Ինքնաբացահայտման սեանս. Հայաստանը չի ուզում խաղաղություն Ադրբեջանի հետ
COP29-ին մասնակցելու հրավերներ ուղարկվել են աշխարհի բոլոր պետությունների ղեկավարներին։ Այս մասին «Anadolu» գործակալությանը տված հարցազրույցում ասել է՝ Ադրբեջանի էներգետիկայի փոխնախարար, COP29-ի գլխավոր գործադիր տնօրեն Էլնուր Սոլթանովը։ Նրա խոսքով՝ ավելի քան 50 պետությունների և կառավարությունների ղեկավարներ հաստատել են իրենց մասնակցությունը COP29-ին։
«Մենք ակնկալում ենք, որ այս թիվը կավելանա։ Հրավիրված է նաև Հայաստանը»,- ընդգծել է նա։ Նշեմ, որ պաշտոնական Երեւանը հայտնվել է ծանր դրության մեջ։ Դա կապված է նրա հետ, որ Հայաստանը պաշտոնապես պաշտպանել է COP29-ը անցկացնելու Ադրբեջանի թեկնածությունը։ Անխոհեմ կլինի հրաժարվել այն միջոցառումից, որը արժանացել է պաշտոնական Երևանի հավանությանը։
Բայց պետք է հաշվի առնել մեկ այլ բան։ Հայաստանի ղեկավարությունը սահմանափակ է իր որոշումներում և միշտ գործում է այնպես, ինչպես նրան կարգադրում են Փարիզը կամ Վաշինգտոնը։ Վերջերս մենք բոլորս ականատես եղանք այն բանին, թե ինչպես է դա տեղի ունենում գործնականում, երբ Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հրաժարվեց Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ Մեծ Բրիտանիայում հանդիպումից։
Ուզում եմ հիշեցնել, որ բրիտանական կառավարությունը առաջարկել էր հանդիպում կազմակերպել Օքսֆորդշիրում միջոցառման շրջանակում։ Սակայն հայկական կողմը հրաժարվեց այդ առաջարկից, թեեւ դրանից չորս ամիս առաջ, Գերմանիայի կանցլեր Օլաֆ Շոլցը նմանատիպ հանդիպում էր կազմակերպել Մյունխենում։ Ակնհայտ է, որ Նիկոլ Փաշինյանի դիրքորոշման նման կտրուկ փոփոխությունը պայմանավորված էր նոր օրակարգով, որը նրա համար որոշել էին արտաքին կուրատորները։
Այդ նոր օրակարգը կայանում է՝ Ադրբեջանի հետ խաղաղ բանակցությունների խաթարման մեջ։ Ինչի մասին մենք լրացուցիչ հաստատում ստացանք՝ ի հայտ եկած տեղեկատվության տեսքով այն մասին, որ մի խումբ ստահակներ, իրենց «արցախի ազգային ժողովի խմբակցություններ» անվանող երեկվա անջատողականները հանդես են եկել մեր մայրաքաղաքում COP29-ի անցկացմանը առնչվող կոչով։
Ամենազավեշտալին այն է, որ կոլեկտիվ անմեղսունակության այս օրինակի հեղինակներն ամեն ինչ հասցրել են՝ համաշխարհային հանրությունը պետք է սթափվի պահանջին։ Այդ զրպարտությունը կազմողի կարծիքով թե ինչ վիճակում է այժմ գտնվում համաշխարհային հանրությունը՝ նույնիսկ անհարմար է հարցնել։ Իսկ ընդհանրապես, նույնիսկ իմաստ չունի թվարկել այն ամենը, ինչի մասին գրվել է երեկվա անջատողականների զրպարտության մեջ։ Այնտեղ ամեն ինչ կանխատեսելի է՝ պարզունակ ստի ու հիմարության տիրաժավորման տեսանկյունից։
Բայց ողջամիտ հարց է ծագում՝ ուղղված պաշտոնական Երևանին. այդ ինչպե՞ս կարող էր նման «բողոք» առհասարակ հայտնվել։ Բայց այստեղ մենք շատ բան ենք հիշում. Օրինակ, այն, որ անցյալ տարվա դեկտեմբերին սադրիչ հայտարարությամբ հանդես եկավ նա, ով իրեն անվանել է ղարաբաղյան անօրինական խունտայի վերջին ղեկավար Սամվել Շահրամանյանի «խորհրդական»: Նրա անունը Վլադիմիր Գրիգորյան է։ Նա պնդել է, որ ղարաբաղյան խունտայի վերացման «կարգադրությունը» իբր այլևս գոյություն չունի։
Նրա այս սադրիչ հայտարարությունը հնչել է ընդամենը երեկ ամիս անց այն բանից, երբ Ադրբեջանի ղարաբաղյան տնտեսական շրջանում փայլուն հակաահաբեկչական գործողություն անցկացնելու հետո, Ս. Շահրամանյանը հայտարարեց, որ այսպես կոչված «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը» մինչև 2024 թվականի հունվարի 1-ը դադարեցնում է իր գոյությունը։ Հայաստանում իշխող կուսակցության ներկայացուցիչները այդ ժամանակ սկսեցին հրապարակայնորեն վրդովմունք հայտնել նման սադրանքի կապակցությամբ։
Մասնավորապես, Հայաստանի Ազգային ժողովի «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության քարտուղար Արթուր Հովհաննիսյանը այն ժամանակ ձեռնամուխ եղավ փնտրել պատասխանն այն հարցի. թե ո՞վ է Սամվել Շահրամանյանը։ Նա այդ ժամանակ պնդեց, որ Երևանում և Հայաստանում գործում են բացառապես Հայաստանի Հանրապետության օրինական ղեկավարության հրամանագրերն ու որոշումները։ Բայց եթե ամեն ինչ այդպես է, ապա որտեղի՞ց դուրս եկավ Հայաստանում հաստատված մի խումբ ղարաբաղցի անջատողականների «ուղերձը»։
Ակնհայտ է, որ Հայաստանի ղեկավարությունը կարող է ամբողջությամբ վերահսկել յուրաքանչյուր նախկին ղարաբաղցի անջատականի, ով հաստատվել է Երևանում կամ հարևան երկրի մեկ այլ քաղաքում։ Սա հատկապես վերաբերում է նրանց, ովքեր ժամանակին եղել են այսպես կոչված «արցախի խորհրդարանի խմբակցությունների» անդամ։ Նրանց անունից հերթական սադրիչ նյութի հայտնվելը հնարավոր է դարձել միայն Հայաստանի իշխանությունների համաձայնությամբ և հավանությամբ։ Ակնհայտ է, որ այդ իշխանությունները չեն ցանկանում իրական քայլեր անել խաղաղության ուղղությամբ, այլ գործում են իրենց արտաքին կուրատորների ցուցումներով, որոնք սովոր են քաոս սերմանել, որպեսզի այնուհետ կառավարել այն։