Վայնասունն անօգուտ է Հանգիստ, հետաքննություն է անցկացվում
Ռուբեն Վարդանյանի ընտանիքը հայտարարություն է տարածել, միջազգային հանրությանը կոչ անելով՝ «Ադրբեջանից պահանջել՝ «Լեռնային Ղարաբաղի նախկին պետնախարարին» և մյուս 22 հայ գերիներին անվերապահ ազատ արձակում»։ Այնտեղ կան մի զանգված զվարճալի հատվածներ (ես միտումնավոր չեմ շեշտում, որ մեզանից չեն պահանջում, մեզանից սովորաբար խնդրում են, քանի որ մեզանից պահանջելը, ինչպես ցույց է տալիս պրակտիկան, միանգամայն անհույս բան է), օրինակ. «Եվրախորհրդարանի բանաձեւի, ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի կողմից առաջադրված պատժամիջոցների մասին օրինագծի, եւ Ադրբեջանի դեմ ԵՄ-ի պատժամիջոցների կոչերով Ֆրանսիայի Սենատի բանաձեւի տեսքով՝ Ադրբեջանի վրա գնալով աճող ճնշման ֆոնին, մենք՝ Ռուբեն Վարդանյանի ընտանիքը, կոչ ենք անում միջազգային հանրությանը՝ կառավարություններին, միջազգային բիզնեսին և քաղաքացիական հասարակությունը՝ պահանջել Ռուբեն Վարդանյանի և մյուս 22 հայ քաղբանտարկյալների անվերապահ ազատ արձակումը, եթե Ադրբեջանը ցանկանում է իր մոտ ընդունել Կլիմայի փոփոխության մասին (COP29) ՄԱԿ-ի շրջանակային կոնվենցիայի կողմերի համաժողովը, որին նա հայտարարել է որպես խաղաղության համաժողով»։
Գնահատեցի՞ք պաթոսը։ Այ ես էլ նախ գնահատեցի, իսկ հետո զարմացա: Կցանկանայի լսել՝ «Եվրախորհրդարանի բանաձեւի, ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի կողմից առաջադրված պատժամիջոցների մասին օրինագծի, եւ Ադրբեջանի դեմ ԵՄ-ի պատժամիջոցների կոչերով Ֆրանսիայի Սենատի բանաձեւի տեսքով Ադրբեջանի վրա գնալով աճող ճնշման» արդյունավետության մասին: Կա՞ բանաձև։ Կա բանաձեւ։ Կա՞ օրինագիծ։ Կա օրինագիծ։ Կա՞ պատժամիջոցների կոչ։ Կա պատժամիջոցների կոչ։ Կա՞ արդյունք։ Չկա արդյունք: Կա՞ն պատժամիջոցներ։ Ոչ մի պատժամիջոցներ չկան։
Ես դիտավորյալ չեմ օգտագործում «բարոյական» կամ «անբարոյական» հասկացությունները այն պարզ պատճառով, որ Արևմուտքը որևէ պետության դեմ որևէ պատժամիջոց է կիրառում բացառապես այն աստիճանով, որքանով այդ պատժամիջոցները չեն վնասում իրեն, այսինքն՝ Արևմուտքին։ Օրինակ, երբ Ռուսաստանը պատերազմ սկսեց Ուկրաինայի դեմ, այո, Արևմուտքի երկրները պատժամիջոցներ կիրառեցին նրա դեմ։ Բայց... Ռուսաստանում գործել շարունակող եվրոպական խոշորագույն բանկերը (չնայած, նկատի ունեցեք, որ պատժամիջոցներ են մտցվել, կան պատժամիջոցներ և ընդհանրապես ամեն ինչ համապատասխանում է միջազգային իրավունքին, սուրբ շրջապատը հարգող յուրաքանչյուր պետության համար) 2023 թվականին ավելի քան 800 միլիոն եվրո հարկ են վճարել Ռուսաստանի բյուջե, հաշվարկել է «Financial Times»-ը: Դա չորս անգամ ավել է, քան Ուկրաինայում պատերազմի սկսվելուց առաջ։ Եվրոպական «Raiffeisen Bank International», «Unicredit», «ING», «Commerzbank», «Deutsche Bank», «Intesa Sanpaolo» և «OTP» բանկերի գումարային շահույթը 2023 թվականին գերազանցել է 3 միլիարդ եվրոն, այսինքն՝ գործը սահմանափակվում է ճնշման այն մակարդակով, որը չի վնասում այն երկրներին, որոնք կիրառում են այդ պատժամիջոցները։ Իսկ այդ պատճառով էլ՝ եկեք առանց կեղծավորության։ Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցներ ընդհանրապես չեն լինի՝ «բոլորովին» բառից։ Դե, կգոռան ծաղրածուները Եվրախորհրդարանում, դե, իրար ճակատին գնդակ կշպրտեն «Չէ, լավ, դե մի բան պետք է անել, Սաքո-Բակո, Արայիկ և միջազգային մարդասիրական իրավունք» խոսքերով, և դրանից ու՞մ վնաս կլինի, բացի դավադիրների վրա զվարթ ու անհոգ ծիծաղից։ Ճիշտ է, ոչ ոքի, ծիծաղը ընդհանրապես օգտակար բան է։ Ուրեմն մենք էլ ավելորդ անգամ կծիծաղենք։
Վարդանյանին և մյուս 22 հայ ամբաստանյալներին որպես «քաղբանտարկյալներ» ներկայացնելու փորձերը անշնորհք տեսք ունեն: Նախ, ինչպես ասում են, «այնտեղ կպարզաբանեն, մեղավոր են՝ կբանտարկեն, անմեղ են՝ բաց կթողներ» ( նրանում, որ «անմեղ են», իհարկե, կան շատ և շատ լուրջ կասկածներ, որոնք նրանց բաց թողնելու հավանականությունը հանգեցնում են զրոյի):
Երկրորդը՝ նրանք հետախուզման մեջ են գտնվում կոնկրետ հանցավոր արարքների համար։ Օրինակ՝ Ռուբեն Վարդանյանը մեղադրվում է ահաբեկչության ֆինանսավորման, զինված խմբավորումներ ստեղծելու և սահմանը ապօրինի հատելու մեջ, և դրա համար, ինքներդ եք հասկանում, շոկոլադի կոնֆետներ չեն հասնում, այլ դրա համար հասնում է մոտ քսան տարի, եթե ոչ ցմահ դատապարտում։
Արայիկ Հարությունյանի գործն էլ ավելի թթու է, նրան վերագրվում է ագրեսիվ պատերազմի ծրագրում, սկսել և վարել, ռազմական գործողությունների ժամանակ միջազգային մարդասիրական իրավունքի խախտում (այո, ոչ ոք չի պատրաստվում մոռանալ այն մասին, որ հատկապես նրա հրամանով է հրետակոծության ենթարկվել Գյանջան), պատերազմի ժամանակ հանցագործ հրամաններ, դիտավորյալ սպանություններ, ահաբեկչություն, ահաբեկչության ֆինանսավորում, ահաբեկիչների պատրաստման վարժանքների անցկացում, օրենքով չնախատեսված խմբավորումների ստեղծում, ինչպես նաև օրենքով չնախատեսված զինված կազմավորումների կամ խմբերի ստեղծում, որոնց գործողությունները հանգեցրել են մարդկային զոհերի։ Տեսնու՞մ եք, ինչպիսի ծաղկեփունջ է։ Սրանով արդեն ոչ թե վեներոլոգի մոտ, նման էպիկրիզով՝ ուղիղ դիահերձի մոտ պիտի գնաս (ի դեպ, հասարակության մեջ կարծիք է ամրապնդվում, որ պետք չէ, որ Ադրբեջանը լինի Եվրախորհրդի կազմում, և դուք հստակ հասկանում եք, թե ինչ դատավճիռի հոտ կարող է ունենալ այս գործով քննվողների համար):
Սահակյանն ու Ղուկասյանը նույնպես չեն կալանավորվել անթուլատրելի տեղում փողոցը հատելու համար, այնպես որ նրանց բոլորին մնում է հույսը դնել բացառապես դատարանի մարդասիրության վրա, որը դժվար թե լինի համոզվող։ Այնպես որ, ոչ մի նման «անվերապահ», իսկ առավել եւս «ազատման» մասին խոսք լինել չի կարող։ Իսկ ինչու՞ է երկարաձգվել կալանքի ժամկետը։ Դուք նույնիսկ չեք կարող պատկերացնել այն աշխատանքի ծավալը, որը անցկացնում է հետաքննությունը։ Ձերբակալվածները, այդ բոլոր Սաքո, Բակո և Արայիկները, մի ամբողջ զանգված շատ-շատ հետաքրքիր ցուցմունքներ են տալիս, մեղքը իրար վրա են գցում և խոստանում են նախաքննության հետ լիարժեք համագործակցություն, և ներողամտության հույսով խոսում են անկեղծ զղջման մասին։
Իսկ ահա այն, ինչ նրանք պատմում են իրենց օտարերկրյա հովանավորների (Արևմուտքում և ընդհանրապես) մասին՝ բոլորովին ուրիշ պատմություն է, և այս բնույթի ողջ տեղեկատվությունը դասավորվում է առանձին թղթապանակի մեջ։ Ժապավեններով։ Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցների ներդրմանը հատկապես ճղճղան կողմնակիցներին ներկայացնելու նպատակով։