎ-ի ամբիոնից փորձել է զրպարտել Ադրբեջանին՝ խեղաթյուրելով Շուշա-Խանքենդի ճանապարհի վերջին իրադարձությունների էությունը մոլորեցնելով Եվրոպայի ներկայացուցիչներին։ Սակայն նրա մոտ ոչինչ չի ստացվել։

Հարկ է նշել, որ սա հայկական կողմի միակ անհաջողությունը չէ այս կառույցի հարթակում։ 2016 թվականի նոյեմբերին ԵԽԽՎ-ի պատերի ներսում կանխվել է հայ պատգամավոր Արմեն Ռուստամյանի սադրանքը, ով սկսել էր հանդիպման մասնակիցներին համոզել, որ կոմիտեյի նախագահ և զեկուցող Ստեֆան Շեննակի զեկույցում «Լեռնային Ղարաբաղը և մյուս օկուպացված տարածքներ» արտահայտությունը չի համապատասխանում միջազգային մակարդակով համաձայնեցված սահմանմանը։ Բայց երբ մոնիտորինգային հանձնաժողովի նախագահը բաց քվեարկության է ներկայացրել հայկական կողմի առաջարկած ուղղումը՝ այն մերժվել է ԵԽԽՎ անդամների մեծամասնության կողմից։ Եվ սա Բաքվի դիվանագիտական հաջողությունն էր եվրոպական հարթակում։

Ինչ վերաբերում է հայտնի հայամետ կոնգրեսականներին, ապա Հայաստանի շահերի լոբբինգի հարցերում նրանց շատ բան է հաջողվել։ Այս առումով հատկապես հատկանշական է ամերիկյան խորհրդարանում հայկական արմատներով միակ կնոջ՝ կոնգրեսական Ջեքի Սփեյերի (Կանչելյան) սադրիչ գործունեությունը, ով Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի նախագահ Նենսի Փելոսիի գլխավորած պատվիրակության այս տարվա սեպտեմբերին Հայաստան այցից մեկ շաբաթ անց հանդես է եկել՝ Հայաստանում և «արցախում» Ադրբեջանի «ռազմական հանցագործությունները դատապարտելու մասին» օրենսդրական նախաձեռնությամբ։ Նա է հանդիսանում նաև Բաքվին պատասխանատվության ենթարկելու և նրա դեմ պատժամիջոցներ կիրառելու մասին բանաձևի նախաձեռնողը։ Սփայերի հայանպաստ նախաձեռնություններին աջակցել են կոնգրեսականներ Ֆրենկ Փալոնը, Ադամ Շիֆը և Աննա Էշուն, ովքեր այսօր շատ ակտիվորեն ներկայացնում են Հայաստանի շահերը ԱՄՆ Կոնգրեսում։

Մի զարմացեք, որ այդ նույն կոնգրեսականները սադրիչ որոշումներ են ընդունում նաև Թուրքիայի դեմ, ինչպես, օրինակ, «հայերի ցեղասպանությունը» ճանաչելու մասին բանաձեւի օրինագծի հեղինակ Ֆրենկ Փալոնը։ Հատկապես նա է իր ժամանակին եռանդով քարոզել «ցեղասպանության» ճանաչման օգտին, և 2019 թվականին ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատը ձայների մեծամասնությամբ հավանություն է տվել նման բանաձեւին։

Սակայն իրականությունը կայանում է նրանում, որ ԱՄՆ Կոնգրեսում հակաադրբեջանական և հակաթուրքական գործոնի առկայությունը գործնականում չի ազդում Բաքվի և Անկարայի նկատմամբ պաշտոնական Վաշինգտոնի քաղաքականության վրա, ինչը ուժեղ փաստարկ է ծառայում ամերիկա-թուրքական և ամերիկա-ադրբեջանական հարաբերությունների զարգացման համար։