«Հայաստանը ԵՄ-ի հեռանկարներ չունի, նա ստիպված կլինի համագործակցության համար դիմել Թուրքիային» Սոուկուպը և Ռահրը՝ Caliber.Az-կայքում
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը պաշտպանել է՝ Եվրոպական Միությանը (ԵՄ) երկրի անդամակցության հանրաքվե անցկացնելու նախաձեռնությունը։ Այդ մասին հայտարարել է Հայաստանի Եվրոպական կուսակցության ղեկավար Տիգրան Խզմալյանը։ Նա նշել է, որ երկրի Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը ավարտել է՝ հանրաքվեի նախագիծը քննարկելու համար ստորագրահավաքի արշավը, և առաջիկա օրերին փաստաթուղթը կներկայացվի խորհրդարանին։
Խզմալյանի խոսքով, եթե նախագիծը չստանա օրենսդիր մարմնի աջակցությունը, ապա արշավը նորից կանցկացվի, և եթե հաջողվի հավաքել 300 հազար ստորագրություն, ապա համաժողովրդական քվեարկությունը կկայանա առանց օրենսդիր մարմնի որոշման։
Բայց գործնական իմաստով ինչի՞ն կարող է հանգեցնել այս ամենը։ Ինչի՞ վրա են հույսը դնում Փաշինյանն ու նրա թիմը։ Եթե նույնիսկ համաժողովրդական հանրաքվեն ձայների մեծամասնությամբ նախընտրի Հայաստանի անդամակցությունը ԵՄ-ին, ապա դա ինքնին կազդի՞ պաշտոնական Բրյուսելի վրա։ Հարցը նրանում է, որ արդյո՞ք ԵՄ-ի ղեկավարությունը այժմ ձգտում է այդ միության սահմանների ընդլայնմանը։ Եվ ընդհանրապես ինչպիսի՞ն են Եվրամիությանն անդամակցելու Երևանի հեռանկարները՝ հաշվի առնելով այն քաղաքական և տնտեսական վիճակը, որում նա գտնվում է։
Այս հաշվով իրենց դատողություններով համաձայնվել են Caliber.Az-ի հետ կիսվել Եվրոպացի վերլուծաբանները։
Հետխորհրդային երկրների հարցերով փորձագետ, Չեխական ռադիոյի (Պրահա) միջազգային հարաբերությունների բաժնի թղթակից Օնդրա Սոուկուպը ընդգծել է, որ Հայաստանը միակ և առաջին երկիրը չէ, որը հանրաքվե կանցկացնի ԵՄ-ին անդամակցելու հարցով, կամ էլ կփորձի օրենսդրաբար ամրագրել եվրոատլանտյան ինտեգրումը։
«Մենք գիտենք, որ այս տարի Մոլդովայում նման հանրաքվե անցկացվել է նախագահական ընտրությունների հետ միաժամանակ։ Մենք գիտենք, որ Վրաստանում դա վաղուց արդեն ամրագրված է սահմանադրության մեջ, և այժմ դա նաև իր դերն է խաղում այս երկրում քաղաքական ճգնաժամի մեջ։ Այսինքն՝ այս բոլոր քվեարկություններիը կատարում են առաջին հերթին հռչակագրային գործառույթ։ Մասամբ նաև ինչ-որ քաղաքական։ Ահա, օրինակ՝ Մոլդովայի նախագահ Մայա Սանդուն այդպիսով փորձեց մեծացնել քաղաքացիների մասնակցությունը ընտրություններին, մոբիլիզացնել իր ընտրազանգվածը»,- հիշեցրել է մասնագետը։
Բայց, իհարկե, ընդգծել է նա, այս ամենը ոչ մի ընդհանուր բան չունեն այս կամ այն երկրի՝ Եվրամիությանն անդամակցելու ինչ որ իրական ժամկետների հետ, քանի որ նման հարցը պետք է իրար մեջ համաձայնեցնեն իրենք՝ ԵՄ-ի ներկայիս անդամ պետությունները։
«Այսինքն, այս հանրաքվեները՝ ուղենիշի, քաղաքական հայտարարության մի տեսակ նախանշումներ են։ Նրանք, իհարկե, ինչ-որ կերպ կարող են օգնել Բրյուսելի հետ բանակցությունների ընթացքում, բայց դա ոչ մի կերպ չի նշանակում, որ անմիջապես այս կամ այն երկիրը, այդ թվում նաև Հայաստանը, կարող են տեսանելի ապագայում անդամակցել Եվրամիությանը»,- նշել է Սոուկուպը։
Գերմանացի քաղաքագետ, «WeltTrends» (Պոտսդամ) միջազգային քաղաքականության ինստիտուտի պրոֆեսոր Ալեքսանդր Ռահրը հայտարարել է, որ, նրա կարծիքով, Փաշինյանի այս որոշումները զուտ խորհրդանշական են։
«Նա ուզում է ամբողջ աշխարհին ապացուցել իր հավատարմությունը արևմտամետ կուրսին: Փաշինյանը ցուցադրում է խզումը Ռուսաստանի հետ։ Բայց ինչի՞ վրա կարող է նա հույս դնել։ Իրավիճակը կկրկնվի այնպես, ինչպես 2014 թվականին Ուկրաինայում։ Ռուսաստանը կփակի իր առևտուրն ու կապերը Հայաստանի հետ, իսկ Երևանը չի ունենա բավարար աջակցություն Եվրամիության և Արևմուտքի կողմից։ Եվ հայերը ստիպված կլինեն տնտեսական համագործակցության համար դիմել թուրքերին»,- հնարավոր է համարում պրոֆեսորը։
Երևանը Իրանի հետ նույնպես չի կարողանա համագործակցել՝ քաղաքական դրդապատճառներով, համարում է նա։
«Հայաստանին ԵՄ-ում չեն ընդունի, Եվրամիությունը հիմա ուրիշ հոգսեր ունի։ Բացի այդ, միությունը ընդլայնելու համար բավարար գումար չկա, այո և Բրյուսելում չկա կոնսենսուս Հայաստանի ապագա ընդունելության շուրջ։ Կարծում եմ, որ հայերն իրենք հասկանում են դա և հանրաքվեի արդյունքները չեն լինի այդչափ միանշանակ, ինչպես դա փորձում են ներկայացնել Հայաստանում»,- կանխատեսել է Ռահրը։