Դու հիմա՞ր ես, թե ձևացնում ես Էմին Գալալիի մտորումները

«Դու հիմա՞ր ես, թե ձևացնում ես»: Հիշու՞մ եք այս արտահայտությունը։ Այն միտքս է գալիս՝ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի՝ Ադրբեջան կատարած վերջին այցի և մեր երկրի կողմից BRICS-ին միանալու նկատմամբ հետաքրքրություն դրսևորելու առնչությամբ որոշ մեկնաբանությունները կարդալով։

Այս հաշվով միայն ծույլերը չեն արտահայտվել։ Ոչ պակաս գործիմաց մեկնաբանություններ, ինչպես, ի դեպ, և ձայները նրանց, ովքեր շտապել են ինչ-որ բան վնգստալ, պարզապես որովհետև, թեման չափազանց կարևոր է: Ես արդեն արտահայտված մտքերը կրկնելու կամ վերաիմաստավորելու ցանկություն չունեմ։ Ուզում եմ «ծախվել են Կրեմլին», «Ադրբեջանը՝ Ռուսաստանի հավերժ դաշնակիցն է», «Բաքուն Արևմուտքի բարեկամը չէ» գոռալով իրենց կրծքի վրայից շապիկները պատռողներին հարցնել միայն մի բան. տղերք, իսկ ի՞նչ է, իրականում տեղի ունեցել։ Բազմավեկտորականությունը և մանևրելու կարողությունը եղել և մնում են Ադրբեջանի արտաքին քաղաքականության յուրօրինակ ճաշատեսակներից մեկը։ Բաքուն միշտ ձգտել է և, որպես կանոն, հաջողվել է աննկատելիորեն սողոսկել Արևելքի և Արևմուտքի բարդ հարաբերությունների ասեղի ծակով։ Բայց նրանք երբեք հասարակ չեն եղել: Եվ հիմա էլ գլոբալ հարավն էլ հորիզոնում է: Եռանկյունի։

Այս ուղին սկսվել է Հեյդար Ալիևի կողմից, որպես բնական հակակշիռ Էլչիբեյի կուրորեն նեղ անկարամետ քաղաքականությանը։ Ողորմածը Հայրենիքի հայրենասեր էր, բայց աչքի էր ընկնում պետական կառավարման մեջ... Դե, եկեք տխուր բաներից չխոսենք։

Այսպես, Թուրքիան մեզ համար միշտ եղել և մնում է եղբայրական երկիր, բայց դա չի պահանջում ոմանց հետ եղբայրություն՝ մյուսներից օտարվելու հաշվին։ Վարպետորեն դիրքավորելով իր անվիճելի առավելությունները՝ տնտեսական, աշխարհագրական, մշակութային և այլն՝ հայր և որդի Ալիևների պաշտոնական Բաքուն համառորեն գնում է դեպի իր նպատակները՝ անհրաժեշտության չափով հարմարվելով համաշխարհային քաղաքականության գլոբալ «սառցահատների» նավարկուղու մեջ։ Իսկ միթե՞ համեմատաբար փոքր երկրներն ունեն այլ ընտրություն: Թե՞ ինչ-որ մեկն առաջարկում է կրկնել «մենք գնալու ենք մեր, ուրիշ ճանապարհով» հայտնի արտահայտությունը։ Դե գնալ նա կարող է, բայց որտե՞ղ։

Միգուցե այստեղ ինչ-որ մեկը մոռացել է, թե ու՞մ հաշվին է Հայաստանը 90-ականներին հաջողության հասել՝ հաջողվելով օկուպացնել ադրբեջանական տարածքը և վտարել հարյուր հազարավոր ադրբեջանցիների։ Ու՞մ հաշվին է նա արհամարհանքով թքել Բաքվի՝ համաձայնության գալու փորձերի վրա։ Իսկ ես կհիշեցնեմ՝՝ Ռուսաստանի։ Եվ Արևմուտքի։ Խաղացողներից մեկը բացահայտ և առանց քաշվելու խրախուսում էր հայկական ախորժակները, մյուսը նրբանկատորեն աչքերը մի կողմ էր թեքում, ժամանակ առ ժամանակ հանրության առաջ գեղատեսիլ հառաչելով և հայրական խրատելով վայրենացած դաշնակությանը, որպեսզի փակ դռների հետևում հավանություն տալով թեթև խփել նրա ուսին և մեզ հասկանալի խորհուրդ տալով. «հրաժարվել հույսից»։

