«Մոսկվան կարող է բացասաբար արձագանքել Հայաստանում ԵՄ առաքելությանը»
Գեորգի Ֆեդորովը Caliber.Az-ում

Հարցազրույց  10 0Հոկտեմբերի 2022 - 15:27

Caliber.Az-ի հարցազրույցը՝ Ռուսաստանցի քաղաքական և հասարակական գործիչ, Ռուսաստանի Դաշնության Հանրային պալատի անդամ, Սոցիալական և քաղաքական հետազոտությունների «Ասպեկտ» կենտրոնի նախագահ Գեորգի Ֆեդորովի հետ։

-Գեորգի Վլադիմիրովիչ, ինչպես գիտեք, անցյալ շաբաթ Պրահայում կայացել է Թուրքիայի, Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների ոչ պաշտոնական հանդիպումը։ Ձեր կարծիքով, դա ինչպե՞ս կանդրադառնա հայ-ադրբեջանական և հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման վրա, և Դուք ընդհանրապես ի՞նչ եք կարծում այդ երկու ուղղություններով նորմալացման առնչությամբ։

-Կարծում եմ, որ Պրահայում անցկացված հանդիպումը կազդի որոշ հումանիտար շփումների վրա։ Այն կարող է դառնալ հարաբերությունների նորմալացման ուղղությամբ քայլ անելու ինչ որ մի տարբերակ, բայց մոտ ապագայում լիարժեք նորմալացում չի լինի։ Որովհետև Հայաստանում բանակն ու հասարակությունը խոցված են, իսկ Ադրբեջանում՝ բավարարված։ Ընդհանուր առմամբ, երկրների միջև դեռ շատ հակասություններ են մնում։

-Ինչու՞մն է, Ձեր կարծիքով, հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման հարցում վերջերս Ֆրանսիայի եւ ԱՄՆ-ի ակտիվության հիմնական պատճառը։

- ԱՄՆ-ում և Ֆրանսիայում կա մեծ և ազդեցիկ հայկական սփյուռք: Ե՛վ բիզնեսում, և՛ քաղաքական շրջանակներում։ Այստեղից էլ նման էական հետաքրքրություն Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների նկատմամբ։ Եվ թե՛ Ֆրանսիայում, թե՛ ԱՄՆ-ում ընտրական ցիկլերի մոտեցմամբ նրանց իշխանությունները կփորձեն ավելի ու ավելի մեծ ազդեցություն ունենալ հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների վրա։

- Ինչպե՞ս կարձագանքի Ռուսաստանը Հայաստանի տարածքում ԵՄ առաքելության տեղակայման փաստին, ինչի մասին որոշվել է Պրահայում Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների, ինչպես նաև ԵՄ ղեկավարի և Ֆրանսիայի նախագահի քառակողմ հանդիպման ժամանակ։

-Դեռ այնքան էլ պարզ չէ, թե ինչ միջազգային միջնորդներ են։ Կարծում եմ, որ որոշ ժամանակավոր հումանիտար և դիվանագիտական առաքելություններ կարող են ներկա գտնվել մոնիտորինգի համար, օրինակ՝ ԵԱՀԿ-ի կողմից։ Բայց ոչ ավելին։ Պետք է հասկանալ, որ Ռուսաստան այժմ փաստորեն գտնվում է ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի հետ առճակատման մեջ, հետևաբար Հայաստանի տարածքում, այսինքն՝ Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում ոչ բարեկամական երկրների ներկայացուցիչների հայտնվելը կարող է առաջացնել Մոսկվայի բացասական արձագանքը։

-Հայաստանում հակառուսական տրամադրությունների ակտիվացման եւ Երեւանի կողմնորոշումը փոխելու եւ դեպի Արեւմուտք շարժվելու փորձերի ֆոնին՝ արդյո՞ք հնարավոր եք համարում Գյումրիից 102-րդ ռուսական ռազմակայանի դուրսբերումը։

- Ոչ, իրադարձությունների նման զարգացում ես հնարավոր չեմ համարում։ Սա ձեռնատու չէ Ռուսաստանին։ Սա ձեռնատու չէ Հայաստանին։ Ռուսական ռազմաբազան այնտեղ գտնվում է շատ երկար ժամանակ, և հանդիսանում է էական գործոն իրավիճակը կայունացնելու համար։

-Այսինքն հնարավոր չե՞ք համարում նաև Հայաստանի ամբողջական կողմնորոշումը դեպի Արեւմուտք։

-Հայաստանում այժմ ներքին առճակատում է, ինչից կարող են օգտվել Արևմուտքում։ Բայց պետք է հասկանալ, որ Արևմուտքը երբեք չի լուծի Հայաստանի և Ադրբեջանի հարաբերություններում առկա խնդիրները։ Սա նրա համար շահավետ չէ։ Առավել ևս, որ Թուրքիա-Հայաստան-Ադրբեջանը շատ լուրջ աշխարհաքաղաքական հանգույց է, որը շատ դժվար է արձակել։ Հետեւաբար, Հայաստանի վերջնական շրջադարձ դեպի Արեւմուտք, հուսով եմ, տեղի չի ունենա։

–Ի՞նչ եք կարծում, ի՞նչ կամ ո՞վ է կանգնած Իրանում բողոքային շարժման թիքունքում։

-Իրանում ներքին սոցիալական հակասությունները արդեն շատ վաղուց են աճում։ Եվ շատ ուժերին, այդ թվում նաև ԱՄՆ-ին և Իսրաելին ձեռնատու է Իսլամական Հանրապետությունում իրավիճակի ապակայունացումը։ Բացառված չէ, որ այս ապակայունացման հետեւանքով առաջացած քաղաքական ճգնաժամը կարող է որոշակիորեն ազդել Թուրքիայում, Ադրբեջանում և տարածաշրջանի այլ հարևան երկրներում իրավիճակի վրա։

Caliber.Az

Դիտումներ: 62