Փալոնեի Բաքվում խայտառակությունը Հայաֆիլը պարզվում է, որ վախկոտ էլ է

Ինչպիսի խայտառակությամբ է ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի էներգետիկայի և առևտրի հանձնաժողովի անդամ Ֆրենկ Փալոնը լքել է COP29-ի մայրաքաղաքը: Կամ, ավելի ճիշտ, խայտառակ ձևով փախել է, դրսևորելով ոչ ավել, քան վախկոտություն ենթադրյալ ֆիասկոյի պատճառով, որը նա կրելու էր՝ համաձայնվելով կլիմայական  համաժողովի շրջանակներում մասնակցել ադրբեջանցի լրագրողների հետ զրույցին: Այն պարզագույն պատճառով, որ նա ոչ թե կոնկրետ, այլ ակնառու հնչող հարցերին պատասխանելու բան չէր ունենա։ Հենց այս նրբերանգն էր վստահորեն ու հստակորեն դրսևորվում ամերիկացի կոնգրեսականի՝ Բաքվում մի քանի ժամով գտնվելու ժամանակահատվածում։
 
Թեև, հավանաբար, Փալոնեի այս վարքագիծը բացարձակապես զարմանալի չէ, քանի որ, ի տարբերություն Վաշինգտոնի, որտեղ նրան թույլատրվում է հակաադրբեջանական ոգով վանկավորել առանց որևէ բարոյական արգելքի, Բաքվի հարթակում քաղաքական գործիչը պետք է հաստատեր իր կողմից արտահայտած ցանկացած արտահայտությունը։ Պատասխանելով բառիս բուն իմաստով այն «բազարի» համար, որը նա թույլ է տվել իրեն առանց խղճի խայթի, և, ամենայն հավանականությամբ, կրկին թույլ կտա իրեն ԱՄՆ-ում։ Բարեբախտաբար, այսպես ասած խոսքի ազատության վրա հղումներով ծածկվող կեղծիքն ու զրպարտությունը Փալոնեի նման վարձահրավիրված անձանց համար դարձել են լավ վարքագծի կանոն։
 
Բայց չէ որ ամեն ինչ արտաքուստ հուսադրող սկսվեց՝ ԱՄՆ-ի Դեմոկրատական կուսակցությունը (ընտրված Նյու Ջերսիից) ներկայացնող Փալոնեի Բաքու այցի ընկալումով։ Այսպես, նոյեմբերի 15-ին ԱՄՆ-ի Ներկայացուցիչների պալատի էներգետիկայի և առևտրի հարցերով կոմիտեի պորտալը, որի անդամն է նա հանդիսանում, «Փալոնեն միանում է Կոնգրեսի պատվիրակությանը, որը մասնակցում է COP29 կլիմայական համաժողովին» աչք զարնող վերնագրով տեղեկատվություն է հրապարակել: Դրանով հանդերձ, կայքը վկայակոչել է քաղաքական գործչի վերջին (այն ժամանակի դրությամբ) թվիթերը «X»-ում, որի համաձայն նա «այնպես, ինչպես երբեք՝ անհամբեր սպասում է COP-ին մասնակցելուն» այն նպատակով, որպեսզի «ցույց տա, թե ԱՄՆ-ը դեռ որքանով է ի վիճակի պայքարել կլիմայի փոփոխության դեմ, քանի որ Միացյալ Նահանգները պետք է մնան որպես առաջնորդ այս ճգնաժամին գլոբալ հակազդելու մեջ»:
 
Իհարկե, նրանք, ովքեր կարդացել են Փալոնեի այս տողերը իրենց սկզբնական արձագանքում, թվում էր, թե պետք է ծափահարեին նրան իրենց սրտում։ Սակայն, Փալոնեի հետագա թվիթերային պնդումները վկայում էին այն մասին, որ նա մտադիր է քաղաքականացնել իր այցը Բաքու՝ իր հնարավոր ելույթը վերածելով ԱՄՆ-ի նախագահական ընտրություններում հաղթած Դոնալդ Թրամփի մեղադրանքի: Մասնավորապես, Բաքու ճամփորդությունից մի քանի օր առաջ նա իր վրդովմունքն է հայտնել «ԱՄՆ-ը Փարիզի կլիմայական համաձայնագրից նորից դուրս բերելով, Վաշինգտոնի, որպես կլիմայական գլոբալ առաջնորդի դերից հրաժարվելու Թրամփի մտադրությանը»։ Որի կապակցությամբ նա մտադրվել էր մասնակցել COP29-ին, որպեսզի բոլորին հասկացնի, որ. «ԱՄՆ-ը չի հրաժարվի կլիմայի վատթարացման դեմ պայքարի իր պարտավորություններից»:  
 
Այսպիսով, մեր կողմից կրճատ ձևով մեջբերված Փալոնեի այս թվիթերը, մի շարք վերլուծաբանների կարծիքով, առանց որևէ «բայց»-ի, վկայում են Բաքու նրա այցի իրական նպատակներից մեկը, այն է՝ COP29-ի շրջանակներում բարձրաձայն արտահայտվել Թրամփի քաղաքականության դեմ: Քաղաքական գործչի մեկ այլ նպատակն էլ՝ փորձագետների կողմից անվանվել է Բաքվում հակաադրբեջանական դեմարշներ հրահրելու նրա մտադրությունը։ Բայց հույսերը չարդարացվեցին (երկրորդ կետի համատեքստում)։
 
Ինչպես գիտեք, նոյեմբերի 16-ին COP29-ի շրջանակներում Բաքվում՝ ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի և Սենատի պատվիրակության անդամների մասնակցությամբ երկու մամուլի ասուլիս է անցկացվել։ Բայց Փալոնը այնտեղ չհայտնվեց, ինչում և դրսևորվել է նրա վախկոտությունը։ Անկասկած, նա հիանալի հասկանում էր, որ ադրբեջանական լրատվամիջոցների ներկայացուցիչները, արդեն հաստատ կսկսեն կողմնակալ (քաղաքական գործչի ըմբռնումով) հարցեր տալ նրան, որոնց հետ նա ընդհարվեց դեռ օդանավակայանում, ժամանելուց անմիջապես հետո՝ հրաժարվելով շփվել ադրբեջանական մամուլի հետ (իսկ ուր մնացին նրա սիրելի հղումները խոսքի ազատության վրա):
 
Մի բանն էլ ավել, այդ նույն վախկոտությունը Փալոնեին թույլ չտվեց օդանավակայանից ուղևորվել հյուրանոց, ինչպես նախատեսված էր Բաքու այցի ծրագրով։ Պատճառը կրկին առօրեական է.  հյուրանոցի մոտ արդեն հավաքվել էին լրագրողներ։ Ահա և Փալոնեն ուղևորվել է Բաքվի Օլիմպիական մարզադաշտ: Բայց միթե այս կարծես թե փորձառու և հարգարժան քաղաքական գործիչը, ինչպես նրան հաճախ ներկայացնում են մեր աշխարհագրական հարևանները, ում հայտնի շահերը նա միշտ պաշտպանում է, չի՞ հաշվարկել, որ COP29-ում մամուլը նրան սիրով կխնդրի պատասխանել հրատապ հարցերին: Բայց նա նորից սկսել է նահանջի ուղիներ փնտրել՝ ցավագին կերպով հիշեցնելով «Միմինոյի» հերոսներից մեկին, ով ավելի լավ բան չգտավ, քան արդար հարցերից թաքնվել զուգարանում։ Ահա և իր հայրենիքում աներևակայելի համարձակ մեր հերոս կոնգրեսականն էլ չընդունեց՝ ճեպազրույցին մասնակցող ԱՄՆ-ի Ներկայացուցիչների պալատի և Սենատի ներկայացուցիչների հետ կապվելու առաջարկը։
 
Սակայն Բաքվում Ամերիկյան Կոնգրեսի մասնաճյուղ չկա, իսկ դեպի ամերիկյան դեսպանատուն շարժվելը արդեն բոլորովին ամոթ կլիներ, քանի որ այնտեղ նա ստիպված էր խոստովանել, որ պատրաստ չէ հրապարակայնորեն հաստատել իր հակաադրբեջանական հերյուրանքները, որոնք այնքան հպարտորեն բարձրաձայնել է Վաշինգտոնում։ Մնում էր միայն հյուրանոց տանող ճանապարհը, որտեղ նա ի վերջո ուղևորվեց, և որտեղ նրան արդեն սպասում էին ՈԿԿ-ների ղեկավարների և Ադրբեջանի քաղաքացիական հասարակության այլ ներկայացուցիչներ, որոնք կոնգրեսականին կոչ էին անում ադրբեջանական ժողովրդից ներողություն խնդրել, ըստ էության կեղծ բանաձևերի համար, որոնք նա և իր հայամետ գործընկերների հետ բազմիցս առաջ են քաշել Կոնգրեսում: Եվ այստեղ Փալոնեն ավելի լավ բան չգտավ, քան գործի դնել իր պահակներին, որոնք, ակտիվիստների խոսքով, ֆիզիկական ուժ են կիրառել նրանց նկատմամբ, ինչը հանգեցրել է քաղաքացիական անձանց տարբեր տեսակի վնասվածքների։
 
Մի կերպ հայտնվելով հյուրանոցում, այդ թվում նաև տեղի իրավապահ մարմինների օգնությամբ՝ Փալոնեն այնտեղ էլ «բարիկադավորվեց», նորից վախկոտություն դրսևորելով լրագրողների հետ հանդիպման համատեքստում։ Ադրբեջանի իրավապահ մարմինների, քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների հասցեին իր հայտարարության մեջ կոնգրեսական ցուցմունքով արձանագրված նրանց նկատմամբ կոպտությունն և բռնությունը բացահայտեցին Փալոնեի ողջ քաղաքական խորագախտնիքները, որի գործունեությունը կառուցված է նրա կողմից՝ ԱՄՆ-ում հայկական լոբբիի շահերի պաշտպանության հետևանքով Ադրբեջանի դեմ զրպարտության, մեր երկրի ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության նկատմամբ անհարգալից վերաբերմունքի դրսևորման վրա։
 
Ադրբեջանցի լրագրողների հետ բացահայտ խոսելու ուժ չգտած Փալոնեի բացահայտ վախն ու վախկոտությունը հանգեցրին հյուրանոցից նրա օդանավակայան գաղտնի դուրս գալուն, որտեղից նա չարտերային չվերթով մեկնեց Բաքվից։ Բայց մենք կասկած չունենք, որ Փալոնեն և նրա նմաններն ԱՄՆ վերադառնալուց հետո ամեն ինչ տակնուվրա կանեն։ Ինչն արդեն տեսանելի է, մասնավորապես, Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախմբի (ANCA) հաղորդակցությունների գծով տնօրեն ներկայացվող Ալեքս Գալիցկու «X» էջում թվիթերի միջոցով։ Որի պնդմամբ, «Ֆրենկ Փալոնեն Ղարաբաղի հայերին իր աջակցության պատճառով Բաքվում ենթարկվել է ադրբեջանցի քարոզիչների հարձակմանը»։ Փալոնեի բացահայտ խայտառակությունը, սակայն, հավանաբար կդառնա վիրուսայիններից մեկը այն տեսանկյունից, թե ինչպես է քաղաքական գործիչը, ով իր ողջ քաղաքական կարիերայի ընթացքում զբաղվել է բացառապես կեղծ հայտարարություններ տարածելով և կանխակալ հակաադրբեջանական բանաձևեր պատրաստելով, իրականում եղել է վախկոտ, ով չի ցանկացել իր խոսքերի համար պատասխան տալ խաղաղ լրագրողներին ու քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչներին։