«Փարիզի արտաքին քաղաքականությունը թղթե տնակի պես փլվում է» Փորձագիտական կարծիքները՝ Caliber.Az կայքում
Օրերս Բաքվում անցկացվել է Բաքվի նախաձեռնող խմբի (ԲՆԽ) մամուլի ասուլիսը, որին ներկայացվել են Ֆրանսիայի գաղութատիրական քաղաքականության նոր ապացույցներ։ Մարդու իրավունքների համընդանուր խախտումների մասին է հաղորդվում ԲՆԽ-ի կողմից պատրաստված՝ «Ֆրանսիական անդրծովյան տարածքներում մարդու իրավունքների խախտումների մասին զեկույցում»: Ֆրանսիայի բարբարոսական քաղաքականությունը վաղուց դուրս է եկել Նոր Կալեդոնիայի սահմաններից, որտեղ նշվել են Մակրոնի ռեժիմի ամենադաժան բռնաճնշումները և տարածվել է ֆրանսիական այլ գաղութներում։ Տեղի ունեցողը հանդիսանում է ֆրանսիական կայսերական քաղաքականության դաժանագույն ճգնաժամի ակնհայտ նշան, որի հետևանքով Ֆրանսիան հետեւողականորեն կորցնում է իր ազդեցությունն ամբողջ աշխարհում։ Փարիզի համար վերջին անակնկալը հնչել է արդեն Եվրոպայում՝ Կորսիկայի խորհրդարանը դիմել է ՄԱԿ-ին՝ կղզին ներառել այն տարածքների ցանկում, որոնք անհրաժեշտ է տարանջել Ֆրանսիայից և ապագաղութացնել։
Ի՞նչ է այնուհետև սպասվում մակրոնական Ֆրանսիային: Այս հարցին պատասխանելու համար Caliber.Az-ի թղթակիցը խնդրել է արտասահմանցի քաղաքագետներին։
Այսպես, Վիեննայի համալսարանի իրավագիտության դոկտոր Ռուդոլֆ Վալեևի կարծիքով, վերջին տարիներին աշխարհի բազմաթիվ համալսարաններում ուսումնասիրման համար օրինակելի եղած Ֆրանսիայի արտաքին քաղաքականության երբեմնի ամենաբարձր կարգավիճակը հիշեցնում է՝ մահացու շտոպոր ընկած կործանիչի ճակատագիրը:
«Ֆրանսիան ջախջախիչ կերպով ընկնում է իր պատվանդանից, որի վրա ժամանակին կանգնեցրել էին Դը Գոլը, Միտերանը, Շիրակը և ֆրանսիական արտաքին քաղաքականության այլ հիմնադիրները։ Նրանցից յուրաքանչյուրը ժառանգել է այն տարածքների կառավարումը, որոնք մինչ օրս եղել են, իսկ որոշները գտնվում են Ֆրանսիայի ազդեցության տակ: Փարիզը մինչև հիմա վերահսկում է իր նախկին գաղութների մեծ մասի ֆինանսական համակարգերը, ինչը փաստորեն նրանց տնտեսությունները տեղափոխում է մետրոպոլիայի կառավարման ներքո: Եվ երկար տարիներ այս բոլոր քաղաքական գործիչները հմտորեն պահպանում էին գաղութային ժառանգության նման շահավետ բոնուսները՝ դիվանագիտորեն աջակցելով Փարիզի ազդեցությանն այդ երկրներում։ Առանցքային բառը՝ դիվանագիտորեն։ Իհարկե, առանց էքսցեսների չի անցել, բայց իրենց ազդեցությունը ինչ-որ կերպ պահպանելու փորձերը չեն հասել այնպիսի անհեթեթության, ինչպիսին Մակրոնի օրոք է։ Կարելի է ասել, որ վերջին տարիներին Մակրոնը մեթոդաբար վատնում է իր նախորդների քաղաքական ժառանգությունը։ Առկա են նման աշխատանքի արդյունքները՝ Փարիզի ազդեցությունից ազատվելու մի շարք երկրների նման զայրագին փորձերը հանդիսանում են՝ աննախադեպ ֆրանսիական քաղաքականության համար, սկզբունքորեն Մակրոնի մարդատյաց քաղաքական ռազմավարության խայտառակ ծանրաչափ:
