Ինչպես ղարաբաղցի զինյալները «փրկեցին» Իստիսուն Պատմություն հրոսակախմբերի արտագրոհների մասին

Ադրբեջանի Ղարաբաղի մարզում հայ անջատողականների մնացորդները, ինչպես երևում է, ադրբեջանական կողմի ոչ բոլոր դասերն են յուրացրել։ Եվ հստակ հավակնում են նոր վարպետության դասի։ Ամեն դեպքում, Ղարաբաղից զինյալների ընտիր ջոկատի Ջերմուկ (Իստիսու-Խմբ.) տեղափոխման հետ կապված պատմությունը ոչ միայն բազմաթիվ հարցեր է առաջացնում, այլ հանդիսանում է նաև կոնկրետ ապացույց, որ հակառակ Փաշինյանի ՄԱԿ-ի ամբիոնից հռչակածի՝ Հայաստանը շարունակում է ադրբեջանական հողերի զինված օկուպացիան։

Այս օրերին հայկական «Հրապարակ»-ը բերանից թռցրել է Ղարաբաղում անջատողականների մնացորդների շատ ակտիվ գործունեության մասին։ Ինչպես պարզվում է, սեպտեմբերի 13-ին ռազմական գործողությունների սկսվելուց անմիջապես հետո, Ղարաբաղից զինյալների մեծ ջոկատ է ժամանել Իստիսու «սահմանները պաշտպանելուն օգնելու համար»։ Ընդ որում, առաջ է շարժվել ոչ թե հալից ընկած պարտիզանների ինչ-որ ջոկատ, այլ ինչպես հաղորդում է հայկական ԶԼՄ-ն՝ «նրա կազմի մեջ են մտել Ղարաբաղում կռված լավ պատրաստված տղաներ, Արայիկ Հարությունյանի հարազատներն ու թիկնապահները»։ Իսկ այն գլխավորում էր զինյալ Չոլկան, անջատողական կազմավորման «ԱԱԾ տնօրենի տեղակալ», «ազգային հերոս» Արարատ Մելքումյանը, հատուկ նշանակության ջոկատի հրամանատար Ռոլանդ Այդինյանը։ Ճշտվում է, որ ջոկատը մասնակցել է Իստիսուի ուղղությամբ մարտերին։

Ընդհանրապես, այս հաղորդագրությունը, եթե, իհարկե, համապատասխանում է իրականությանը, հանգեցնում է բազմաթիվ մտքերի և անվերապահ եզրակացության՝ հայկական անջատողականությունը ոչ միայն չի հեռանում Ղարաբաղի ադրբեջանական հողերից, այլ նաև լարվածություն է հրահրում ադրբեջանա-հայկական պայմանական սահմանին։ Իհարկե, կտրիճներով որոշակի հատուկ ջոկատի հետ այս ամբողջ թատրոնը թվում է շատ զավեշտական այս «լավ պատրաստված տղաների» ներկայությունը ոչ մի կերպ չի ազդել մեր ռազմական նպատակների իրականացման վրա՝ բոլոր առաջադրանքները կատարվել են, դիմադրությունը ճնշվել է։

Բայց հարցերը մնում են։ Փաստորեն, «կտրիճ անջատողականների» արշավը ցույց տվեց, որ Ղարաբաղում զինված կազմավորումները շարունակում են մեծացնել իրենց ակտիվությունը։ Փորձելով ներկայանալ որպես գրեթե պրոֆեսիոնալ բանակ՝ իրենց հրամանատարներով, քաղաքական աշխատողներով և նույնիսկ քարոզչական թիմով։ Թեև իրականում սա ընդամենը մարդասպանների ավազակախումբ է, թեև գովաբանված: Հատկապես ապշեցնում է այն, որ այս ամենը ադրբեջանական հողի վրա տեղի է ունենում միանգամայն բացահայտ, իսկ հայկական լրատվամիջոցներն այդ մասին գրում են ոգեշնչված և ոգևորված։ Այսինքն՝ Հայաստանը ոչ միայն դա չի թաքցնում, այլ, ընդհակառակը, հպարտանում է, որ զինված անջատողականությունը Ղարաբաղում չի վերացել և նույնիսկ համալրում է իր ուժերը, ինչը լիովին հերքում է այն ամենը, ինչ հայտարարում է պաշտոնական Երևանը՝ Ադրբեջանին մեղադրելով հայկական տարածքների «օկուպացման մեջ»։ Իրականում Ղարաբաղում հայկական անջատողականությունը դեռ գոյություն ունի։

Հատկապես մտահոգություն է առաջացնում այն, որ անջատողականները լիովին հանգիստ շրջում են Ղարաբաղի ճանապարհներով, այդ թվում նաև Լաչինի նոր ճանապարհով։ Եվ Ադրբեջանին այդ «հեշտ ու հանգիստ զբոսանքները» ինչ որ կերպ կարգավորել, անկասկած, անհրաժեշտ է։ Այսինքն, ըստ էության, պահանջվում է մաքրել ղարաբաղյան անջատողականության խրամատավորված տականքը, քանի որ ադրբեջանական երկու արդյունավետ հատուկ գործողություններից հետո զինյալները շարունակում են փորձարկել Բաքվի համբերությունը, իսկ Երևանը ակտիվորեն ոգեշնչում և աջակցում է նրանց։

Դրանով հանդերձ, Հայաստանը չի դադարում փաստերը շահարկելու իր փորձերը՝ ձգտելով Ադրբեջանի վրա ուղղել բոլոր շներին։ Եթե օրերս մեր երկրին «ագրեսիայի» մեջ մեղադրեց Փաշինյանը, ապա այժմ Երևանի երգչախմբում նախերգիչ է դարձել նաև արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը։ Նա նույնպես ՄԱԿ-ում պահանջել է «դադարեցնել Ադրբեջանի ագրեսիան»։ Ընդհանրապես, Փաշինյանի կաբինետի հաչոցը ամենաբարձր նոտայի է հասել հայտարարությունների անհեթեթության առումով։ Այսպիսով, Միրզոյանը, ինչպես հաղորդում են Հյաստանի լրատվամիջոցները՝ «անընդունելի է համարել միջազգային մարդասիրական իրավունքի բազմաթիվ խախտումները և Ադրբեջանի ռազմական ուժերի կողմից իրականացված ռազմական հանցագործությունները»։

Դե ինչ արած, երևում է, որ մեր հողի վրա բեղմնավորված ուտիճների պես թրև եկող զինյալների ջոկատները իսկապես կոնկրետ խնդրում են «սանիտարական բուժում» արդյունավետ միջոցներով, օրինակ՝ այդ նույն չվրիպող «Բայրաքթարներով»։ Իսկ հետո կարելի է ներկայացնել ապացույցներ՝ ոչնչացված զինյալների մասունքները, այս առնչությամբ, շտապ, ինչպես վերջերս Հայաստանը արեց ֆրանսիացիների ձեռքով, ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի արտահերթ նիստ հավաքելով։ Եվ այսպիսով, միաժամանակ երկու նապաստակ սպանել։

Այլ բան է, թե ինչպես են հայ զինյալները զարմանալիորեն հեշտությամբ կարողացել շարժվել Ղարաբաղի ճանապարհներով և օգտվելով Լաչինի նոր միջանցքից՝ ուղիղ մտնել Հայաստան, ինչի մասին և գրում է «Հրապարակ»-ը։ Չէ որ, բոլորին է հայտնի, որ Լաչինի միջանցքը և Ղարաբաղի մի շարք այլ ճանապարհները վերահսկում են ռուս խաղաղապահները՝ ստեղծելով մի տեսակ «անվտանգության ռեժիմ»։ Բայց ո՞ր խնդիրների մասին կարող է խոսք գնալ, եթե զինված ավազակների մի մեծ ջոկատ հեշտությամբ անցել է խաղաղապահների դիրքերի կողքով։

Առկա է Հայաստանի կողմից նոյեմբերի 10-ի Եռակողմ հայտարարության դրույթների ամենալուրջ անտեսումներից մեկը։ Զինված զինյալներին Ղարաբաղից դուրս բերելու փոխարեն՝ նա ամեն կերպ խրախուսում է նրանց գործունեությունը նոր տարածքում՝ Լաչինի միջանցքում, դրանով հանդերձ հայտարարելով, որ չպետք է Ադրբեջանի արևմտյան շրջաններից իր տարածքով դեպի Նախչըվան ճանապարհ տրամադրի և ընդդիմանալով արդեն բացված ճանապարհի վրա ադրբեջանական զինուժի, մաքսավորների ներկայությանը՝ «քանի որ այս ամենը կարծես հարձակում է Հայաստանի ինքնիշխանության վրա»։ Այդուհանդերձ, Հայաստանը չի ցանկանում նաև տեսնել, թե ինչպես են ռուս խաղաղապահներն այս կարգավիճակով իրականացնում Լաչինի միջանցքի անվտանգության հսկողությունը:

Ինչ որ շատ բան է ուզում և պահանջում կապիտուլյանտ երկիրը։ Միգուցե ժամանակն է, որ Բաքուն ակտիվացնի իր նկրտումների և մտադրությունների փաթեթը Ղարաբաղում, վճռականորեն և ամբողջությամբ ճնշելով անջատողական մնացուկի ցանկացած սադրիչ գործողությունները: