«Ադրբեջանի գերազանցությունը նախանձ է առաջացնում Թեհրանի մոտ»
Փորձագետները՝ Իրանի սադրանքների մասին
Հարցազրույց 13 Մարտի 2023 - 15:20
Samir Ibrahimov |
Ինչպես արդեն հաղորդվել է, շաբաթ օրը ժամը 09:44-ից մինչև 10:26-ը Իրանի ՌՕՈւ ինքնաթիռը թռիչքներ է իրականացրել ադրբեջանա-իրանական պետական սահմանի երկայնքով: Նա Ադրբեջանի Զանգիլանի շրջանի երկայնությամբ պետական սահանից 3-5 կմ թռիչք է կատարել Բիլյասուվարի և հակառակ ուղղությամբ։ Տեղ-տեղ թռել է պետական սահմանի վրայով։ Մարտի 11-ին Ադրբեջանում Իրանի դեսպան Սեիդ Աբբաս Մուսավին կանչվել է Ադրբեջանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարություն, որտեղ համապատասխան բողոքի նոտա է հանձնվել նրան։
Վերջին տարիներին Ադրբեջանը շատ բան է տեսել Իրանի կողմից։ Լարվածության գագաթնակետ է դարձել 44-օրյա պատերազմի օրերին իրանական զորքերի ներխուժումը Ադրբեջանի տարածք և այս տարվա հունվարին Թեհրանում Ադրբեջանի դեսպանատան վրա զինված հարձակումը։ Դիվանագիտական ներկայացուցչության վրա հարձակման առնչությամբ մինչև հիմա իրանական կողմը չի ներկայացրել գոնե ինչ-որ արժանահավատ բացատրություն, թե ինչպես է դա հնարավոր դարձել։ Եվ նման առանց այն էլ ծանր ֆոնի վրա Իրանի Իսլամական Հանրապետութան իշխանությունները ռազմական սադրանքներ են իրականացնում մեր երկրի սահմանին։ Ինչի՞ համար և ինչու՞: Ադրբեջանի նկատմամբ նման գործողություններով ընդհանրապես ինչպիսի՞ նպատակներ կարող է հետապնդել Իրանի իշխող վերնախավը։
Այս առնչությամբ Caliber.Az-ի հետ իրենց մտքերով կիսվել են հայտնի օտարերկրյա վերլուծաբանները:
Ռազմական և քաղաքական գիտությունների դոկտոր Վախթանգ Մաիսայայի (Վրաստան) կարծիքով՝ Թեհրանը իր գործողություններով հրահրում է տարօրինակ և վտանգավոր միտումներ։
«Իմ կարծիքով, Իրանը ցանկանում է ցույց տալ իր ուժը։ Թել Ավիվի հետ նրա հակասությունների սրման ֆոնին Թեհրանում մտավախություն ունեն, որ Ադրբեջանը, հնարավոր է, կարող է ներգրավվել Իսրայելի և Իրանի միջև հնարավոր ռազմական գործողությունների մեջ, որոնք կապված են իրանական կողմից միջուկային ռումբի ստեղծման հետ։
Առավել ևս, որ Իրանի ղեկավարությունը, չգիտես ինչու, վերջերս Բաքվում Իսրայելի հետախուզության նախարար Գիլա Գամլիելի և Ադրբեջանի նախագահի միջև կայացած հանդիպումը ընկալում է որպես ռազմական սպառնալիք իր համար։ Թեև դա ամենևին էլ այդպես չէ, բավական է միայն հիշել, որ Իսրայելում Ադրբեջանի առաջին դեսպանը այս օրերին ուղղակիորեն հայտարարել է, որ Իրանի Իսլամական Հանրապետության դեմ ռազմական գործողությունների դեպքում՝ Ադրբեջանը ոչ մի դեպքում իր տարածքը չի տրամադրի հակամարտող կողմերից որևէ մեկին։ Եվ սա բացարձակապես ճիշտ դիրքորոշում է։
Ես կարծում եմ, այստեղ թաքնված է նաև երկրորդ պահը։ Իրանը ցանկանում է ցուցարդել, որ նա հանդիսանում է Հարավային Կովկասում ինչ որ տարածաշրջանային հեգեմոն։ Ուստի նա փորձում է ներկայացնել, եթե կարելի է այսպես արտահայտվել՝ իր ռազմական դրոշի ներկայությունը։
Երրորդ գործոնը կայանում է նրանում, որ ԱՄՆ-ն այժմ վերածվում է գրեթե գլխավոր միջնորդի՝ հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում։ Կարծում եմ, որ ԱՄՆ-ի ներկայությունը, տարածաշրջանային գործերում նրանց ներգրավվածությունը Իրանին ստիպում են ինչ-որ կերպ վերաձևաչափել իր աշխարհաքաղաքական նկրտումները, և նա կարծում է, որ ցուցադրելով իր ռազմական ուժը՝ ի վիճակի է ինչ-որ մեկին վախեցնել։ Ես չգիտեմ, թե Թեհրանը այստեղ ինչի վրա է հույսը դնում, եթե ոչ վաղ անցյալում Ադրբեջանի Զինված ուժերը արդեն ցուցադրել են իրենց բարձր պաշտպանունակությունը, մարտական գերազանց հմտությունները։ Այսինքն, նրանք ի վիճակի են պատշաճ կերպով արձագանքել Իրանի կողմից ցանկացած հիպոթետիկ ռազմական սադրանքներին»,- համարում է վրացի փորձագետը։
Իսրայելցի հրապարակախոս Ավիգդոր Էսկինը (Երուսաղեմ) համարում է, որ Ադրբեջանը Իրանի համար հանդիսանում է անվերջ գրգռման օբյեկտ։
«Իրանի հյուսիսային հարևանը՝ բնակչության բոլոր շերտերի միջև ներդաշնակություն պահապանող պետություն է: Ադրբեջանում կենսամակարդակը շատ ավելի բարձր է։ Սրան ավելացնենք աշխարհի բոլոր երկրների հետ հարաբերություններ հաստատելու կարողությունը, և մենք կստանանք Ադրբեջանի գերազանցության ամբողջական պատկերը, որը Թեհրանի մոտ առաջացնում է նախանձ և եռում»,- ասում է նա։
Իրանի հյուսիսում ապրում է ավելի քան քսան միլիոն ադրբեջանցի։ Այդ մարդիկ զրկված են իրենց մշակույթը մայրենի լեզվով զարգացնելու և երեխաներին նույնիսկ ադրբեջանական անուններ տալու իրավունքից, նշել է Էսկինը։
«Պատահական չէ, որ այդ տարածաշրջաններում հատկապես նկատելի են ռեժիմի դեմ բողոքի ցույցերը։
Իր անկախ գոյության բոլոր տարիների ընթացքում Ադրբեջանը ձգտել է Իրանի հետ բարիդրացիական հարաբերությունների։ Սակայն վերջին շրջանում Թեհրանում տիրում է սադրանքներ և վիրավորական ու մարտահրավերներ ներառող գործողություններով ագրեսիվ գիծ: Իրանում ստուգում են Ադրբեջանի հանդուրժողականության չափը։
Թեհրանում ակնհայտորեն հաշվի չեն առնում այն , որ Բաքուն ունի հուսալի գործընկերներ, և որ Ադրբեջանի սեփական ռազմական ներուժը որոշ ոլորտներում ավելի հզոր է, քան Իրանինը»,- եզրափակել է Էսկինը։
Caliber.Az
Դիտումներ: 97
1
|
«Հնարավոր է հայկական ահաբեկչության նոր ալիք Բաքվի և նրա դաշնակիցների դեմ» Իսակն և Զոլոտուխինը՝ Caliber.Az կայքում
02 0Հոկտեմբերի 2023 - 18:1191 Դիտումներ
|
2
|
«Երաշխավորել, որ նոր մոնթե մելքոնյաններ չեն նետվի տարածաշրջան՝ ոչ ոք չի կարող» Գրիգորի Տրոֆիմչուկը՝ Caliber.Az կայքում
03 0Հոկտեմբերի 2023 - 18:2476 Դիտումներ
|
3
|
Նա ողջ է մնացել մեռած քաղաքում Աղդամում ես այլեւս չեմ ուզում շշուկով խոսել
03 0Հոկտեմբերի 2023 - 18:2072 Դիտումներ
|
4
|
Ռուբեն Վարդանյանը սկսել է խոսել Եվրախորհրդարանին, ԱՄՆ Կոնգրեսին, Սամանթա Փաուերին՝ պատրաստվե՛ք:
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:4471 Դիտումներ
|
5
|
Պարզվել է ևս 5 անհետ կորած զինծառայողի ինքնությունը Ղարաբաղում հակաահաբեկչական գործողությունների ժամանակ
03 0Հոկտեմբերի 2023 - 10:4970 Դիտումներ
|
Ջաբրայիլում կհորատվեն արտեզյան և սուբարտեզյան հորեր
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 19:07
Մենք պահանջում ենք Եվրամիությունից վերջ տալ խտրականությանը
Արևմտյան Ադրբեջանի համայնքի հայտարարությունը04 0Հոկտեմբերի 2023 - 18:31
Ռուբեն Վարդանյանը սկսել է խոսել
Եվրախորհրդարանին, ԱՄՆ Կոնգրեսին, Սամանթա Փաուերին՝ պատրաստվե՛ք:04 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:44
Հայ հարդքորին STOP են ասում
Երեւանում նեղացել են ՄԱԿ-ից ու ԱՄՆ-ից04 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:42
Ադրբեջան և Ղազախստան. համագործակցություն ծովային զորավարժությունների ֆոնին
ՖՈՏՈ/ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ04 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:40
Նա պետք է պատժվի
Ո՞վ և ինչու է դոփում Ռուբեն Վարդանյանի համար04 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:36
Ինչպես են հայ դատավորը և ՄՔԴ-ի նախկին դատախազը Ղարաբաղի հարցով «զեկույց» պատրաստել
Այդ ամենի համար պահանջվել է 12 ժամ04 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:07
ՌԴ ԱԳՆ. Եվրամիությունը հանդիսանում է սադրիչ տարածաշրջանում
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 16:36
Յաշար Յաքըշը շնորհավորել է Իլհամ Ալիևին
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 16:19
Ադրբեջանի ԱԳՆ. Հայաստանը փորձում է արդարացնել անջատողականներին
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 16:16
ԱՍԱԼԱ-ն ստանձնել է Երևանի սինագոգի վրա հարձակման պատասխանատվությունը
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ/ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ04 0Հոկտեմբերի 2023 - 16:01
Ադրբեջանի ԱԳՆ. Ֆրանսիան փորձում է Հայաստանին ներքաշել ռազմական արկածախնդրության մեջ
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 15:18
Մակրոնը խափանում է Ալիև-Փաշինյան հանդիպումը Գրանադայում
Բեռլինն ու Փարիզն ընդդեմ Բաքվի և Անկարայի04 0Հոկտեմբերի 2023 - 14:53
Իրանի ՌԾՈՒ պատվիրակությունը ժամանել է Բաքու
Զորավարժությունների վերաբերյալ պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել/ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ04 0Հոկտեմբերի 2023 - 14:51
Հրապարակվել են Արայիկ Հարությունյանի ձերբակալության կադրերը
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ04 0Հոկտեմբերի 2023 - 14:48
Հորադիզ-Ջաբրայիլ-Զանգիլան-Աղբենդ ավտոճանապարհի շինարարությունն ավարտվել է 80 տոկոսով
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 14:25
Նախկին օմբուդսմենը դարձավ Հայաստանի գլխավոր լրտեսը
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 14:14
Ադրբեջանն ու Թուրքմենստանը կքննարկեն համագործակցության հեռանկարները
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 13:54
Պետծառայություն. Հայաստանը խոչընդոտում է հայերի վերաինտեգրմանը ադրբեջանական հասարակության մեջ
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 13:37
Արայիկ Հարությունյանի պաշտպանությունը կիրականացվի Ադրբեջանի օրենքներին համապատասխան
Փաստաբանի հայտարարությունը04 0Հոկտեմբերի 2023 - 13:31
Բլոգեր Ալեքսանյանը՝ խունտայի ղեկավարներին. կարծում էինք, որ անպատիժ կմնա՞ք
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 13:16
Այխան Հաջիզադեն՝ Ֆրանսիայի ԱԳՆ ղեկավարի սուտ հայտարարությունների մասին
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 12:41
Պետդեպ. Միացյալ Նահանգները մտադիր են շարունակել ուշադրություն դարձնել Բաքվի և Երևանի հետ շփումներին
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 12:15
Ադրբեջանը վերականգնում է Հայաստանի կողմից ավերված կրոնական և մշակութային ժառանգությունը
Ջեյհուն Բայրամովի հայտարարությունը04 0Հոկտեմբերի 2023 - 11:43
Ռևանշիզմը կկործանի Հայաստանը
Սանան Ռզաևը զրուցում է Ալեքսեյ Արեստովիչի հետ04 0Հոկտեմբերի 2023 - 11:21
«Հայաստանը միտված չէ ՌԴ–ի նկատմամբ անբարյացակամ գործողության». Հակոբ Արշակյան
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 10:44
Հեյդար Ալիևը 70-ականներին բարձրացրեց ղարաբաղցիների բարեկեցության մակարդակը
Գագիկ Օհանջանյանը՝ Baku Network-ին տված հարցազրույցում04 0Հոկտեմբերի 2023 - 10:13
Երեք տարի է անցել Ջաբրայիլ քաղաքի ազատագրումից
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 09:39
Բակո Սահակյանը, Արկադի Ղուկասյանը և Դավիթ Իշխանյանը ձերբակալել և տեղափոխվել են Բաքու
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 09:19
Արայիկ Հարությունյանը ձերբակալվել է
04 0Հոկտեմբերի 2023 - 09:07
«Երաշխավորել, որ նոր մոնթե մելքոնյաններ չեն նետվի տարածաշրջան՝ ոչ ոք չի կարող»
Գրիգորի Տրոֆիմչուկը՝ Caliber.Az կայքում03 0Հոկտեմբերի 2023 - 18:24
Պեսկով. Հայաստանի որոշումը՝ վավերացնել Հռոմի ստատուտը, կոռեկտ չէ
03 0Հոկտեմբերի 2023 - 18:22
Նա ողջ է մնացել մեռած քաղաքում
Աղդամում ես այլեւս չեմ ուզում շշուկով խոսել03 0Հոկտեմբերի 2023 - 18:20
Հայկական ԶԼՄ-ներ. գնդապետ Բադալյանը փախել է մարտի դաշտից
03 0Հոկտեմբերի 2023 - 18:01
Շեֆիկ Ջաֆերովիչ. Ղարաբաղը պատկանում է Ադրբեջանին
03 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:37
Մոդեստ Կոլերով. Ռուսաֆոբիան Երևանում շարունակում է աճել
03 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:12
Իմիշլիի շրջանում ավտոճանապարհի կառուցման համար հատկացվել է 15,8 մլն մանաթ
03 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:01
«Ղարաբաղի հայերին կյանքի լավագույն պայմաններ ենք խոստանում»
Այխան Հաջիզադեն՝ Al Jazeera-ում03 0Հոկտեմբերի 2023 - 16:28
Դեսպան. Ադրբեջանը Իսրայելի դարպասն է՝ Կենտրոնական Ասիայի երկրներ բեռների արտահանման և ներմուծման համար
03 0Հոկտեմբերի 2023 - 16:10
«Հայաստանի խնդիրներն այլևս ոչ մեկին չեն հետաքրքրում»
Փորձագիտական կարծիքներ Caliber.Az կայքում03 0Հոկտեմբերի 2023 - 15:55