Այժմ կարելի է վստահորեն արձանագրել, որ Փարիզի արտաքին քաղաքականությունը փլվում է թղթե տնակի պես, Մակրոնի քաղաքական ամբարտավանությունը Ֆրանսիան տանում է դեպի կառափնարան: Բայց փլուզում է սպասվում ոչ միայն քաղաքականությանը, այլ նաև տնտեսությանը։ Եվ ահա այստեղ է թաքնված Մակրոնի թերևս ամենակարևոր ձախողումը՝ 2018 թվականին Ֆրանսիայի նախկին նախագահ Ժակ Շիրակը մի կերպ նշել է, որ ֆրանսիացիները պետք է հաշվի առնեն, որ ֆրանսիական բանկերում միջոցների մեծ մասը գալիս է հատկապես աֆրիկյան մայրցամաքի նախկին գաղութների շահագործումից: Ակնհայտ է այն փաստը, որ մոտ ապագայում Ֆրանսիայի բազմաթիվ նախկին գաղութները կսկսեն վերանայել իրենց հարաբերությունները Փարիզի հետ ֆինանսական ոլորտում՝ Փարիզից պահանջելով իրենց լիովին անկախությունը։ Եվ այդ ժամանակ Փարիզը իրեն վտանգում է լիովին սնանկանալ»,- ընդգծել է Ռ. Վալեևը։
Միևնույն ժամանակ, ռուս քաղաքագետ Ռենատ Սավինի կարծիքով, Մակրոնի անշնորհք քաղաքականությունը ընդհանուր առմամբ բացասաբար է անդրադառնում Եվրոպայի և ԵՄ-ի ողջ քաղաքականության վրա։
«Ընդհանուր առմամբ, մենք ականատես ենք եվրաինտեգրման, որպես զարգացման մոդելի գաղափարի լիակատար դեգրադացիայի, դրա անօգնականությունը հաստատեց նաև COVID-19 համաճակը և հատկապես՝ ռազմական գործողությունները Ուկրաինայում։ Մակրոնի բարբարոս վերաբերմունքը Ֆրանսիայի անդրծովյան տարածքների, աֆրիկյան ժողովուրդների արժեքների և ավանդույթների նկատմամբ՝ ընդհանուր առմամբ հանդիսանում է եվրոպական քաղաքականության ճգնաժամի օրինակ, նրա ապացույց, որ Եվրոպան որտեղ էլ որ լինի ձախողվում է իր առաջնորդի դերում: Բաքվի նախաձեռնող խմբի աշխատանքը այս համատեքստում կարող է դառնալ լավ ուղեցույց եվրոպացի քաղաքական գործիչների համար, թե ինչպես չարժե վարվել գործընկեր երկրների, մետրոպոլիայի պրոտեկտորատի տակ գտնվող երկրների հետ։ Ինչպի՞սի ազդեցություն կարող է առաջացնել՝ պրովինցիաներում բնիկ բնակչության ակնհայտ կարիքները չհասկացող կենտրոնի ամբարտավան, անհաշտ քաղաքականությունը։
Վիթխարի խնդիրներ կան նաև Ֆրանսիայի ներսում. ֆրանսիական գովաբանված հանդուրժողականությունը վերածվել է Եվրոպայի ամենատգեղ սոցիալական երևույթներից մեկի։ Ակնհայտ է, որ ԲՆԽ-ն միանգամայն արդարացիորեն է պայքարում ֆրանսիական գաղութների իրավունքների և ազատության համար, մոտեցնելով պատմական ժամը՝ այն պահը, երբ Ֆրանսիան կդադարի լինել մարդկանց ճակատագրերը կործանող կայսրություն»,- ամփոփել է Ռ. Սավինը։