Երևանը կրկին երազում է իր «խաղաղության» մասին Բաքուն անդրդվելի է

Բաքվում COP29-ի գագաթնաժողովի նախաշեմին Հայաստանի կառավարությունը երկերեսանի քաղաքականություն է ցուցաբերում՝ հայտարարելով, որ Ղարաբաղը պատկանում է Ադրբեջանին, մինչդեռ որոշ երրորդ երկրներին մեղադրում է հայ-ադրբեջանական կարգավորման հարցում անտարբերության մեջ։ Այսպես, նախօրեին Հայաստանի խորհրդարանի նախագահ Ալեն Սիմոնյանը «Ազատություն» ռադիոկայանին տված հարցազրույցում ասել է, որ Ադրբեջանը գործողություն է իրականացրել Ղարաբաղում՝ ՄԱԿ-ի բանաձևերի հիման վրա։

«Մենք շատ նեղսրտում էինք, երբ որ երկրորդ ղարաբաղյան պատերազմը սկսվեց, թե ինչի աշխարհը մեր ուզած ձևով չէր արձագանքում այդ պատերազմին։ Իսկ պատճառը նաև լեգիտիմության պակասն էր, մեր կողմի լեգիտիմության պակասն էր։ Ադրբեջանն արեց Ղարաբաղում մի գործողություն, որի տակ ինքն ուներ առնվազն 3-4 ՄԱԿ-ի բանաձև», -խոստովանել է հայ խոսնակը՝ նշելով, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի նկատմամբ թշնամաբար տրամադրված երկրները ցանկանում են, որ խաղաղ բանակցությունները մտնեն փակուղի։

«Մենք չպետք է թույլ տանք, որ խաղաղ գործընթացը (Երևանի և Բաքվի միջև) մտնի փակուղի։ Դա հենց այն է, ինչ ուզում են այն երկրները, որոնք թշնամաբար են տրամադրված Հայաստանի, իսկ գուցե նաև Ադրբեջանի նկատմամբ»,- ասել է Սիմոնյանը։

Երևանի արևմտամետ նկրտումների ֆոնին կարելի է եզրակացնել, որ «երրորդ երկիրը», որը շահագրգռված չէ հայ-ադրբեջանական կարգավորմամբ, Ռուսաստանն է, որի հետ Հայաստանն այսօր բավականին լարված հարաբերություններ ունի։ Երևանից հնչող ամպագոռգոռ հայտարարությունների համատեքստում ուշադրություն է գրավում նաև հետևյալ փաստը. Այսօր Ազգային ժողովում ելույթ ունենալիս Հայաստանի խոսնակը միանշանակ հայտարարեց, որ Ղարաբաղը եղել և մնում է Ադրբեջանի միջազգայնորեն ճանաչված տարածք։ Ուշագրավ է, որ նա այս հայտարարությունն արել է խորհրդարանի ամբիոնից՝ «Ազատության» հետ հարցազրույցից հետո պատասխանելով ընդդիմադիր Գեղամ Մանուկյանի նկատողություններին։

Մանուկյանը հարցրել է. «Ո՞վ է իրեն խորհուրդ տվել այդ հիմարագույն թեզը, որ Ադրբեջանն ուներ լեգիտիմ իրավունք հարձակվելու Ղարաբաղի վրա, քանի որ ՄԱԿ-ի բանաձևերն ուներ»։ Ի պատասխան՝ Սիմոնյանն ընդգծել է. «Փաստը մնում է փաստ՝ այդ տարածքը, ինչի մասին մենք խոսում ենք, միջազգայնորեն ճանաչված Ադրբեջանի տարածք է եղել և կա»։

Սիմոնյանի կողմից Ղարաբաղը որպես Ադրբեջանի տարածք ճանաչելը, անկասկած, դրական փաստ է։ Սակայն Հայաստանը դա պետք է ճանաչի ոչ միայն խոսքով, այլև գործով։ Այսինքն՝ փոխի իր սահմանադրությունը և դրանով իսկ հրաժարվի Ադրբեջանի նկատմամբ տարածքային հավակնություններից։ Սա Բաքվի հիմնական պայմանն է Երևանի հետ խաղաղության պայմանագրի ստորագրման համար: Սակայն հայկական կողմն առայժմ սահմանափակվում է միայն ամպագոռգոռ հայտարարություններով։ Ըստ ամենայնի, նրանք հույսը դնում են այն բանի վրա, որ Բաքուն կհավատա իրենց և կհամաձայնի կնքել խաղաղության կիսատ-պռատ համաձայնագիր, ինչին, անկասկած, Երևանը ձգտում է՝ ապագա ռևանշի հույսով։

Սակայն հայկական կողմը մեծապես սխալվում է՝ հույս ունենալով համաձայնության հասնել մինչև COP29-ի առաջիկա համաժողովը՝ առանց Բաքվի պահանջների կատարման։ Ադրբեջանը բազմիցս հայտարարել է, որ խաղաղության պայմանագիր կստորագրվի միայն այն բանից հետո, երբ տարածքային պահանջները հանվեն Հայաստանի հիմնական օրենքից։ Սա նշանակում է, որ Բաքվին խաբելու Երևանի փորձերը դատապարտված են ձախողման։ Մանավանդ, որ Երևանի ամպագոռգոռ հայտարարությունների հետևում կարելի է տեսնել արևմտյան որոշ երկրների միլիտարիստական ծրագրերը, որոնք աջակցում ու զինում են Հայաստանին։

Բաքվին համոզելու համար, որ հայկական կողմի խաղաղասիրությունն անկեղծ է, Փաշինյանի կառավարությունը պետք է հնարավորինս շուտ կազմակերպի Սահմանադրության վերանայման հանրաքվե, խորհրդարանում վավերացնի այդ հանրաքվեի արդյունքները և մեկընդմիշտ հրաժարվի Ադրբեջանի նկատմամբ տարածքային պահանջներից։ Երևանն այլ տարբերակ չունի և չի ունենա: