Ֆրանսիան թեքվում է դեպի աջ Ֆրանսագետ Իգիոր Իգնատչենկոն՝ Caliber.Az կայքում

Caliber.Az-ի հարցազրույցը՝ պատմական գիտությունների թեկնածու, ռուսաստանցի ֆրանսագետ, Ռուսաստանի ժողովրդական տնտեսության և պետական ծառայության ակադեմիայի (ՌԺՏՊԾԱ) հասարակական գիտություննրի ինստիտուտի դոցենտ Իգոր Իգնատչենկոյի հետ։

—Ինչպե՞ս պատահեց, որ Ֆրանսիայի նախագահի բազկաթոռի համար մրցավազքում հայտնվեցին այնպիսի հուսահատ պոպուլիստներ և ուլտրաաջեր, ինչպիսին են Էրիկ Զեմուրը և Վալերի Պեկրեսը։ Կարելի է արդյո՞ք դա բացատրել հանրային պահանջով։

—Քանի որ Ֆրանսիան այժմ ընդհանուր առմամբ քաղաքական ճգնաժամ է ապրում, և ընտրողները հիասթափված են ավանդական կուսակցություններում, ապա ֆրանսիական քաղաքականության նախաբեմ են դուրս գալիս Մարին Լե Պենի և Էրիկ Զեմուրի նման ոչ սիստեմային քաղաքական գործիչներ։ Այն փաստը, որ 2017 թվականի նախագահական քարոզարշավում պարտությունից հետո Լե Պենը որոշել է չափավորել իր քաղաքական պլատֆորմը և շրջվել դեպի աջ-կենտրոնամետ Զեմուրին, որին սկզբունքայնորեն կարելի է բնութագրել, որպես պոպուլիստ՝ թույլ տվեց զբաղեցնել ուլտրաաջ թևում թափուր տեղը։ Ակնհայտ է, որ նրա օրակարգը Ֆրանսիայի որոշակի մասին դուր է գալիս, իսկ այն, որ Ելիսեյան պալատում վաղուց ուժեղ քաղաքական գործիչ չի եղել, հեշտացնում է ընտրողների ձայները հավաքելու նրա խնդիրը՝ քննադատելով աջակողմյա իշխանությունների քաղաքականությանը։

Ինչ վերաբերում է Վալերի Պեկրեսին, ապա այստեղ իրավիճակը այլ է։ Նա ներկայացնում է ավանդական աջ-կենտրոնամետ «Հանրապետականներ» կուսակցությունը, փաստորեն հանդիսանում է այդ բազմաֆրակցիոն դասական կուսակցության միակ թեկնածուն։ Եթե չլիներ 2017 թվականի նախագահական ընտրություններին այդ կուսակցության նախկին ղեկավար Ֆրանսուա Ֆիոնիի հետ կապված կոռուպցիոն սկանդալը, ապա նա բոլոր սոցհարցադրումների համաձայն՝ կդառնար վերջին հինգ տարիներին Ֆրանսիայի նախագահ։ Բավականին դժվար է նրան պոպուլիստ անվանել, թեև նա, անշուշտ որդեգրել է ֆրանսիական ժամանակակից հասարակության մեջ բազմաթիվ հանրաճանաչ աջակողմյան կարգախոսներ։

—Դուք երևի տեղյակ եք, որ Վալերի Պեկրեսը անցյալ տարվա դեկտեմբերի 22-ին ապօրինի այցելել է Ադրբեջանի Ղարաբաղի մարզ։ Դրանից քիչ առաջ Հայաստան էր այցելել Զեմուրը։ Կարելի է արդյո՞ք նրանց ճամփորդությունը գնահատել, որպես Ֆրանսիայում հայկական սփյուռքի ձայների համար մրցավազք։ Կարող է արդյո՞ք հայերի ձայների համար պայքարը նրանց զրկել մնացած ֆրանսիացիների ձայներից։ Չէ որ տրամաբանական կլիներ, որպեսզի նախագահի թեկնածուներին առաջին հերթին մտահոգեր սեփական երկրի խնդիրները։

—Բազմաթիվ և հարուստ հայկական սփյուռքի ձայները և ֆինանսական օգնությունը իր կողմ գրավելը՝ կարելի է համարել Ֆրանսիայում նախագահական քարոզարշավների կարևոր բաղադրամասը։ Դրանով ավանդաբար զբաղվում են բոլոր ֆրանսիական քաղաքական գործիչները։ Չեմ կարծում, որ Ֆրանսիայում հայկական սփյուռքի ձայների համար պայքարը Պեկրեսին և Զեմուրին կզրկի Ֆրանսիայի մնացած ընտրողների ձայներից։

Անկասկած, սոցիալ տնտեսական զարգացման թեման՝ միգրացիոն քաղաքականության, արմատական իսլամիզմի և անվտանգության հարցերի հետ հավասար հանդիսանում է Ֆրանսիայի նախագահական քարոզարշավի առանցքային թեման։ Սակայն նախապես հայերին շողոքորթելը շատ կարևոր է Ֆրանսիայում քաղաքական պայքարի տեսակետից։

—Դուք ինչպե՞ս եք գնահատում Զեմուրի և Պերկեսի քաղաքական ծրագրերը։ Նրանք ունեն արդյո՞ք ընտրություններին հաղթելու մեծ շանսեր։

—Իմ կարծիքով, աջ օրակարգը այժմ Ֆրանսիայում շատ հրատապ է։ Զարմանալի չէ, որ նախագահական այս քարոզարշավում չորս հիմնական թեկնածուներից երեքը (Պեկրես, Լե Պեն, Զեմուր) կենտրոնացված են հատկապես աջ թևի ընտրազանգվածին իրենց կողմը ներգրավելու վրա, քանի որ այժմ միգրացիոն քաղաքականության, արմատական իսլամիզմի և անվտանգության թեմաները գրեթե գերազանցում են տնտեսական զարգացման հարցերին։ Եվ նույնիսկ իրեն, որպես կենտրոնամետ («ոչ ձախ, ոչ աջ») դիրքավորող նախագահ Մակրոնը ստիպված է իր սպառազինության մեջ վերցնել աջակողմյան կարգախոսներ։

Ամենայն հավանականությամբ, այս երեքից մեկը երկրորդ փուլում կհակազդի Մակրոնին, և ամենայն հավանականությամբ դա կլինի Պեկրեսը։ Համենայնդեպս, այժմ նա, ըստ սոցիոլոգիական հարցումների, առաջ է թե՛ Լը Պենից, թե՛ Զեմմուրից։

—Ձեր կարծիքով, ընտրություններին նրանց հաղթանակի դեպքում ինչպե՞ս կզարգանան Ադրբեջանի հետ Ֆրանսիայի հարաբերությունները։

—Նախ պետք է հիշել, որ նախընտրական խոստումները միշտ չէ, որ համարժեք են իրական քաղաքականությանը, որը միշտ իր շտկումներն է մտցնում։ Մյուս կողմից, Անդրկովկասյան տարածաշրջանում Հայաստանի՝ որպես առանցքային դաշնակից սահմանելը՝ Ֆրանսիայի Հինգերորդ Հանրապետության համար ավանդական է։ Ուստի դժվար թե ադրբեջանա-ֆրանսիական հարաբերություններում էական բարելավում լինի՝ համեմատած ներկայիս վիճակի հետ։