Իրենք են դատապարտել, իրենք էլ պատժել են Սամիթ Ալիևի «Անհարմար ճշմարտությունը»

«Հայկական կողմից ադրբեջանցի զինվորների ուղղությամբ կրակ բացելը ցավալի էր, սակայն Ադրբեջանը արձագանքեց անհամաչափ»։ Այդ մասին փետրվարի 13-ին Բրյուսելում Հայաստանի ԱԳՆ ղեկավար Արարատ Միրզոյանի հետ համատեղ ասուլիսում հայտարարել է՝ ԵՄ-ի արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության հարցերով գերագույն հանձնակատար Ժոզեպ Բորելը` անդրադառնալով ադրբեջանա-հայկական պայմանական սահմանին հայկական սադրանքին, որի արդյունքում ադրբեջանցի սահմանապահ է վիրավորվել։

Ընտելացեք: Հիմա միշտ այսպես է լինելու։ Մենք բոլորս չափահաս մարդիկ ենք, և հիանալի հասկանում ենք, որ ԵՄ-ից, ԵԽԽՎ-ից և այլ միջազգային կառույցներից Հայաստանին դատապարտող խոսքեր սպասելը անիմաստ է։ «Ադրբեջանցի զինվորների ուղղությամբ հայկական կողմից կրակ բացելը ողբալի էր»- դե, ուղղակի հիանալի նորալեզու։ Դատապարտող խոսքեր այդպես էլ չլսեցինք, իսկ Հայաստանում ԱՄՆ-ի դեսպանը նույնիսկ ցավակցություն հայտնեց լիկվիդացված զինյալների ընտանիքներին։ Բայց սա ոչինչ, գլխավորն այն է, որ «երկրապահները», մի ամբողջ չորս հոգի՝ խստագույնս դատապարտվել, և նույնիսկ պատժվել են Ադրբեջանի համապատասխան ուժային կառույցների կողմից։ Ընդհանրապես, եթե ինձ հանկարծ պատի լիբերալիզմի նոպա՝ ես անպայման ցավակցություն կհայտնեմ պատժվածների գործով հարազատներին ու մտերիմներին, բայց քանի որ ինձ մոտ լիբերալիզմի նոպաներ երբեք չեն լինում, նշանակում է՝ և ցավակցությունն էլ չի լինի։

Իսկ հետագայի համար, հայկական բանակի զինվորներին խորհուրդ կտայի չլսել իրենց սպաների հրամանները։ Նախ, նրանց պրոֆեսիոնալիզմը բարելավելու կարիք ունի, իսկ երկրորդը, անհրաժեշտության դեպքում հայ սպաները վերապատրաստվելու համար կգնան Փարիզ և Բրյուսել, իսկ շարքային կազմը կուղևորվի «Եռաբլուր»։ Ընտրությունը, իհարկե, ձերն է, բայց տես, անկեղծ ասած, Փարիզում շատ ավելի լավ է: Այնպես որ, կամաց կայլեք, նրբանկատորեն, և մեր զինվորին տեսնելու դեպքում՝ անցեք դանդաղ վազքի, կամ թաքնվեք ճանապարհի թփերի մեջ և աղոթեք. «Տեր աստված, այնպես արա, որ նա մեզ չնկատի»: Իսկ եթե նա ձեզ նկատել է, և դուք չեք հասցրել ծլկել թփերի մեջ՝ աղոթեք, որպեսզի նա լավ, բարեհամբյուր տրամադրություն ունենա: Թող ձեր փոխարեն զոհվեն այդ «երկարապահ» կոմերիտական կամավորականները, մենք նրանց ավելի քիչ կխղճանք, քան ձեզ։

Մինչդեռ, 2022 թվականի դեկտեմբերի 17-ին Բուխարեստում Հունգարիայի, Ռումինիայի, Վրաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարները ստորագրել են՝ Սևծովյան էներգետիկ ստորջրյա մալուխի (Black Sea Energy Submarine Cable) նախագծի իրականացման վերաբերյալ փոխըմբռնման քառակողմ հուշագիրը։ 450-500 կՎ մշտական լարվածությամբ, 1. 500-3.000 ՄՎտ հզորությամբ մալուխը կանցկացվի լայնաշերտ օպտիկամանրաթելային (broad band) մալուխին զուգահեռ: Նախագծի նախնական բյուջեն կազմում է 2,3 մլրդ եվրո։ Եվ, գիտեք, մենք կարծիք ունենք, որ Հայաստանը այս նախագծում տեղ չունի։ Որովհետև այս նախագծում Հայաստանը մեզ պետք չէ։ Մենք բացարձակապես շահագրգռված չենք մեր հարեւանիկների թեկուզ աննշան հզորացմամբ։ Դե ուրեմն ոչ մի կերպ: Եվ քանի որ այս նախագիծը մեկնարկում է հենց Ադրբեջանում, ես վստահ եմ, որ մեր ձայնը անպայման կլսեն, և դա կանեն շատ ու շատ ուշադիր։ Հասկանալի է, որ ԵՄ-ում անպայման կպնդեն, և նույնիսկ բռունցքները կխփեն սեղանին, բայց մենք սովոր չենք նրանց ճիչերին, մի քիչ ջուր կխմեն ու կհանգստանան, մալուխները իրենց ավելի շատ են պետք, քան Հայաստանը, հավասարապես ինչպես նաև գազը ավելի կարևոր է, քան հայերը, սա աքսիոմա է, որը ապացուցելու կարիք չունի։ Իսկ գիտեք... տեսեք... շատ, դե, ամենա-ամենա ծայրահեղ դեպքում մենք կարող ենք ինչ-որ պայմաններ առաջ քաշել։ Զանգեզուրի միջանցք և մայրցամաքային Ադրբեջանից մարդկանց ու ապրանքների անխոչընդոտ տեղաշարժը դեպի Նախչըվան և հակառակ ուղղությամբ, և հայկական զինված ուժերի մեր դիտորդների կողմից հսկողություն այն բանի դիմաց, որ մալուխի մի փոքր մասը կարող է անցնել հայկական տարածքով։ Բայց և այստեղ էլ մենք պետք է իմանանք, թե սրանից Հայաստանը տարեկան որքան գումար է ստանալու և կոնկրետ որտեղ է ծախսելու։ Եվ այս մասին ոչ մի դեպքում չի կարելի մոռանալ։ Վերջին իրադարձությունները՝ դրա լավագույն հաստատումն են, որ խաղաղության մասին հայկական խոսակցությունները՝ ընդամենը մարտավարական մանևր են։

Այնպես որ, առանց այս հումանիստական անհեթեթության: Իմ կարծիքով, մեր շահը կայանում է նրանում, որ հայ հասարակությունը գտնվի մշտական լարվածության, մտահոգության և անկայունության մեջ։ Հայաստանում ներքաղաքական ճգնաժա՞մ է։ Հիանլի է։ Սոցիալական լարվածությունը աճո՞ւմ է։ Հրաշալի է։ Գնալով ավելի ու ավելի շատ հայեր են հեռանում Հայաստանից։ Դա շատ լավ բան է։ Եվ մեզ ինչ-որ բանում մեղադրելն անիմաստ է, ի վերջո, մենք չէինք, որ սկսեցինք այս խառնաշփոթը, բայց դասը, գիտեք, ապագայի համար էր, 1987 թվականն այլևս չի կրկնվի։ Մենք ոչինչ չենք պատրաստվում մոռանալ, իսկ ինպես ես եմ կարծում, ապա հաջորդ սերունդներն անպայման այս ոգով են դաստիարակվելու։ Հենց մանկապարտեզից, մանկամսուրներից։ Նրանք կիմանան, կհիշեն, և անպայման պատրաստ կլինեն նրան, որ հարևանիկներից կարելի է ակնկալել ցանկացած կեղտոտ հնարք։ Եվ մենք չենք պատրաստվում հրաժարվել «Որքան վատ Հայաստանի համար, այնքան լավ Ադրբեջանի համար» կարգախոսից։ Եվ սա հինգ րոպե ատելություն չէ, ոչ, սա հինգ րոպե ռացիոնալիզմ է։ Միայն նրանք, ովքեր ցանկանում են մեզ օգնել մեզ մեր թշնամիներին հաղթելու համար՝ մեր ընկերներն են, իսկ նրանք, ովքեր խանգարում են մեր թշնամիների ընկերներին՝ մեր դաշնակիցներն են, և մենք պետք է ուշադիր կշռադատենք, թե նրանք կոնկրետ ինչ են ցանկանալու իրենց օգնության համար... Գիտեք, այդ խիղճն է իդեալներ ստեղծում, իսկ միտքը փնտրում է դրանց հասնելու միջոցները: Բայց եթե միջոցները չեն տեղավորվում իդեալների շրջանակում, ապա պետք է նախապատվությունը տալ պրագմատիկ մոտեցմանը։ Ծախսերն ընդդեմ արդյունքի։