Լաչինի ճեղքը և հայկական վախերը Պավլովյան մեթոդը գործում է անթերի

Ղարաբաղում հայ անջատողականների մնացորդնիրի ճամբարից անընդմեջ գալիս է SOS ազդանշան, այն էլ նախօրոք, քանի դեռ աղետը դեռ տեղի չի ունեցել։ Խաղաղ տիեզերք են ներխուժում հիստերիկ աղաղակներ. «Ադրբեջանը պատրաստվում է փակե՜լ Լաչինի միջանցքը...» Եվ ճչում է բառացիորեն ողջ ավազակախումբը, կարծես անդադար ողբալու խնդիր է դրված, միայն այսպես, իբր, իմաստ կունենա, այսինքն օգնությունը կգա։

Հարց է առաջանում, այդ ինչո՞ւ եք այդքան նյարդացել, բոլորովին վատ պարոնայք։ Գիտե՞ք, ըստ երևույթին, ձեր դունչը փետրոտ է, հանցանքի հետքեր կան: Այո, դուք այսօր ախ անելու և սարսափելու առիթ ունեք, ինչպես հայտարարել է անջատողականների մնացորդի «արտգործնախարարի» պաշտոնակատար Դավիթ Բաբայանը՝ Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի փակումը կդառնա հարձակում Ղարաբաղի վրա։ Եվ հետո հաջորդում են այս գաղափարը զարգացնելու փորձերը։ «Եթե Ադրբեջանը փորձի փակել Լաչինի միջանցքը, կամ փորձի արգելափակել մեքենաների մուտքն ու ելքը, դա շատ ծանր հետևանքներ կունենա, այդ թվում նաև աշխարհաքաղաքական։ Դա կլինի նաև սարսափելի հարված ռուս խաղաղապահներին, քանի որ խաղաղ կարգավորման ողջ տրամաբանությունը, որը դրվել է 2020 թվականին պատերազմից հետո, իրականում հողին կհավասարեցվի»,- տխուր հայտնել է Բաբայանը՝ ինչպես միշտ գլխիվայր շուռ տալով ամեն ինչ։

Այս թեմայով նյարդացած շուռ ու մուռ է եկել և ողբացել է ոչ միայն Բաբայանը։ Ձայն է հանել, օրինակ, այս հրոսակախմբի ևս մեկ սաստիկ ծիծաղելի գործող անձ՝ տնաբույծ «օմբուդսմեն» Գեղամ Ստեփանյանը։ Նա պնդում է, որ «Ադրբեջանը նետելով Լաչինի միջանցքը ռազմական նպատակներով օգտագործելու մասին մեղադրանքներ՝ հեռու չէ միջանցքը փակելու մտքից»։

Իսկ տես արդեն ինչ-որ հայ փորձագետ Գառնիկ Դավթյանը շտապում է ներդնել իր հինգ կոպեկը և հավատացնում է, որ Ադրբեջանը իբր ռազմական սադրանք է նախապատրաստում Լաչինի միջանցքի վրա վերահսկողություն սահմանելու և Զանգեզուրի միջանցքը ստանալու նպատակով։

Շրջադիտելով այս «առաքինների երգչախումբը», հասկանում ես, որ այն գործի է դրվել, իհարկե, ոչ առանց դիտավորության։ Ըստ երևույթին անջատողական անպետք մնացորդները վախենալու բան ունեն՝ սարսափից դողալով նրանք Ադրբեջանից համարժեք պատասխանին են սպասում իրենց կեղտոտ արկածախնդրությունների համար։ Չարաճչություն արած փոքրիկի պես ծայրահեղականների որջում կռահել են, որ ճակատագրական ժամը ահա վրա է հասնելու։

Դե ինչ արած, եթե դուք ինքներդ, առաջվա պես, հայկական ձևով, դեմ եք առնում ձեզ հետ վարքագծի արդեն հաստատված ալգորիթմին. հայտնի մեթոդի երկու բաղադրիչներից մեղրաբլիթը չգիտես ինչու բոլորովին չի աշխատում, փոխարենը չափազանց արդյունավետ գործում է մտրակը: Երբեմն ստիպված ես լինում շտապ կատարել վնասազերծում, ինչպես, օրինակ, Ֆարուխ լեռան վրա։

Անշուշտ, անջատողականներին ստիպել է ցնցվել և անհանգստանալ մի չափազանց սպառնալից նշան՝ Ադրբեջանի ԱԳՆ ղեկավար Ջեյհուն Բայրամովի վերջերս արած հայտարարությունը։ Այստեղ նրանց բոլորի մոտ գրեթե անմիջապես, ինչպես Պավլովի շան մոտ, գործել է դնչին բազմակի հարվածներով ձեռքբերովի ինքնապահպանման բնազդը՝ գերազանց գիտեն, որ ադրբեջանական կողմը խոսքերը ցրիվ չի տալիս։

Բայրամովի խոսքով, 2020 թվականի նոյեմբերի 10-ի Եռակողմ հայտարարությունում նշված են Լաչինի միջանցքի օգտագործման սկզբունքներն ու ուղղությունները։ Բայց այն օգտագործվում է դրանց հակասող նպատակներով՝ զենքի ու ականների տեղափոխման համար։ «Սրան պետք է վերջ տրվի։ Ադրբեջանական կողմը կձեռնարկի դրա համար անհրաժեշտ բոլոր անհրաժեշտ քայլերը։ Այդ կապակցությամբ մեր բանակցությունները կշարունակվեն ինչպես միջազգային հարթությունում, այնպես էլ մյուս գործընկերների հետ»,- ասել է Բայրամովը։

Եվ ահա առկա են Բայրամովի կոռեկտ արտահայտությունները և անջատողական պանոպտիկումի սադրիչ կեղծ վանկարկումները։ Ակնհայտ է, որ դժբախտ ոչխարներ ձևացող գայլերը հույս ունեն, որ եթե նրանք կեղծ աղաղակեն, թե Լաչինի ճանապարհի փակումը՝ հարձակում է ռուս խաղաղապահների վրա, ապա Ռուսաստանը անմիջապես կմիանա և կփրկի նրանց։ Դե, նախ՝ պետք չէ ցանկապատի վրա ստվեր գցել. Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահները հրավիրված անձինք են, և եթե նրանք անհարկի դառնան, Ադրբեջանը համառորեն կխնդրի համաձայն պայմանավորվածությունների՝ լքել այս տարածաշրջանը։ Այնպես որ, չափից դուրս մի գայթակղվեք:

Երկրորդը՝ կարող ենք վստահորեն հայտարարել, որ Ադրբեջանը մտադիր չէ փակել Լաչինի ճանապարհը, այլ միայն ուժեղացնել հսկողությունը մարդկանց և ապրանքների փոխադրման վրա։ Կանոններով և պատվով, ինչպես ասում են։ Կստուգեն փաստաթղթերը, ապրանքների նպատակը և նշանակությունը։ Եվ եթե հայտնաբերվի, որ բեռը ունի գոնե ինչ-որ ռազմական նշանակություն, ձեր բոլոր անջատողական խաղալիքները անխնա կառգրավվեն, իսկ ուղեկցող անձինք կպատժվեն ադրբեջանական օրենսդրության ողջ խստությամբ։ Եթե պարզվի, որ Ղարաբաղ ժամանած անձը, անկախ իր քաղաքացիությունից, լինի դա խաղաղ օտարերկրյա զբոսաշրջիկ, հայ քաղաքական գործիչ, թե իրանցի հովիվ, չկարողանա հստակ բացատրել իր այցի նպատակը այս լեռնային շրջան՝ անմիջապես դեպի ելք։ Ցանկացած օտարերկրյա տականք, Ֆրանսիայից հայամետ պատգամավորների, կամ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ինչ-որ «ձախ» առաքելության նման մի բան, ովքեր Ադրբեջանին չեն տեղեկացրել իրենց այցի մասին և Ղարաբաղ են համեցել հստակ անջատողական տրամադրություններ հրահրելու և հակաադրբեջանական քարոզչություն անցկացնելու նպատակով՝ խնդրեմ, դեպի դուրս:

Ինչպես և ինչ ձևաչափով դա անել, մենք մեզ նեղություն չենք տա: Կարող ենք, օրինակ, ռուս խաղաղապահների հետ միասին, և եթե նրանք կամակորություն, քմահաչություն անեն, ապա և առանց նրանց: Ինչպես ֆեյսբուքում արձանագրել է Միլլի Մեջլիսի պատգամավոր Ռասիմ Մուսաբեկովը, «Ղարաբաղում Հայաստանի զինված ուժերի կտորտանքների համար ՌԽՔ-ի կողմից զենքի և զինամթերքի մատակարարման մասին հայտնի դարձած փաստերը արդիականացրել են Լաչինում անցակետ տեղադրելու հարցը»։ Նրա կարծիքով, Ադրբեջանի իշխանությունները պետք է գործի դնեն Աղդամի ռուս-թուրքական մոնիտորինգային կենտրոնի մեխանիզմը, որը կարող է «վերահսկողության տակ վերցնել, կամ ծայրահեղ դեպքում հետևել այնպիս զգայուն կետը, ինչպիսին է Լաչինի միջանցքի մուտքը»։ Սակայն, ինչպես ասում են, տեսնենք՝ դրանում, որ որոշակի միջոցներ կձեռնարկվեն, չարժե կասկածել։

Եվ հիմնավորված։ Պետք չէ հեքիաթներ պատմել, սարսափեցնող պատմություններ տարածել Ադրբեջանի մասին՝ Բաքուն միշտ կողմ է եղել Հայաստանի և Ղարաբաղի հայ ազգաբնակչության հումանիտար և մշակութային փոխանակմանը, դրանում ոչ մի վտանգ չտեսնելով։ Բայց միայն խաղաղ ուղղությամբ։ Իսկ Ղարաբաղում հաստատված անջատողականները և անձամբ Երևանը հաշվի չառան բարի մտադրությունները և սկսեցին չարաշահել Ադրբեջանի այս լայն ժեստը։ Եվ այս երկու տարվա ընթացքում ինչ ասես, որ չեն բերել նրանք այնտեղ... ՌԽՔ-ի ռուս խաբեբաների լուռ համաձայնությամբ։ Ինչ ասես միայն չեն հավաքել՝ զենք և հանդերձանք, շշմում ես նման լկտիությունից: Բաքուն, իհարկե, ունի համապատասխան ապացույցներ։ Նման բեռը մարդասիրական հաստատ չես անվանի: Այնպես որ, պետք չէ ստուգել Ադրբեջանի համբերությունը՝ այն անսահմանափակ չէ։

Եվ վերջում լավ լուր ղարաբաղյան թափթփուկների համար. դուք դեռ շանս ունեք, մենք դեռ հույս ունենք, որ ձեր ուղեղում կփայլի ողջամիտ կայծը և կծագի այն հասկացողությունը, որ Ադրբեջանը ցանկանում է բոլոր հարցերը լուծել հնարավորինս խաղաղ և անհիվանդագին: Պարզապես իրավիճակը մի հասցրեք ծայրահեղության, կատաղած շների համար հոսանքի միջոցով պավլովյան մեթոդներին։