«Ադրբեջանի և Թուրքիայի միությունը կկործանի Մակրոնի խաղը Կովկասում» Խասը և Այթմատովը՝ Caliber.Az-կայքում

«Ֆրանսիան դարձել է ահաբեկչության գլխավոր կողմնակիցը», - հայտարարել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանը՝ Այդըն նահանգում ազգին ուղղված ուղերձում։ Նրա խոսքով, ֆրանսիական «Lafarge» ցեմենտի ընկերությունը՝ Սիրիայի հյուսիսում ապաստարաններ է կառուցում ահաբեկիչների համար, և ափսոսանք է հայտնել, որ Ֆրանսիան հանդիսանում է ահաբեկչության հիմնական կողմնակիցը:

«Մենք ոչնչացրել ենք Սիրիայի հյուսիսում «Lafarge»-ի կառուցած բոլոր ապաստարանները և կանգ չենք առնելու, ահա այսքա՜նը»,- ասել է եղբայրական երկրի ղեկավարը։

Caliber.Az-ի համար մեկնաբանելով նախագահ Էրդողանի հայտարարությունը, թուրք միջազգային քաղաքագետ, քաղաքական գիտությունների թեկնածու Քերիմ Հասը նշել է, որ Թուրքիան, անշուշտ, Ֆրանսիայի գործողություններում տեսնում է սպառնալիք, այդ թվում նաև Հարավային Կովկասում։

«Ֆրանսիայի քաղաքականության, նրա զինուժի ագրեսիվությունը Թուրքիային քաջ հայտնի են դեռ Օսմանյան կայսրության ժամանակներից։ Այդ ժամանակ թուրք զինվորականները ստիպված եղան զսպել Փարիզի հավակնությունները Մերձավոր Արևելքում, որտեղ Ֆրանսիան պարբերաբար փորձում էր խցկվել, ամրապնդել իր ազդեցությունը»,- նշել է քաղաքագետը։

Սակայն նրա խոսքով, վերջին շրջանում նկատվում է ֆրանսիական ռազմաքաղաքական էքսպանսիայի նոր փուլ Արևելքի ուղղությամբ։

«Ֆրանսիայի հավակնությունները բավականին հստակ են դրսևորվել Կիպրոսի հարցում, որտեղ Հունաստանի հիմնական աջակից ուժը դարձել է հատկապես Ֆրանսիան, այդպիսով մեծացնելով լարվածությունն ու առճակատումը Միջերկրական ծովի տարածաշրջանում՝ ստեղծելով կռիվների և հակամարտությունների օջախ։ Չնայած Աթենքն ու Անկարան կարող էին վեճերը լուծել երկկողմ երկխոսության միջոցով։ Ֆրանսիան աջակցում է նաև քուրդ ահաբեկիչներին՝ փորձելով հերթական գլխացավանք ստեղծել Անկարայի համար։

Իսկ հիմա մենք տեսնում ենք, թե ինչպես է Ֆրանսիան սկսում ակտիվորեն զինել Երևանին՝ ըստ էության բորբոքելով Հայաստանի անառողջ հավակնությունները և ստեղծելով նոր ռազմական բախումների վտանգ Հարավային Կովկասում։ Սրանում չկան խաղաղության ոչ մի ձգտումներ, նման կեղտոտ խաղը հանգեցնում է միայն տարածաշրջանում իրավիճակի ապակայունացմանը, ինչը, իհարկե, չի կարող չանհանգստացնել Ադրբեջանին և Թուրքիային։ Մեր երկրները, այս տարածաշրջանում խաղաղություն հաստատելու իրենց փորձերում, նորից բախվում են դրսից վտանգի հետ»,- ենթադրում է թուրք քաղաքագետը։

Միևնույն ժամանակ, ղազախստանցի քաղաքագետ Աթբեկ Այթմատովի կարծիքով, եթե մանրամասն վերլուծել Ֆրանսիայի ժամանակակից քաղաքականությունը, ապա կարելի է պարզապես շշմել, թե Մակրոնի գալուստով որքանով է ուժեղացել շեշտադրումը ապակառուցողականության և մոլորակի տարբեր հատվածներում «քաոսի քաղաքականությունը» խթանելու վրա։

