«Բրյուսելը հասկանում է, որ Բաքվի և Երևանի միջև բանակցությունները՝ Ռուսաստանի հսկողության ներքո խաղաղության չեն հանգեցնի» Շտեֆան Մեյսթերը՝ Caliber.Az-ում

Caliber.Az-ի հարցազրույցը՝ Գերմանիայի արտաքին քաղաքականության հանրության Արևելյան Եվրոպայի, Ռուսաստանի և Կենտրոնական Ասիայի հետազոտությունների ղեկավար Շտեֆան Մայսթերի հետ:

-Ինչո՞վ կբացատրեք ԵՄ-ի ակտիվությունը հայ-ադրբեջանական ուղու վրա։ Ո՞րն է ԵՄ-ի իսկական նպատակը՝ կարգավորել հայ-ադրբեջանական հակամարտությունը, թե՞ Ռուսաստանին դուրս մղել գործընթացից։

- Ինքնին, բացառապես հայ-ադրբեջանական հակամարտության կարգավորմանը օգնելու համար։ Եվ Եվրամիությունը շատ զգույշ է գործընթացին իր մասնակցության հարցում, որպեսզի չհրահրի Ռուսաստանին։ Միաժամանակ Բրյուսելում հասկանում են, որ երկու երկրների հարաբերությունների կարգավորման բանակցությունները, որոնք վերահսկվում են Ռուսաստանի կողմից, խաղաղության չեն հանգեցնի։ Այդ իսկ պատճառով, եթե մենք ցանկանում ենք խաղաղություն և կայունություն Հարավային Կովկասում, մեզ անհրաժեշտ է բանակցությունների միջազգայնացում, այլ ոչ թե տարածաշրջանայնացում։ Եվ ԵՄ-ն միանգամայն փորձում է նման բնույթ տալ գործընթացին։

-Բառացիորեն այս օրերին հայերը ոչնչացրել են ադրբեջանական գերեզմանների տապանաքարերը, բայց Եվրոպան ոչ մի կերպ չի արձագանքել այս բարբարոս ակտին։ Փոխարենը Եվրախորհրդարանը միայն պատճառ է փնտրում, որպեսզի քննադատի Ադրբեջանին։ Ինչի՞ հետ է, Ձեր կարծիքով, դա կապված և արդյոք դրանում կա կրոնական գործոն։

-Կարծում եմ, որ երկու կողմերն էլ անհարգալից են վերաբերվում միմյանց մշակութային ժառանգության նկատմամբ։ Սա հիմնարար խնդիր է, որը կայանում է նրանում, որ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից միջազգային վերահսկողություն գործնականում չկա։ Եվ ադրբեջանական ու հայկական կողմերի մշակութային ժառանգության առնչությամբ դա ազդել է ամբողջությամբ։ Անհրաժեշտ է երկու երկրների մշակութային ժառանգության ավելի լավ պաշտպանություն, այլ ոչ թե այդ ժառանգությունը որպես ազդեցության գործիք օգտագործել, առավել եւս չպետք է թույլ տալ նրա ոչնչացումը։

-Եվրամիության քաղաքականության մեջ կա արդյո՞ք երկակի ստանդարտներ հայ-ադրբեջանական կարգավորման հարցում։

-Իմ կարծիքով, խնդիրը հակամարտության վերաբերյալ միասնական եվրոպական դիրքորոշման բացակայության մեջ է։ Որոշ երկրներ չափազանց շահագրգռված են ադրբեջանական էներգետիկայով, և հետևաբար աչք են փակում որոշ հարցերի վրա։ Մյուսներում կա հայկական գործոնը, որը հանդիսանում է կարևոր ընտրազանգված, ինչը նշանակում է, որ նման երկրներում քաղաքական գործիչները հակված են ավելի շատ աջակցել Հայաստանին։ Բայց անձամբ ես կարծում եմ, որ մեր աջակցությունը պետք է կայանա պետությունների ամբողջականության պահպանման, մարդու իրավունքների և հակամարտության խաղաղ լուծման, այլ ոչ թե պատերազմ հրահրելու մեջ։ Բացի այդ, պետք է նշեմ, որ երկու հակամարտող կողմերի քաղաքականությունում նույնպես կարելի է նկատել երկակի ստանդարտներ։

- Ինչպե՞ս է Գերմանիան ապրում առանց ռուսական գազի, կարող է արդյո՞ք անցկացնել ձմեռը։

-Անպայման, կարող է։ Սա, իհարկե, ավելի թանկ կնստի։ Մեր կենսամակարդակը իջնում է, բայց 12-14 ամիս հետո տեղի կունենա գազի ինքնարժեքի հարմարեցում (առանց ռուսական գազի), և մենք կունենանք ավելի ցածր գներ։ Տեղի կունենա Գերմանիայի մի տեսակ ապինդուստրալիզացիա իր էներգատար արդյունաբերությամբ, բայց միևնույն ժամանակ մենք «կանաչ» էներգիային և էներգիայի վերականգնող աղբյուրներին արագ անցնելու հույս ունենք: Գերմանիան ուշացել է որոշ վերափոխումներում, այժմ նա պետք է շտապ կարգով սովորի և հարմարվի ավելի բարձր գներին: Բայց նա հարուստ երկիր է, որը կարող է գլուխ հանել դրանից:

-Գերմանիան ուկրաինական հարցում ինչպիսի՞ դիրքորոշում ունի։

- Ուկրաինայի տարածքային ամբողջականությունը պետք է վերականգնվի։ Ռուսաստանը չի կարողանա հաղթել այս պատերազմում, իսկ Գերմանիան հետագայում Ուկրաինային կօգնի ինտեգրվել ԵՄ-ին։ Այժմ Ռուսաստանի նկատմամբ մեր քաղաքականության մեջ նկատվում է սկզբունքային տեղաշարժ, և նույնիսկ, եթե Գերմանիան երբեմն հապաղում է՝ նա եղել է և ապագայում կմնա Ուկրաինայի առանցքային աջակիցներից մեկը։

-Ձեր կարծիքով, հետագայում ինչպե՞ս կզարգանան իրադարձությունները Ուկրաինայում։

-Հնարավոր է և՛ Ռուսաստանի մոտալուտ պարտությունը, և՛ տեւական ժամանակի ընթացքում դանդաղ ռազմական գործողություններ։ Շատ բան, սակայն, կախված է Արևմուտքի աջակցությունից և զենքի մատակարարումից: Միևնույն ժամանակ մենք հասկանում ենք, որ եթե Ուկրաինան պարտվի, ապա հաջորդը կլինենք մենք (Բալթյան երկրները և Լեհաստանը): Հետևաբար, որքան Պուտինը իրեն դաժան պահի Ուկրաինայում, այնքան ավելի լուրջ կլինի Գերմանիայի և ողջ Եվրոպայի աջակցությունը։