Այ այդպես, Արտակ... Էմին Գալալիի մտորումները

Տխուր դեմքով մի մարդ, ակնհայտորեն դժվարին ժամանակներ ապրած, ինչի մասին վկայում են սպիներն ու հիվանդոտ արտաքինը, կանգնած է Երևանում ՄԱԿ-ի գրասենյակի ցանկապատի դիմաց։ Ականային խնդիրը մեզ ծանոթ է ոչ թե լսածով, և մենք՝ նախկինում ինչ որ «արցախ» կոչվող բանի օմբուդսմեն, հետո այդ նույն գոյություն չունեցող կազմավորման «պետնախարար», իսկ այժմ գոզնախարար Ռուբիկ-ջանի (որին մենք մեկից ավել խելոք բան ենք ասել և ասելու ենք, որքան էլ նա նեղանա մեզանից) խորհրդական՝ պարոն Բեգլարյանին մենք չենք սկսի ծաղրել։ Մինչդեռ, կարիերային հանկարծակի փոփոխություններում ես կարող եմ սխալվել:

Արտակ Բեգլարյանն այժմ պահակ է կանգնել ՄԱԿ-ի գրասենյակի դիմաց՝ նախօրոք առաջ քաշելով մի շարք պահանջներ։ Ես արդեն նշել եմ, որ ծաղրել ականի պայթյունից խեղված տեսքը՝ ինձը թույլ չի տալիս դաստիրակությունս: Բայց ահա նրա մտքերը ինձ մոտ հիացմունքի փոթորիկ առաջացրեցին։ Շտապում եմ կիսվել դրանցով։

Ուրեմն, ի՞նչ է ուզում Արտակը։ Պարզվում է, որ ՄԱԿ-ի մարմինները (որոնք, որդեծնակա՞ն) պետք է դատապարտեն Ադրբեջանի ցեղասպանական գործողություննե՜րը և «արցախի ժողովրդի» շրջափակումը։ Թե ինչ շրջափակման մասին է խոսքը` անհասկանալի է։ Որ ժողովրդի մասին է՝ նույնպես: Այնտեղ կան Ադրբեջանի ազգությամբ հայ քաղաքացիներ, դե լավ: Բայց ՄԱԿ-ի մարմինները չպետք է դատապարտեն Ադրբեջանի հանքային ռեսուրսների օգտագործումն առանց Բաքվի համաձայնության, սա ընդհանրապես թեմա չէ։ Ես տեղյակ չեմ մեր «ցեղասպան» մտադրություններին։ Եթե որևէ մեկը գիտի, հասկանալի դարձրեք, հեռախոսը խմբագրությունում է։ Բայց տես, հայկական պարանոյիկ դրդապատճառները մեզ հայտնի են։ Ուշադրություն. ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը պետք է քննարկի «արցախի» անվտանգության ապահովման հարցը՝ տրամադրելով հստակ միջազգային երաշխիքներ։ Անվտանգության խորհրդի հինգ մշտական անդամները և Եվրոպական միությունը պետք է դատապարտեն Ադրբեջանի գործողությունները. Ինչպիսի՜ հրաշք։ Երբեք չեղածի հարգելի նախկին օմբուդսմեն, դուք լսե՞լ եք Ղարաբաղի վերաբերյալ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձեւերի մասին, որոնց վրա Հայաստանն ու անջատականները թքեցին դրանց ընդունման պահից ի վեր։

Բեգլարյանը կոչ է անում Հայաստանի հանրությանը դուրս գալ անտարբերության ու անօգնականության բոժոժի՜ց և նպաստել «արցախի» պաշտպանության և հայոց ապագան երաշխավորելու սրբազան գործին։ Ուղղակի թրթուրի վերածու՜մը թիթեռի: Իսկ, պետք է տարբեր հասարակական գործողություններով ճնշումների տակ պահել Անվտանգության խորհրդի հինգ անդամների «հատկապես դեսպանատները»։ Իսկ հատկապես չէ՞ որ տուրիստական գործակալություն են։ Բայց Արտակը միայն տաքանում էր։ Ամենուր, որտեղ կարելի է, պետք է խոսել ու գրել «արցախի» կարեւորության ու ներկայիս կարիքների մասին։ Բայց արդյո՞ք կա աշխարհում այնպիսի օրհնյալ վայր, որտեղ հավիտենական չարչարվող հայ բազմաչարչարները չեն կիսվում տառապողների տառապանքով։

Արտակը մենակ ձանձրանում է ՄԱԿ-ի երեւանյան գրասենյակի դիմաց։ Նա ուզում է, որպեսզի ով կարող է, թող միանա նստացույցին, կամ բողոքի մյուս ակցիաներին։ Շտապեք, հայե՜ր։ Պարզապես տաք հագնվեք: Սառը գետնին նստելուց կարելի է մրսել։ Ընդհանրապես, վատ չէ նստել ՄԱԿ-ի գրասենյակի դիմաց, թող ժողովուրդը իրար հետ շփվի։ Մենք կարող ենք ի նշան համերաշխության՝ մարդկանց հավաքել մեր գրասենյակի մոտ, նույնպես իրարանցում սարքել։ Ինչ որ բան կպահանջենք։ Չնայած ցանկություն չկա։ Մենք 30 տարի ՄԱԿ-ից արդարադատության էինք սպասում, բայց նրանք մի քիչ զբաղված էին։ Գենդերային հարցերով, երեևի։

Արտակը ուշադրությունից չի զրկել նաեւ սիրելի սփյուռքին. Նա պետք է իր երկրներում կազմակերպի հասարակական անհնազանդության գործողություններ՝ իրենց կառավարություններից պահանջելով զսպել Ադրբեջանին։ Եվ ակտիվացնել տեղեկատվական արշավները: Հետաքրքիր է, նրանք երբևէ դադարե՞լ են: Այդ չէ որ սփյուռքի շնորհիվ էր ամբողջ անհամությունները սկսվեցին 1988 թվականին: Նրանք ուրախ են փորձել, բայց փոքրիկ ձեռքերը կարճ են: Ադրբեջանը կարճացրեց, 30 տարվա ընթացքում միջազգային ասպարեզում մտրակող տղայից վերածվելով ծայրահեղ անհարմար հակառակորդի, որը տիրապետում է այն գործիքներին, որոնք հայերի կողմից հապճեպ հատկացվել են իրենց բացառիկ օգտագործման համար։

Բայց սա էլ դեռ ամենը չէ: Մնացածը Արտակը կներկայացնի տեղում։ Դա էքստրանման է նրան միանալու լրացուցիչ խթանի: Լավ մարքեթինգային հնարք։ Միայն հիմա հայերը վերջերս այնքան էլ ագահ չեն եղել «արտադրված է արցախում» մակագրությամբ ապրանքների նկատմամբ։ Հագեցել էին, որակը այդ երաշխիքները զրոյական։

Սա է այս առակի բարոյականությունը։ Արտակն ու նրա նմանները պետք է հասկանան, որ աշխարհն իրենց ոչինչ պարտք չէ։ Ճիշտ ընդհակառակը՝ այդ նրանք են պարտական աշխարհին, այդ նրանց անխոհեմությունն ու ագրեսիան է, որ արյուն ու դժբախտություն բերեց Ադրբեջանին և Հայաստանին ու պայթեցրին ողջ տարածաշրջանը։

Ողբացեք որքան ուզում եք, մեզ չի հետաքրքրում։ Այ այսպես, ուրեմն, Արտակ։ Այ այսպես։

Ինչ-որ մեկը կհարցնի, թե ինչու էր պետք վերլուծել ոչ հստակ կշռադատող մի մարդու, ով բացի իր անջատողական հույսերից՝ նույնիսկ եթե դրանք արդեն կորած երազանքներ են դարձել՝ ոչինչ չի ուզում հասկանալ։ Բայց բանը նրանում է, որ Հայաստանում դեռ կան Արտակի նման մտածողներ։

Եվ մենք պետք է հիշենք այդ մասին։