«Նույնիսկ եթե օրինակ վերցնենք նույն Ֆրանսիայի նախկին նախագահ Նիկոլա Սարկոզիին, որին հաճախ են մեղադրում Քադաֆիի ռեժիմի ջախջախման մեջ, որն իբր հանգեցրել է ամբողջ Հյուսիսային Աֆրիկայի ապակայունացմանը, ապա այժմ մենք հստակ տեսնում ենք, թե ինչպես է Մակրոնը ցանկանում միլիտարիզմ և այլատյացություն տարածել Եվրասիայում: Իր գաղութներում պարտություն կրելով՝ Մակրոնը փորձում է գաղութային բնույթի գործողություններ ձեռնարկել նորմալ, քաղաքակիրթ երկրներում, այդ թվում նաև Հարավային Կովկասում։ Նրա ախորժակները տարածվում են նաև Կենտրոնական Ասիայի վրա։ Մակրոնը արդեն հասցրել է շրջել տարածաշրջանի բոլոր երկրներով և անցկացնել իր ինտրիգների շղթան»,- ընդգծել է քաղաքագետը։

Դրանով հանդերձ, նրա խոսքով, Ֆրանսիայի նախագահը ռեսուրսներ չունի՝ քաղաքական գործիչներին վերադասավորելու և Փարիզին ենթակա մետրոպոլիաներ ստեղծելու համար, ինչպես դարեր շարունակ եղել է Աֆրիկայում։

«Մակրոնը չունի նման աստիճանի ազդեցություն և քաղաքական գործընկերային դաշինքներ կառուցելու կարողություն՝ ի տարբերություն Ֆրանսիայի նախկին առաջնորդների։ Նա որպես քաղաքական գործիչ չափազանց թույլ է և ռեֆլեքսիվ, չունի ուժեղ քաղաքական կամք՝ այս ամենը հանգեցնում է նրան, որ մակրոնական Ֆրանսիան ունակ է միայն քաոս սերմանել և ինտրիգներ հյուսել՝ փորձելով գոնե ինչ-որ կերպ առաջ տանել իր ազդեցությունը այս կամ այն տարածաշրջանում։ Ուր մնա՞ց նախագահներ Դը Գոլի, Միթերանի կամ Շիրակի իմաստությունը:

Սրան կարելի է վերագրել նաև այն խաղը, որը Մակրոնը սկսել է Հարավային Կովկասում։ Կառչելով թույլ կետից՝ հանուն իր ամբիցիաները բավարարելուն ամեն ինչին պատրաստ հայկական շովինիզմից, Մակրոնը մտադիր է նրանց հաշվին բավարարել սեփական ամբիցիաները։ Զենքով լցնելով Հայաստանը, նա, ըստ երևույթին, ենթադրում է, որ կարող է հայերի օգնությամբ խաթարել Ադրբեջանի և Թուրքիայի դրական ազդեցությունը տարածաշրջանում։ Օրինակ՝ հրահրել նոր պատերազմ ու դրան միջամտելով Երևանի կողմից՝ շահարկել իրավիճակը Հարավային Կովկասում։ Բայց այստեղ և ի հայտ է գալիս Մակրոնի, որպես քաղաքական գործչի և ստրատեգի անհեռատեսությունը՝ նա չի հասկանում, որ Ադրբեջանը արդեն ստեղծել է իր անվտանգության կոնֆիգուրացիան Հարավային Կովկասում, որը հաշվի է առնում ռազմաքաղաքական բնույթի գրեթե բոլոր հնարավոր ռիսկերը։ Իսկ Ադրբեջանի և Թուրքիայի միությունը վերջնական հաշվով կկործանի Մակրոնի ողջ անբարեխիղճ խաղը Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում՝ այլ սցենար չի լինի»,- համոզմունք է հայտնել Ա. Այթմատովը։