Հայաստանում իշխանության մասին երազանքները՝ Ղարաբաղում սադրանքների ճանապարհով Սարգսյանի / Քոչարյանի աթոռների խաղ

Երևանում բողոքային շարժումները, որոնք ահա արդեն շարունակվում են մի քանի շաբաթ, հերթական անգամ հաստատում են, որ ռևանշիզմը մնում է, որպես հայ հասարակության որոշակի մասի ազգային գաղափարախոսության գլխավոր ուղղությաններից մեկը, որին հայ ծայրահեղականները երկրի կազմավորման տարբեր փուլերում քարոզել են և շարունակում են քարոզել։ Այն, որ բուն Հայաստանի համար ռևանշիզմը մահացու վտանգավոր է, գիտակցում է բնակչության այն մասը, որը այսօր չի կիսում ռադիկալների տրամադրվածությունը, փողոց դուրս չի գալիս «Կորչիր Փաշինյան», կամ «Ղարաբաղը վերադարձրեք Հայաստանին» կոչերով։ Սակայն, ինչպես ցույց են տալիս բողոքները՝ հայ հասարակության այդ մասը ի վիճակի չէ օբյեկտիվորեն գնահատել ներկա իրավիճակը։

Մինչդեռ, հատկապես հայ ժողովուրդը պետք է լրջորեն մտածի այն մասին, թե Հայաստանը ուր են տանում իր ժամանակին խորհրդային կայսրության կրծքի մեջ կաղամախու սեպ խրած՝ հարևանների նկատմամբ տարածքային հավակնությունները, չէ որ բոլորին հայտնի է, որ հատկապես հայկական անջատողականությունը 80-ական թվականների վերջում դարձավ Խորհրդային Միության փլուզման կատալիզատորը։ Հատկապես ֆաշիստական գաղափարախոսության հաշվին հայ ազգայնամոլներին հաջողվեց խաղարկել «ղարաբաղյան խաղաքարտը», որը դարձավ ԽՍՀՄ-ի փլուզման միանշանակ ձգանը։ Ղարաբաղում իրադաձությունները այնուհետև վերաճեցին հայ-ադրբեջանական բազմամյա հակամարտության և Ղարաբաղի օկուպացիային, որի վերջը դրեց 2020 թվականի նոյեմբերին Ադրբեջանի 44-օրյա Հայրենական պատերազմը։

Ավաղ, այսօր հայ ազգայնական-ռևանշիստները չեն հրաժարվում իշխանությունը զավթելու իրենց պատրանքային նկրտումներից և այս ճանապարհին նրանք շարունակելու են ժողովրդի մի մասին փողոց դուրս բերել՝ նրանց պարտադրելով իրենց համար սպանիչ վրեժխնդրության գաղափարը։ Բայց Ղարաբաղը՝ ընդամենը պատրվակ է, որով նրանք շահարկում են սեփական շահերի համար։ Այսօրվա դրությամբ այս փաստն գիտակցում է հասարակության որոշակի շերտ, որը հասկանում է Բաքվի և Անկարայի հետ հարաբերությունների կարգավորման կարևորությունը։

Վերագրավելով օկուպացված Ղարաբաղը՝ Ադրբեջանը վերականգնեց պատմական արդարությունը և իր տարածքային ամբողջականությունը, վերջապես թաղելով անցյալին վերադարձի հույսերը։ Ղարաբաղի համար չկա ոչ մի կարգավիճակ, չկա Մինսկի խմբի վերադարձը բանակցային գործընթացին, ինչը նշանակում է, որ հայկական մանևրի համար ոչ մի ցատկահարթակ չկա։ Փաստորեն, Հայաստանը կորցրել է այն բոլոր քաղաքական գործիքները, որոնք շահարկում էին Քոչարյանի և Սարգսյանի նախկին ռեժիմները։ Այդ նույն ռեժիմները, որոնք Հայաստանը հասցրեցին տնտեսական լճացման, բանակի բարոյալքման, որը խայտառակ ձևով փախավ Ղարաբաղի մարտադաշտից, լքելով տեխնիկան, զենքը, ինչպես նաև ընդհանրապես հասարակության պառակտումը: Միևնույն ժամանակ, Ղարաբաղում պատերազմը ոչնչացրեց «հայկական բանակի հզորության» և «Մեծ Հայաստանի» մասին երկարամյա առասպելները, որոնք առաջ էին քաշում բոլոր նախկին վարչակարգերը՝ երկրի անկախաություն ձեռք բերլու պահից ի վեր։ Այժմ, երբ Հայաստանի համար հայտնվել է քաղաքական ճգնաժամից և տնտեսական մեկուսացումից դուրս գալու իրական հնարավորություն և որ ամենակարևորն է՝ Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ հարաբերությունների նորմալացման հաշվին պահպանել իր պետականության մնացորդները՝ հատկապես Հայաստանի նախկին ավազակ ղեկավարներ են փորձում նորից օգտագործել այն սցենարը, որը նրանք երբեմն արդեն անցկացրել են՝ օգտագործելով ղարաբաղյան գործոնը։ Այսինքն՝ Ղարաբաղի միջոցով գալ Հայաստանում իշխանության։ Այդ նույն նպատակներն ու խնդիրները, բայց երեք ԲԱՅՑ!-րով։

Նախ, դրսում 90-ական թվականներ չեն։ Երկրորդը՝ Հայաստանը արդեն այն չէ։ Եվ, վերջապես, երրորդը՝ Ադրբեջանն այլևս այն չէ։ Վերջինը՝ Հայաստանում ռևանշիստների Ղարաբաղում իրավիճակը սրելու և այդ ալիքի վրա Երևանում իշխանության վերադառնալու պլաններին խոչընդոտող ամենագլխավոր գործոնն է։

Փորձենք համառոտ վերլուծել Հայաստանի ընդդիմության ռևանշիստական պլանների նպատակներն ու իրական հնարավորությունները։

Նպատակները ընդդեմ հնարավորությունների

Տվյալ պահին ակնհայտ է, որ ի դեմս Սերժ Սարգսյանի, Ռոբերտ Քոչարյանի՝ Հայաստանի նախկին ղեկավարները և նրանց մերձավոր դաշնակցականները փորձում են բողոքային հանրահավաքների կազմակերպման ճանապարհով Փաշինյանին տապալելու և իրենց իշխանությունը վերականգնելու նպատակով ապակայունացնել իրավիճակը Հայաստանում։ Ակամայից միտդ են գալիս նմանակերպները: Ճիշտ նմանապես, 1998 թվականին Ռոբերտ Քոչարյանը ներքաղաքական ճգնաժամի հրահրման ճանապարհով հասավ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հրաժարականին։ Որպես արդյունք՝ Հայաստանում 20 տարի հաստատվեց քրեաօլիգարխիկ ռեժիմ, որի կառավարման արդյունքները հայ ժողովուրդը դեռ քաղում է։ Հատկապես դրա պատճառով անցյալ տարվա խորհրդարանական ընտրություններում ընդդիմությունը ի դեմս Քոչարյան-Սարգսյանի չկարողացավ հավաքել ձայների մեծամասնությունը։ Այսինքն, նույնիսկ չնայած Ադրբեջանի հետ պատերազմում կրած ջախջախիչ պարտությանը և բազմաթիվ մարդկային զոհերի, հայ ժողովուրդը պատրաստ չէր ևս մեկ անգամ ապավինել նախկին հանցագործ ղեկավարությանը։ Իսկ դա նշանակում է, որ Հայաստանի նախկին ղեկավարների նպատակները ձախողվեցին։

Որպես հետևանք տեսնում ենք, որ չնայած բոլոր փորձերին՝ Քոչարյան-Սարգսյան զույգին չի հաջողվում փողոց դուրս բերել անհրաժեշտ թվով մարդկանց, որպեսզի տապալել Փաշինյանին։ Սա առաջինն է։

Երկրորդը՝ Քոչարյան-Սարգսյան դուետը փորձում է իրականացնել այլ սցենարներ. սրել իրավիճակը Ղարաբաղում, և այդ սրման միջոցով վերադառնալ Հայաստանում իշխանության։ Նմանատիպ սցենարը նրանց կողմից արդեն օգտագործվել է հեռավոր 90-ականներին։

Փաստեր վրեժի հանցակիցների մասին

Այսօրվա տեղեկությունների համաձայն ՝ գեներալ Սամվել Կարապետյանը հրաձգություն է սարքել Խանքենդիի կենտրոնում։ Նշենք, որ Ս. Կարապետյանը՝ 1988 թվականից հայ ազգայնամոլների կողմից Ադրբեջանի տարածքում անցկացվող ահաբեկչական քաղաքականության ակտիվ մասնակից է, աչքի է ընկնում այդ տարիների ռազմական գործողություններում առանձնակի դաժանությամբ։

Հայաստանում 2008 թվականի փետրվարի 1-ի նախագահական ընտրությունների արդյունքների դեմ բողոքող խաղաղ ցուցարարների սպանության քրեական գործի արդյունքներով 2008 թվականի մարտի 1-ին Կարապետյանը անմիջականորեն վերահսկել է ցուցարարների գնդակահարումները։ Նշվում է, որ նա Քոչարյանի կողմնակիցն է և ակտիվորեն հանդես է գալիս Փաշինյանի իշխանության դեմ։ Կասկածից վեր է, որ նույն սադրանքները Ղարաբաղում կշարունակվեն նաև ապագայում։

Բայց! Ռ.Քոչարյանը, Ս.Սարգսյանը, Ս.Կարապետյանը և մյուսները, ըստ երևույթին, մոռացել են, որ հիմա 90-ականների սկիզբը չէ։ Այսօր նրանց ծրագրերին բախտ չի վիճակվել իրականանալ՝ ադրբեջանական հզոր բանակը անմիջապես կկանխի սահմանին իրավիճակը սրելու հակառակորդի ցանկացած փորձը, և Հայաստանը հերթական անգամ ստիպված կլինի վճարել ռևանշիստների այս կամայականության համար։

Դեռ ամեն ի՞նչ կորած չէ

Հայկական քարոզչամեքենան միշտ էլ կարևոր դեր է խաղացել Ադրբեջանի հետ հակամարտության բոցավառման մեջ, ինչպես երկրի ներսում, ինչպես նաև նրա սահմաններից դուրս։ Սակայն այն փաստը, որ Հայաստանի քաղաքական վերնախավի, ինչպես նաև լրատվամիջոցների միջավայրում կան մարդիկ, ովքեր կարողանում են սթափ մտածել և օբյեկտիվորեն գնահատել Հայաստանի շահերից բխող բոլոր դրական և բացասական կողմերը՝ լրջորեն հուսադրում է։ Այսպես, հայ բլոգեր Ռոման Բոգդասարյանը միանշանակ դատապարտում է ռևանշի, Ղարաբաղի «վերադարձի» մասին կոչերը, մերկացնելով ղարաբաղյան կլանի ներկայացուցիչների ստոր նպատակները, և այս առիթով արտահայտվելով Telegram-ի իր ալիքում։ Նրա խոսքով, ռևանշիստների կոչերը հնչում են երեսապաշտորեն և միաժամանակ ծիծաղելի։

«34 տարիների ընթացքում քի՞չ զոհվեցին մեր տղաները հանուն Ղարաբաղի գեներալների ու ավազակների հարստացման։ Հիմա այս գեներալները Ստեփանակերտի կենտրոնում (Խանքենդի-Խմբ.) կրակում են մարդկանց առանց դատի ու քննության։ 10 օր առաջ «ոստիկաններին» գնդակահարեց պաշտոնաթող փոխգնդապետ Սերգեյ Շաքարյանը։ Ավելի վաղ սպանեցին Բակոյի թիկնապահին։

Հիմա պարզ է, թե ինչու 1994-թվականից մինչև 2018 թվականը 75 հազար արցախցիներ փախան Ղարաբաղից և չեն ցանկանում վերադառնալ։ Կատարյալ անօրինություն ու անարխիա»,- գրել է հայ բլոգերը։

Ի մի բերելով արդյունքները, հարկ է նշել, որ Բաղդասարյանի արտահայտությունները՝ դրանք ոչ միայն փաստերի արձանագրումն են, բայց նաև կոչեր ուղղված հայ հասարակության այն մասին, որը կուրորեն հավատում է «նախկիններին» և դուրս է գալիս Երևանի փողոցները, տրվելով այն հույզերին, որոնք Հայաստանը տանում են վերջնական ձախողման։ Շատ կցանկանայի, որպեսզի նրան լսեին բոլոր հայերը։ Չէ որ հակառակ դեպքում նրանց բանականության շրջանակներ վերադարձնել նորից ստիպված կլինի ադրբեջանական բանակը։