Հայկական «Սպայկան» կրկին փորձում է ներխուժել Ադրբեջան Քրեական գրասենյակ դիակի հոտով

Երեւանը փորձում է «Ղարաբաղի հայերին մարդասիրական օգնություն հասցնելու» անվան տակ իրականացնել լայնածավալ սադրանք։ Դրա համար արդեն գործի է դրվել քարոզչամեքենան, պատրաստվել են և սփյուռքը, և ԱՊՀ-ի ու Արևմուտքի մի շարք երկրների դիվանագետները, ինչպես նաև Հայաստանում ԵՄ-ի հետախուզական և դիտորդական առաքելությունը։ 360 տոննա այսպես կոչված «մարդասիրական բեռի» առաքումը վստահվել է հայկական «Սպայկա» ընկերությանը։

Բավական է մի փոքր ժամանակ տրամադրել և ցանցը քրքրելով կարելի է պարզել, թե Երկրորդ ղարաբաղյան պատերազմի ժամանակ ինչպիսի «մարդասիրական» գործերով է զբաղվել «Սպայկա» ՍՊԸ-ն։ Այդ ժամանակ Վրաստանի սահմանապահները կանգնեցրել էին այդ հայկական ընկերության բեռնատարները, քանի որ նրանք փորձում էին ռազմական բեռներ տեղափոխել պետական սահմանով։ Ուրեմն, ստուգման ընթացքում բացահայտվել էր, որ «Սպայկա» ՍՊԸ-ի բեռնատարների բեռնախցերում թաքնված էր զինտեխնիկա։ Այդպիսով հայերը փորձել էին Հայաստան տեղափոխել «ՈՒԱԶ» ռազմական մեքենաներ և դրանք օգտագործել Ադրբեջանի դեմ ռազմական գործողություններում։ Սակայն Վրաստանի զգոն սահմանապահները խանգարեցին այդ ծրագրերին։

Արդեն պատերազմից հետո «Սպայկա» ՍՊԸ-ի հիմնադիր և տնօրեն Դավիթ Ղազարյանը հպարտությամբ հայտարարել է, որ իր ընկերության չորս աշխատակիցները զոհվել են մարտական գործողությունների ժամանակ։ Ղազարյանը պնդել է, որ նրա աշխատողները իբր զոհվել են, երբ փորձել են «սնունդ ու դեղորայք» հասցնել Ղարաբաղ։

Հայաստանում այս ընկերության հետ կապված է մեծ արձագանք առաջացրած ևս մեկ աղմկահարույց պատմություն։ Լայն հանրությանը հայտնի դարձավ, որ Մեծամորի դիահերձարանում կանգնել են ընկերության ռեֆրիժերատորներ, որոնց սառնարանային մեկուսախցերում Հայաստանի իշխանությունները թաքցրել էին ադրբեջանական բանակի կողմից լիկվիդացված զինվորների դիակները։ Փորձելով թաքցնել զոհերի իրական թիվը և վախենալով հանրության արձագանքից՝ Հայաստանի իշխանությունները իրենց զինվորների դիակները թաքցնելուց ավելի լավ բան չեն մտածել։ «Սպայկա» ընկերության աշխատակիցներից մեկը հայկական լրատվամիջոցներին պատմել է, որ իրենց ընկերությունը այդ սառնարանային կայանքները հատկացրել էին Հայաստանի պաշտպանության նախարարությանը։ Ավելին, զարգացման հարցերով ընկերության փոխտնօրեն Կարեն Բաղդասարյանը հայտնել է, որ պատերազմի ժամանակ իրենք Հայաստանի պաշտպանական գերատեսչությանը անհատույց փոխանցել են երկու սառնարան։ Դրանով հանդերձ նա փորձում էր բոլորին համոզել նրանում, որ իրենց ընկերությանը հայտնի չէ, թե ինչու են հայ գեներալներին հարկավոր եղել սառնարաններ։

Հայ հասարակությանը, այո և ոչ միայն նրան լավ հայտնի են Հայաստանի նախկին իշխանությունների հետ «Սպայկա» ՍՊԸ-ի սեփականատիրոջ կապերը։ Ուրեմն, Հայաստանի նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի ավագ որդի՝ Սեդրակը տիրապետում էր այս ընկերությունում բաժնետոմսերի տպավորիչ փաթեթին։ Նա այդ բաժնետոմսերից ազատվեց միայն այն ժամանակ, երբ Հայաստանի իրավապահ մարմինները սկսեցին հետաքրքրություն դրսևորել «Սպայկա» ՍՊԸ-ի գործունեության նկատմամբ։ Վատիկանում Հայաստանի նախկին դեսպանը, ինչպես նաև նախկին նախագահ Սերժ Սարգսյանի փեսան՝ Միքայել Մինասյանը, օֆշորային ընկերությունների միջոցով ձեռք է բերել «Սպայկա» ՍՊԸ-ի բաժնետոմսերի 49%-ը։ Այդ մասին հայտնել է Հայաստանի քննչական կոմիտեից, որը հետաքննություն էր անցկացրել ընկերության նկատմամբ։

«Սպայկա» ՍՊԸ-ի հանցավոր գործունեության մասին բազմաթիվ փաստերը շատ շատ են։ Ահա ևս մեկը. 2019 թվականին Հայաստանի պետական եկամուտների կոմիտեն ընկերության տնօրեն Դավիթ Ղազարյանին մեղադրել է խոշոր չափերի հարկերից և մաքսային վճարներից խուսափելու մեջ։ Կոմիտեն այդ գործամոլին մեղադրանք էր ներկայացրել 2019 թվականի ապրիլի 4-ին, իսկ չորս օր անց Ղազարյանին ձերբակալեցին արտահանման հետ կապված փաստաթղթեր կեղծելու համար։ Ըստ Հայաստանի պետական եկամուտների կոմիտեի տեղեկատվության՝ 2014-2018 թվականներին «Սպայկա»-ն մի շարք ապրանքներ երկիր ներմուծելիս մաքսավորներին ներկայացրել է կեղծ փաստաթղթեր և դրանք գրանցել է որպես ամոնիակի բորակ՝ դրանով իսկ խուսափելով առանձնապես խոշոր չափերի հարկերի վճարումից։

Հետաքննության արդյունքում ընկերությանը ստիպեցին վճարել 14,5 մլն դոլարի հարկ։

Իսկ ի՞նչ ենք մենք այսօր տեսնում: «Սպայկա» ՍՊԸ-ի մի քանի բեռնատարներ, իբր «մարդասիրական բեռով» կրկին հայտնվել են Ադրբեջանի սահմանների մոտ։ Այս հայկական ընկերության հարուստ «ծառայողական ցուցակի», հատկապես 44-օրյա պատերազմի ժամանակ նրա գործողությունների հաշվառմամբ՝ սկզբունքայնորեն խոսք անգամ չի կարող լինել նրա մեքենաների մեր տարածք ինչ-որ մուտքի մասին։