«Իրական» Հայաստանը և Երևանի իրողությունները Փաշինյանը շարունակում է խարխլել խաղաղությունը

Պաշտոնական Երևանը շարունակում է առաջ տանել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի առաջ քաշած «իրական» Հայաստան հայեցակարգը։ Այսպես, իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության պատգամավոր Արթուր Հովհաննիսյանը, ելույթ ունենալով Ազգային ժողովում, հայտարարեց, որ Ղարաբաղը պատկանում է Ադրբեջանին՝ կոչ անելով հայերին կենտրոնանալ «իսկական» Հայաստանի վրա։ «30 տարի մեզ ստիպել են սիրել այն, ինչ պատկանում է ուրիշներին (Ղարաբաղը): Ի՞նչ եք ուզում մեկ այլ երկրի միջազգայնորեն ճանաչված հողերից: Երբ քայլում ես Հայաստանի փողոցներով, քեզ թվում է, թե Վանո՞ւմ ես, թե՞ Երևանում։ Մենք բոլորս ապրում ենք «իսկական» Հայաստանում, ուստի եկեք կենտրոնանանք մեր երկրի վրա»,- ասաց հայ պատգամավորը։

Հետաքրքիր է, որ սա առաջին անգամը չէ, որ Հայաստանի խորհրդարանում նման բովանդակությամբ հայտարարություններ են հնչում Ղարաբաղի՝ Ադրբեջանին պատկանելու մասին։ Հիշեցնենք, որ այս տարվա հոկտեմբերին Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանը ընդդիմադիր պատգամավոր Գեղամ Մանուկյանի հետ լեզվակռվի ժամանակ հայտարարել էր, որ «Ղարաբաղը եղել և մնում է Ադրբեջանի միջազգայնորեն ճանաչված տարածքը»։ Մինչ այդ «Ազատություն» ռադիոկայանին տված հարցազրույցում հայ խոսնակը խոստովանել էր այն փաստը, որ Ադրբեջանը գործողություն է իրականացրել Ղարաբաղում՝ ձեռքի տակ ունենալով ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի առնվազն 3-4 բանաձև։ Այսինքն, ըստ էության, Սիմոնյանը հաստատել է Ադրբեջանի օրինական իրավունքը՝ վերականգնելու իր տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը միջազգային իրավունքի շրջանակներում։

Նշենք, որ «իրական» Հայաստան հայեցակարգը Նիկոլ Փաշինյանն առաջ է քաշել այս տարվա ապրիլին։ Այն ժամանակ Հայաստանի վարչապետը հայտարարեց «իրական և պատմական» Հայաստանի անհամատեղելիության մասին՝ նշելով, որ դա ամենալուրջ սպառնալիքներն է ստեղծում հայկական պետականության համար։ Ավելի ուշ՝ այս տարվա հունիսին, Փաշինյանը, ելույթ ունենալով խորհրդարանում, ասաց, որ Ղարաբաղը պետք է լինի Ադրբեջանի կազմում՝ ընդգծելով, որ «Ղարաբաղի ինքնորոշման և կարգավիճակի հայեցակարգը» սխալ է ընկալվել հայ հասարակության կողմից։

«Հայաստանի կղերաֆեոդալական վերնախավը Հայաստանի ժողովրդին խաբել է, մոլորեցրել է՝ իշխանությունը զավթելու և պահելու համար։ Սա է ամբողջ ճշմարտությունը Ղարաբաղի մասին»,- ասաց Փաշինյանը։

Դրանից հետո այս տարվա սեպտեմբերին Հայաստանի ղեկավարը, հերթական անգամ անդրադարձավ այս թեմային Հայկական Երկրորդ համաշխարհային գագաթնաժողովում, հայտարարեց, որ պաշտոնական Երևանն ընդունել է «իրական» Հայաստան հայեցակարգը որպես պետականության շարունակական գոյության անհրաժեշտ պայման։

Ցավոք, Հայաստանի իշխանությունների հայտարարությունները Ղարաբաղի՝ Ադրբեջանին պատկանելու մասին զուտ դեկլարատիվ բնույթ են կրում և չեն ամրապնդվում համապատասխան քայլերով ու գործողություններով։ «Իրական» Հայաստան հայեցակարգը քարոզելով՝ Նիկոլ Փաշինյանը չի շտապում փոխել Հայաստանի Սահմանադրությունը, որը տարածքային հավակնություններ է պարունակում Ադրբեջանի նկատմամբ։ Հայաստանի իշխանությունների հակասական քաղաքականությունը ցույց է տալիս նաև հետևյալ փաստը. Հայաստանը ճանաչել է, որ Ադրբեջանի 86,6 հազար քառ. կմ տարածքն ընդգրկում է Ղարաբաղը, բայց միաժամանակ առաջարկում է ամբողջական համաձայնագրի փոխարեն ստորագրել կիսատ-պռատ փաստաթուղթ՝ առանց ՀՀ սահմանադրության մեջ համապատասխան փոփոխություններ կատարելու։

Ելնելով Երևանի անհետևողական քաղաքականությունից՝ կարելի է եզրակացնել, որ առաջին հերթին, «իրական» Հայաստանի հայեցակարգը ոչ այլ ինչ է, քան Երևանի հերթական փորձը՝ մոլորեցնելու միջազգային հանրությանը, որ իբր նա հավատարիմ է տարածաշրջանում խաղաղության հաստատմանը։ Երկրորդ, COP29-ին մասնակցելուց Հայաստանի իշխանությունների հրաժարումը հստակ ցույց տվեց, որ երկարաժամկետ խաղաղությունը ներառված չէ Երևանի մոտակա ծրագրերում։

Ընդհակառակը, Հայաստանն ակտիվորեն շարունակում է ռազմականացումը՝ ձեռք բերելով նոր զինատեսակներ։ Այսպես, Indian Defence Research Wing (IDRW)-ը նախօրեին հայտնեց, որ Հայաստանը բանակցում է 78 միավոր ATAGS քարշակային հրետանային համակարգի գնման շուրջ, իսկ ավելի վաղ Հայաստանը գնել է Pinaka կայանքներ և հնդկական արտադրության այլ զինատեսակներ։

Ուստի տրամաբանական կլիներ, եթե Հայաստանը Ղարաբաղի՝ Ադրբեջանին պատկանելու մասին դեկլարատիվ հայտարարությունների փոխարեն կոնկրետ քայլեր ու գործողություններ ձեռնարկեր այս ուղղությամբ։ Դրա համար Փաշինյանի կառավարությունը պետք է հնարավորինս շուտ կազմակերպի Սահմանադրության վերանայման հանրաքվե, վավերացնի այդ հանրաքվեի արդյունքները խորհրդարանում և մեկընդմիշտ հրաժարվի Ադրբեջանի նկատմամբ տարածքային պահանջներից։ Սա միակ տարբերակն է, որով Երևանը կարող է համոզել Բաքվին խաղաղության հանդեպ իր անկեղծ լինելու մեջ, այլ տարբերակ չի լինելու: