Կյանքի ծաղիկները ռևանշիզմի զոհասեղանին Հայաստանի կառավարությունը ատելություն է սերմանում երիտասարդների շրջանում

Բաքուն արդեն մի անգամ չէ, որ հայտարարել է Հայաստանի հետ խաղաղ պայմանագիր կնքելու անհնարինության մասին, քանի դեռ դրականորեն չի լուծվել Հայաստանի սահմանադրության փոփոխության հարցը, որը պարունակում է տարածքային պահանջներ Ադրբեջանի նկատմամբ։ Այսինքն, բաց տեքստով ասվում է, որ պաշտոնական Բաքուն պետք է վստահ լինի, որ խաղաղ պայմանագիրը անհնարին կդարձնի հայաստանյան կողմից ռեւանշիզմի ցանկացած ապագա վերադարձը։ Սակայն, այս հարցը նույնիսկ շատ ավելի լայն է, քան թվում է առաջին հայացքից:

Բանը նրանում է, որ արդեն տասնամյակներ շարունակ Հայաստանի տղաներն ու աղջիկները դաստիարակվում են հակաադրբեջանական ոգով։ ԸՆդ որում բացահայտ, այլատյացության ոգին ինչ-որ կերպ թաքցնելու նույնիսկ փորձերից դուրս։ Որպես ասվածի հաստատում կարող ենք բերել «Երկրապահի երեք սերունդ» («Ժողովրդական աշխարհազոր») ռազմամարզական ճամբարի գործունեությունը, որը հաճախ կոչվում է կամավորական միություն, իսկ ըստ էության հանդիսանում է ահաբեկչական կազմակերպություն։ Ամեն տարի ամառային ժամանակահատվածում Հայաստանի պաշտպանության առաջին նախարար Վազգեն Սարգսյանի կողմից իր ժամանակին նախաձեռնված այս ճամբարն իր դռները բացում է հայ երիտասարդների առջև։ Դե, քանի որ այս ահաբեկչական կառույցի ստեղծմանն ու գոյությանը աջակցել է Հայաստանի պաշտպանական գերատեսչությունը, հետևաբար, ողջ ուսումնական ծրագիրը կառուցված է ռազմական ճանապարհով։

Ուրեմն պետք է արդյո՞ք բացահայտել, թե ինչ է հանդիսացել (և շարունակում է հանդիսանալ) գաղափարախոսների նպատակը և ում դեմ է ուղղված ամենամյա օրակարգը վերը նշված համատեքստում։ Հատկապես այն ֆոնին, որ Վազգեն Սարգսյանն անմիջապես եղել է ավազակ, ահաբեկիչ, թուրքաատող Անդրանիկի մոխիրը Հայաստան տեղափոխելու գաղափարական ոգեշնչողը, թեև չտեսավ այդ գործողությունը, քանի որ, ճակատագրի հեգնանքով, անզեն ադրբեջանցիների մարդասպանի վերահուղարկավորման ակցիայից քիչ առաջ զոհվեց հենց հայ ահաբեկիչների ձեռքով։

Իհարկե, հենց Անդրանիկի, Նժդեհի և նրանց նմանների կերպարներով է հայ երիտասարդությունը ստանում «հայրենասիրական» դաստիարակության հիմունքները։ Այո բացի այդ էլ, ինչպես արդեն վերը ընդգծվեց, Հայաստանի զինված ուժերի գծով։ Այսպես, այս տարվա ապրիլին բոլոր հայկական ռեսուրսները հայտնում են, որ «Երկրապահի» գործունեության հետ կապված 2024 թվականի ծախսերն ամբողջությամբ իր վրա է վերցնելու Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունը, որի վերաբերյալ որոշումն ընդունվել է կառավարության նիստում։ Ահա և, երեխաներին ու դեռահասներին նախ գիրացնում են գաղափարական տեղեկատվությամբ, իսկ հետո նրանց հետ անցկացնում են ռազմական պատրաստության դասընթացներ։ Խոսքի համար, 2021-ից 2023 թթ. Փաշինյանի կառավարությունը «Երկրապահին» տարեկան հաշվարկով հատկացրել է 600 հազար դոլարից քիչ պակաս գումար։

Հավանաբար, նույնիսկ այս բաց տեղեկությունը բավական է հասկանալու համար, թե ինչ ոգով է դաստիարակվում հայերի նոր սերունդը ադրբեջանցիների և թուրքերի նկատմամբ։ Իսկ այստեղից էլ ծագում է հարց՝ իսկ փաստորեն Հայաստանի հասարակությանը պետք է արդյո՞ք խաղաղ պայմանագիր Ադրբեջանի հետ։ Եվ նա պատրաստ է արդյո՞ք անկեղծորեն հրաժարվել ռեւանշիստական նկրտումներից։

Հնարավոր է, որ Հայաստանում մարդկանց որոշ առանձին խմբեր իրոք կցանկանային ապահովել երեխաների այլ, ոչ մարտական դաստիարակությունը։ Սակայն ինքնին երկրում և շրջակայքում ստեղծված իրավիճակը նպաստում է այս ուղղությամբ ռազմականացված ձևաչափի քայլեր ձեռնարկելուն։ Հնչած վեկտորի վերջին իրադարձությունների թվում է այն տեղեկությունը, որը հայտնի է դարձել Caliber.Az-ի շնորհիվ, որը հայտնում է ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարարության գծով Երևանի «Զվարթնոց» օդանավակայան ռազմական բեռների մատակարարման մասին, այդ թվում նաև հատուկ նշանակության, որի կառավարումը պահանջում է հատուկ ռազմական պատրաստություն.

Այլ կերպ ասած, Հայաստանը այսօր կառավարվում է դրսից սնվող ռազմականացմամբ։ Այստեղից էլ՝ ռեւանշիստական ալիքների նոր շրջապտույտ հայ հասարակության տարբեր շերտերում, որի վրա մեծանում են Հայաստանի երիտասարդներն ու աղջիկները։ Հայտնի օրակարգով «Երկրապահի երեք սերունդ» ռազմամարզական ճամբարի գործունեության պայմաններում Հայաստանի բնակիչների, ներառյալ երիտարասդ սերնդի կողմից Ադրբեջաի, կամ Թուրքիայի նկատմամբ հարաբերությունների լուրջ վերաձևաչափումը, ցավոք, հնարավոր չէ կանխատեսել։ Այո և դժվար թե այլ կերպ կարող է լինել, քանի դեռ Ադրբեջանի մշտական խաղաղության կոչերի ֆոնին՝ Հայաստանի իշխանությունն ինքն է սնուցում երիտասարդների ագրեսիվ նկրտումները՝ փաստորեն թույլ չտալով նրանց մեջ խաղաղասիրական գաղափարների ձևավորմանը։

Թեյմուր Աթաև, հատուկ Caliber.Az-ի համար