Ետ գնա, Ֆրանսի՜ա։ Եվ քեզ հետ վերցրու Բրյուսելը
Նախօրեին Եվրոպան բազմացել է ի պաշտպանություն Հայաստանի երկու հայտարարություններով, թեպետ ավելի ճիշտ կլինի ասել՝ ի պաշտպանություն Հարավային Կովկասում իր ագրեսիվ քաղաքականության, քանի որ լուրջ կասկածներ կան նրանում, որ Փարիզի և Բրյուսելի գործողությունները ծառայում են հայ ժողովրդի երկարաժամկետ շահերին։
Ուրեմն, Ֆրանսիայի Սենատը բանաձեւ է ընդունել, որով ԵՄ-ից պահանջվում է պատժամիջոցներ կիրառել Ադրբեջանի դեմ։ Բանաձևը նաև աջակցություն է արտահայտել Հայաստանի տարածքային ամբողջականությանը և դատապարտում է 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-20-ին Ադրբեջանի «ագրեսիան»։ Փաստաթուղթը պահանջում է նաև հայերին վերադարձնել Ղարաբաղ և երաշխավորել նրանց անվտանգությունը։ Բանաձևը կոչ է անում «Ադրբեջանի և նրա դաշնակիցների զորքերը անհապաղ դուրս բերել Հայաստանի ինքնիշխան տարածքից», դատապարտում է «Լեռնային Ղարաբաղի քաղաքական առաջնորդների» ձերբակալությունները, կոչ է անում՝ «մշակութային և կրոնական ժառանգության վիճակի մասին» զեկույց նախապատրաստելու համար տարածաշրջան ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի առաքելություն ուղարկել: Բանաձևը նաև կոչ է անում ձեռնարկել ամենախիստ միջոցներ, ներառյալ Ադրբեջանից գազի և նավթի ներմուծման էմբարգոն, որպես «ռազմական ագրեսիայի» պատժամիջոց։
Ակնհայտ է, որ տեղալով նման սպառնալից ուղերձները՝ Փարիզը հույսը դնում է նրա վրա, որ Բաքուն, վախենալով պատժամիջոցների կիրառումից, կսկսի ձեռնարկել ֆրանկո-հայկական ցանկությունները բավարարելուն և ի վնաս իր ինքնիշխանությանը ուղղված որոշ քայլեր։ Սակայն, հույսերը չարդարացան։ Ֆրանսիացի սենատորների բանաձեւը արդեն իսկ սիմետրիկ արձագանք է առաջացրել Ադրբեջանում։ Արևմտյան ադրբեջանական համայնքը հանդես է եկել հայտարարությամբ, որում, ի թիվս այլոց, ասվում է. «Մի կողմից խոսելով Հայաստանի տարածքային ամբողջականության պաշտպանության մասին, իսկ մյուս կողմից՝ օգտագործելով «լեռնային ղարաբաղի հանրապետություն», «Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդավարական ճանապարհով ընտրված առաջնորդներ» տերմինները՝ Սենատը իրեն փաստորեն դնում է ծիծաղելի դրության մեջ։ Նրանք, ովքեր արգելել են ԱզերԹաջի թղթակցի մուտքը Նոր Կալեդոնիա՝ պահանջում են, որ Ադրբեջանը ազատ արձակի «լղհ-ի քաղաքական առաջնորդներին»։
Սակայն հիմնական հարվածը եկել է, ինչպես և կարելի էր ակնկալել՝ Ադրբեջանի խորհրդարանից։ Միլլի Մեջլիսի միջազգային հարաբերությունների և միջխորհրդարանական կապերի հարցերի կոմիտեն Ադրբեջանի կառավարությանը խորհուրդ է տվել պատժամիջոցներ կիրառել Ֆրանսիայի դեմ, սառեցնել Ադրբեջանում ֆրանսիացի պաշտոնատար անձանց բոլոր ակտիվները, դադարեցնել բոլոր տնտեսական կապերը Ֆրանսիայի հետ, Ադրբեջանից դուրս բերել բոլոր ֆրանսիական ընկերությունները, ներառյալ «Total»-ը, Ֆրանսիական ընկերություններին թույլ չտալ մասնակցել Ադրբեջանի պատվերով իրականացվող ցանկացած նախագծերի, Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարությանը հանձնարարել՝ քայլեր ձեռնարկել Կանակայի, Մաոհի Նուիի և Կորսիկայի անկախությունը ճանաչելու ուղղությամբ։
Ինչպես տեսնում ենք, առաջարկների ցանկը միանգամայն տպավորիչ է և պոտենցիալ ցավալի Ֆրանսիայի համար։ Չգիտեմ, կառավարությունը կընդունի արդյոք այս հանձնարարականները և ինչ ծավալով, սակայն ինքնին այն փաստը, որ նման առաջարկություններ են հնչել, խոսում է այն մասին, որ Բաքվի համբերությունը սպառվում է։ Քանի որ հատկապես Բաքուն է երկար ժամանակ համբերություն դրսևորել ֆրանսիացի քաղաքական գործիչների սանձարձակ գործողությունների նկատմամբ։ Չէ որ նման հանձնարարականները կարող էին ընդունվել դեռ 2020 թվականի վերջին, երբ Ֆրանսիայի խորհրդարանի երկու պալատներն էլ կառավարությանը այսպես կոչված «լեռնային ղարաբաղը» ճանաչելու կոչ անող բանաձև ընդունեցին։ Այդ ժամանակ Միլլի Մեջլիսը որոշեց ժամանակ տալ ֆրանսիացիներին խելքի գալու համար։ Սակայն նրանք ոչ միայն ուշքի չեկան, այլ նաեւ սկսեցին նոր թափով անցկացնել սանձազերծ հակաադրբեջանական քաղաքականություն։
Հայտնի է դարձել նաև, որ ԵՄ-ի Խորհուրդը վերջնականապես հավանություն է տվել՝ Հայաստանում ԵՄ-ի դիտորդական առաքելությունը 138 աշխատակիցներից մինչև 209-ը ընդլայնելու որոշմանը։ Այս մասին հայտնում է առաքելության մամուլի ծառայությունը։ Հայաստանում ԵՄ-ի քաղաքացիական առաքելության թվաքանակի մեծացման մասին որոշումը ընդունվել էր ԵՄ երկրների արտգործնախարարների կողմից՝ անցած տարվա դեկտեմբերի 11-ին։ Դե հետո ինչ, Հայաստանում, այո և ընդհանրապես Հարավային Կովկասում հետախույզների թիվը յոթանասունով ավել է դարձել։ Եվրոպացիները պլանաչափորեն ընդլայնում են իրենց ներկայությունը Հայաստանում։ Դա շարունակելու համար, նրանք անընդհատ շահարկելու են դժբախտ հայերի կերպարը։
Բնական է, որ առաքելության ընդլայնումն առաջին հերթին հարվածում է Ռուսաստանի ազդեցությանը։ Մենք արդեն մի քանի անգամ գրել ենք, թե Գյումրիում ռազմաբազայի դեմ ինչպիսի գործողություններ են ձեռնարկվում ԵՄ առաքելության կողմից։ Միաժամանակ, եվրոպացիները հետախուզական գործունեություն են ծավալում Իրանի և Թուրքիայի նկատմամբ։
Գաղտնիք չէ, որ Եվրամիությունը նաև հատուկ ծրագրեր ունի Վրաստանին իր ուղեծրում ներգրավելու համար։ Այս առումով, իհարկե, պատահական չէ, որ այս երկրին տրվել է ԵՄ-ի անդամակցության թեկնածուի կարգավիճակ։ Եվրոպան՝ Փարիզի գլխավորությամբ, մեծ խաղ է սկսել Հարավային Կովկասում։
Սակայն, ամեն տեղից քշված ֆրանսիացիները կարծես ամբողջովին կորցրել են իրականության հետ կապը։ Եթե Բաքուն խզի Փարիզի հետ տնտեսական կապերը, ապա դա կունենա այնպիսի հետևանք, որ Ֆրանսիան ոչ միայն կկորցնի Կասպից ծովում ածխաջրածինների արդյունահանման ոլորտում բազմամիլիարդանոց պայմանագրերը, այլ նաև երկիրը կկտրի Կենտրոնական Ասիայի ռեսուրսներից։ Իսկ այնտեղ, ի դեպ, արդյունահանվում է՝ ատոմակայանների շահագործման համար Փարիզին այդչափ անհրաժեշտ ուրանը։
Մենք թույլ չենք տա մեր երկրի հետ խոսել սպառնալիքների և վերջնագրերի լեզվով, մենք ունենք Ադրբեջանի դեմ թշնամական գործողությունների դեմ պայքարի մեր մեթոդները։ Հուսով ենք, որ Փարիզում և Բրյուսելում լսել են Բաքվի ուղերձները և դրանք հաշվի են առել։
P.S. Ուշագրավ է, որ սենատորներից միայն մեկը՝ Նատալի Գուլեն է դեմ քվեարկել բանաձեւին։ Հիշեք այս անունը։ Սա Ֆրանսիայի ոչ միայն խիղճն է, այլ նաեւ ողջախոհությունը։ Նրա առկայությունը ուրախացնում է, վախեցնում է միայն նրա չնչին փոքր քանակը։