Իրանի մեր «բարեկամները» չեն ներել և չեն ների Բաքվի՝ քաղաքական իսլամիզմի հրաշագեղ արոտավայրերում «արածելու» դժկամությունը։ Ճիշտ այնպես, ինչպես արաբական երկրներից որոշ «բարերարները» ոչ մի կերպ չեն հասկանա, թե ինչու է սահմանափակված Ադրբեջանի քաղաքացիներին կրոնական ազատություններից զրկելու իրենց ազատությունը։ Եվ նրանք և մյուսները ժամանակ առ ժամանակ ալերգիա են ունենում Իսրայելի հետ մեր շփումներից։ Մոսկվային դուր չեն գալիս մեր հարաբերությունները Կիևի հետ, իսկ այնտեղ, իր հերթին, ոմանք համարում են, որ Ադրբեջանը բավականաչափ ամուր չէ Ռուսաստանի հետ։

Ուրեմն ի՞նչ։ Սա, իմ ընկերներ, սև-սպիտակի հարց չէ. Չնայած վերը նշված բոլոր բարդ խնդիրներին՝ մենք աշխատել ենք և շարունակում ենք աշխատել կողմերից յուրաքանչյուրի հետ՝ գտնելով կոնսենսուս և ընդհանուր լեզու և հիմնվելով մեր՝ ադրբեջանական շահերի վրա։

Հիշեցնեմ, որ Բաքուն ոչ միայն գնում է իր նպատակներին, այլև հասնում է դրանց։ Ղարաբաղը դրա ամենավառ հաստատումն է։ Վերջերս նորից լսվում է որոշ տեղացի շնագայլերի ձայներ (ներողություն, այլ ճանապարհ չկա)։ Նույնիսկ շնագայլերը - շակալները մեծ պատիվ են նրանց համար։ Նույն մարդիկ, ովքեր, բերանը փրփրելով, պնդում էին, թե Իլհամ Ալիևը երբեք չի համարձակվի իսկապես լուծել մեր հողերի օկուպացիայի խնդիրը, 2020 թվականից հետո գոռում էին, որ մենք, իբր, ազատագրել ենք, բայց ոչ ամբողջությամբ, չենք տեսնի հողերը, որոնք մնում են հայերի վերահսկողության տակ, և ռուս խաղաղապահները («ռուս զինվորներ») այժմ երբեք չեն լքի Ղարաբաղը։ Իսկ ի՞նչ է պատահել։ Չեմ լսում։ Այ, Յեչիի դեֆեկտը զարգացել է, չէ՞։ Թե՞ արյան ճնշումդ բարձրացել է։ Այ-յայ-յայ...

Եթե մենք հետաքրքրված ենք BRICS-ով, ապա դրան միանալու գործընթաց սկսելը լավագույն բանն է: Գործընթացը երկար է և բարդ։ Իսկ եթե ինչ-որ փուլում BRICS-ը դառնա անհետաքրքիր, ապա մենք կխոնարհվենք։ Եվ եթե դրա արդիականությունը մեծանա, մենք ջանքեր կգործադրենք մուտքն արագացնելու համար։ Հարցե՞ր: Ո՞ւմ հետ, կներեք, պետք է թշնամանանք։

ո՞ւմ հաճոյանալու համար։ Եթե մենք ամբողջությամբ ձեզ հետ չենք, ուրեմն ձեր դեմ ենք։ Ո՛չ։ Այս բանաձևը, որը ժամանակին օգտագործել է Բուշ կրտսերը, հեշտությամբ ընդունված է աշխարհի տարբեր ծայրերում, բայց դա մեզ չի համապատասխանում: Մենք դա չենք ընդունում։ Օ, մենք պետք է? Հետո մենք նաև ձեզ հարց ունենք. «Դուք հիմա՞ր եք ձևանում»: