Հայաստանի ինքնիշխանության կորստի չորս գործոն Գործընթացը սկսվել է

Հայաստանում ԵՄ-ի առաքելության հայտնվելը խոստանում է դառնալ որոշիչ գործոն այն շարքից, որոնք այս երկիրը տանում են դեպի ինքնիշխանության կորստի և քայքայման։ Ընդ որում, որ մնացած երեքն արդեն իսկ աղետալի ազդեցություն են ունեցել Հայաստանի Հանրապետության զարգացման վրա, չի բավականեցրել, ինչպես ասում են, նվազագույնը։ Դա ինչպես քիմիայում. պայթունի համար շառաչուն խառնուրդի մեջ պետք է ավելացնել միայն կատալիզատոր: Որի դերը նոր եվրոպական առաքելության մեջ պետք է խաղա «ֆրանսիական դեսանտը»՝ նրա հայտնվելով Հայաստանի փլուզումը կարելի է համարել անխուսափելի։ Սակայն, եկեք այս «չորսի բանաձևը» հերթականությամբ ուշադիր քննենք՝ ինչպես է այն աշխատում և ինչու:

Շառաչուն խառնուրդը Հայաստանում կուտակվել է փուլ առ փուլ, և յուրաքանչյուր հիմնարար գործոն այս կամ այն կերպ աշխատել է նրա ինքնիշխանության կորստի վրա։

Այսպիսով, գործոն առաջին. 102-րդ ռուսական ռազմաբազան։ Տեղաբաշխվել է Գյումրիում 1995 թվականից և մեծապես պայմանավորում է Հայաստանի կախվածությունը Մոսկվայից։ Երբ քո տան մեջ ապրում են հարեւան գյուղից զինված մարդիկ, դու, քո տան տեր, ավաղ, կարող ես միայն մասամբ համարվել։

Գործոն երկրորդ. Փաշինյանը, որպես Հայաստանի ինքնիշխանությունը խարխլելու պատճառ։ Նա եկավ ամերիկյան հատուկ ծառայությունների աջակցության ալիքով, Հայաստանը հեղեղեց ամերիկյան ՈԿԿ-ներով, թույլ տվեց արևմտյան լրտեսական ցանցին այստեղ ներթափանցելուն՝ դառնալով տարածաշրջանում ԱՄՆ գաղտնի ներկայության հենարան։ Մինչդեռ երկու ուժերը՝ ԱՄՆ-ը և Ռուսաստանը մինչև որոշակի պահ Հայաստանում ինչ որ կերպ հաշտ ապրել են։ Ծագած տարաձայնությունները լավ թե վատ կարգավորում էր անձամբ Փաշինյանը՝ հերթով աչքով անելով երկու սյուզերաններին ու փոխ առ փոխ հավատարիմ հպատակության հայտարարություններ անելով, երբեմն էլ վարձակալության ներկայացնելով երկրի այս կամ այն ռեսուրսները։

Գործոն երրորդ. իրանական ազդեցությունը. «Երկու սրիկա մեկ կտրիճի դեմ», մոտավորապես այսպես կարելի է բացատրել նրանց գլխավոր թշնամու՝ Ադրբեջանի դեմ միավորված Թեհրանի և Երևանի շահերի ձգողության էությունը։ Մինչդեռ ոչ միայն հայերին և իրանցիներին միավորող ֆերոմոններն են երբեմն տրամաբանությունից դուրս՝ թուրքերի նկատմամբ թշնամանքի պատճառները գնում են հեռու պատմության խորքերը, երբեմն էլ իրադարձությունների ենթատեքստը բավականին ցնցող է: Հայաստանի վրա Իրանի ազդեցությունը, անշուշտ, չի կարելի հաշիվներից դուրս նետել, իսկ «թավշյա» տիրակալների Երևան գալու հետ այնտեղ անհասկանալի կերպով սկսեցին գոյակցել ռուսական, իրանական և ամերիկյան շահերը։ Բայց պայթունավտանգ հավաքածույի համար պահանջվել է չորրորդ բաղադրիչը:

Գործոն չորրորդ. ԵՄ-ի առաքելությունը, ըստ էության՝ «ֆրանսիական դեսանտ» է։ Հայաստան ժամանող նոր ուժը սպառնում է թարս շրջել անկայուն հավասարակշռությունը, քանի որ թունավոր խառնուրդը, որը վերջնականապես ներսից կքայքայի հայկական ինքնիշխանությունը, գործնականորեն պատրաստ է: Առաջին հերթին այն պատճառով, որ ԵՄ-ի լայնածավալ առաքելությանը լոբբինգ անող Ֆրանսիան, ի տարբերություն նախորդ երեք դերակատարների, որոնք արդեն վաղուց տարածաշրջանում են և տրամադրված են «երկար» աշխատել Հայաստանի հետ, մի փոքր այլ նպատակներ է հետապնդում: Փարիզը մտադիր է վայելել «թարմը» այստեղ և հիմա՝ Երևանը օգտագործելով բացառապես որպես տարածաշրջան ներթափանցելու գործիք։ Իսկ ԱՄՆ-ը, Ռուսաստանը և այդ նույն Իրանը՝ Ֆրանսիայի համար միանգամայն անցանկալի մրցակիցներ են, որոնք արժանի միայն մեկ բանի՝ վերացմանը։ Իր գործողություններով Հայաստանը բզկտել, բուն երկրի ներսում բոլոր ներգրավված կողմերի անխուսափելի հակամարտություն առաջացնելով, Փարիզն ամենևին դեմ չէ՝ գլխավորը, ամրապնդվել, և հետո, իբր, կտեսնենք։

Այս իմաստով Փաշինյանը շատերին ակնհայտորեն գերազանցեց և ինքն իրեն դավեց եղած չեղածի հետ՝ հաջողեցնելով երկու անգամ վաճառվելով արևմտյան հովանավորներին. ԱՄՆ-ին 2018 -ին և Ֆրանսիային՝ 2022-ին։ Ինչպես, սակայն, ցույց է տալիս համաշխարհային պրակտիկան, նման սխեմաները լավ բանի չեն հանգեցնում, իսկ կրկնակի գործակալներին հաճախ կառափնարան է սպասում։

Դե իսկ ամենաակնհայտն այն է, որ միայն մեկ, չներգրավված գործոն կարող էր գերակշռել վերը նշված բոլորին և փրկել հայկական պետությունը։ Այն իրական է և չի ենթարկվում քաղաքական խաղերի և անցողիկ շահերի ցինիկ տրամաբանությանը։ Սա խաղաղության և բարգավաճման առողջ ցանկությունն է: Իսկ սկզբի համար անփոխարինելի պայմաններ են. Ադրբեջանի պետության նկատմամբ տարածքային պահանջներից և «միացում» գաղափարից Հայաստանի հրաժարվելը, խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը, սահմանների սահմանազատումը և սահմանագծումը և հաղորդակցությունների ապաշրջափակում, և ամենակարևորը՝ Բաքվի և Անկարայի հետ լիարժեք բարիդրացիական հարաբերությունների հաստատումը՝ առանց հարցերի և խնդիրներ ստեղծելու։ Թվում էր, թե ինչը կարող է ավելի հեշտ լինել՝ լինել ավելի բարի ու ազնիվ, խեղդել իր մեջ պաթոլոգիական հավակնություններն ու շովինիզմը, սկսել ապրել նորովի։ Բայց, ավաղ, Հայաստանն ավելի շուտ պատրաստ է զոհվել՝ իրեն հասցնելով լիակատար ինքնաքայքայման, խորտակվելով հայության չբավարարված նկրտումների ու նվիրական «միացումի» քարով, քան հաշտություն կնքել հարեւանների հետ։ Ինչ արած՝ թող այդպես լինի: