«Բորելի հակաադրբեջանական հռետորաբանության հետևում Փարիզն է կանգնած» Շաֆիևն ու Անդրիանովը՝ Caliber.Az-կայքում

Որոշ եվրոպոպուլիստներ ելույթ ունենալով բացահայտ հակաադրբեջանական հայտարարություններով շարունակում են դիմել մանիպուլյացիաների և բացահայտ կեղծիքի։ Խոսքն առաջին հերթին Եվրամիության արտաքին քաղաքականության և անվտանգության հարցերով գերագույն ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելի մասին է, ով վերջին շրջանում պարբերաբար հանդես է գալիս հակաարդյունավետ հայտարարություններով։

Մասնավորապես, վերջերս նա Ադրբեջանին վրա է տվել «150.000 հայերի Ղարաբաղից վտարելու» անհիմն մեղադրանքներով, ինչին արժանի պատասխան է ստացել նախագահ Իլհամ Ալիևից։ Հիշեցնենք, որ ելույթ ունենալով «Ղարաբաղ. Վերադարձ տուն 30 տարի անց. Ձեռքբերումներ և դժվարություններ» թեմայով ֆորումին՝ նախագահ Ալիևը հստակ նշել է. «Պարոն Բորելի վերջին հայտարարությունները բացարձակապես հակաարդյունավետ են: Եվ Ղարաբաղը 150 հազար հայերի հեռանալու մասին նրա հայտարարությունը սուտ է։ Եթե պարոն Բորելը շարունակի նույն ոգով, ապա մեկ ամսից կասի, որ նրանք 200 հազար են եղել։ Նայած ինչ երազներ է տեսնում։ Բայց դարձյալ բացարձակապես անընդունելի են ոչ միայն թվերով այս մանիպուլյացիաները, այլ նաև Ադրբեջանի հասցեին մեղադրանքները, որը մենք չենք արել։ Առավել ևս, տարօրինակ է, որ նրա երկիրը, ինչպես արդեն հայտարարել է մեր ԱԳՆ-ն, ինքն է տուժել անջատողականությունից։ Նա ինչպե՞ս կարող է պաշտպանել անջատողականներին։ Սա շատ տարօրինակ է»։

Հետաքրքիր է, ինչու՞ Բորելը կատաղեց Ադրբեջանի վրա: Ինչպես ասում են՝ ի՞նչ ճանճ է նրան կծել։ Այս հարցերով Caliber.Az-ի խմբագրությունը դիմել է Միջազգային հարաբերությունների վերլուծության կենտրոնի (ՄՀՎԿ) նախագահ, ադրբեջանցի քաղաքագետ Ֆարիդ Շաֆիևին և «Քաղաքական վերլուծության և տեղեկատվական անվտանգության կենտրոն» միջազգային հասարակական կազմակերպության տնօրեն, Գերմանիայի արտաքին քաղաքականության խորհրդի անդամ, Եվրասիայում ռազմավարական գործընկերության Բեռլինի կոմիտեի նախագահ Սվյատոսլավ Անդրիանովին։

Ֆարիդ Շաֆիևի կարծիքով՝ Բորելի այդքան հաճախակի հնչող հակաադրբեջանական հայտարարությունները կարող են մեկնաբանել որպես Եվրամիության էլիտաների որոշ հատվածի տրամադրությունների արտացոլում։

«Կարծում եմ, որ, ըստ երևույթին, Բորելն արտահայտում է Ֆրանսիան և մի շարք այլ եվրոպական երկրներ ներկայացնող էլիտաների տրամադրությունները։ Այստեղ, անշուշտ, տարակուսանք է առաջացնում այն, որ անջատողականության աճի հետ կապված խնդիրներ ապրած իսպանացի մարդը տվյալ դեպքում զբաղվում է հենց անջատողականության քարոզումով։ Բայց այս երկակի ստանդարտները մենք վաղուց ենք տեսնում։ Անկասկած, արժե նշել այն ցավալի միտումը, որ Եվրամիությունը գնալով ավելի հաճախ է բռնում Հայաստանի կողմը և դառնում գրեթե նրա փաստաբանը՝ սա նկատելի է և Հայաստանում ԵՄ-ի առաքելության ներկայությամբ, և նրանով, թե ինչպես են անցկացվել վերջին հանդիպումները՝ օրինակ Գրանադայում, ինչպես նաև նրանով, թե ինչպես է ԵՄ-ում Հարավային Կովկասի վերաբերյալ որոշումներ և հայտարարություններ ընդունում՝ առանց Ադրբեջանի շահերի հաշվառմամբ»,- նշել է Ֆ. Շաֆիևը։

Նրա խոսքով, ԵՄ-ում, իհարկե, կան ձայներ, որոնք ավելի զգուշավոր տեսակետ են հայտնում, քանի որ Բրյուսելը հասկանում է Ադրբեջանի կարևորությունը, նրա դերը տարածաշրջանի աշխարհաքաղաքականության մեջ և որ միակողմանի, հայանպաստ քաղաքականությունը ոչ պակաս աստիճանով ԵՄ-ին զրկում է այն դերից, որը նա կարող էր խաղալ միջնորդության մեջ, Հարավային Կովկասում խաղաղության ջանքերում: Եվ որքան հակաարդյունավետ հայտարարություններ են հնչում Բաքվի հասցեին, այնքան մեծ են Հարավային Կովկասի գործընթացներում ԵՄ-ի անգործ հայտնվելու շանսեր։

«Առավել ևս, որ մենք տեսնում ենք, թե ինչպես է աշխատում նման ռազմավարությունը վերջին օրինակում։ Օրինակ՝ ԱՄՆ-ը փորձեց ճնշում գործադրել Բաքվի վրա, բայց հասկանալով, որ դա չի գործում, հետ է կանգնել և արդյունքում պետքարտուղար Բլինկենը Օ'Բրայենին ուղարկեց Բաքու՝ տարաձայնությունները լուծելու համար, այդ նույնին, ով դեռ վերջերս փորձում էր մեզ թելադրել, թե ինչպես և ինչ անել հետո»,- նշել է ՄՀՎԿ-ի ղեկավարը։

Ինչ վերաբերում է Բարելի հնչեցրած տխրահռչակ «150.000» թվին, ապա, Շաֆիևի կարծիքով, պետք է այնուամենայնիվ հաշվի առնել, որ Գերագույն հանձնակատարը չի զբաղվում վիճակագրության հավաքագրմամբ, ինչը նշանակում է, որ նրա աշխատակազմից ինչ-որ մեկը, ով ակնհայտորեն հայանպաստ դիրք է գրավում, նրա սեղանին կեղծ հաշիվներ է դնում

«Մոտավորապես նույն իրավիճակն է հայոց «ցեղասպանության» դեպքում, որը 2015 թվականից ի վեր միայն վերաճում է «մեռյալ հոգիների». ամեն ինչ սկսվել է մոտ երեք հարյուր հազարից, իսկ այժմ արդեն 2 միլիոն հայ է գրանցված որպես «ցեղասպանության» զոհ: Եվ Հայկական լոբբիի կողմից խցկվող այս ամբողջ տեղեկատվական հերետիկոսությունը առանց որևէ խնդրի տարածվում է ողջ Եվրոպայում և աշխարհով մեկ։ Թեև իրականում բազմապատիկ ավելի շատ թուրքեր են զոհվել այդ տարիների իրադարձություններում։

Ելնելով վերոհիշյալից՝ կարելի է արձանագրել, որ Եվրամիությունում մեր դեմ աշխատում է մի ամբողջ հակաադրբեջանական կոալիցիա։ Այս փաստը պետք է նկատի ունենալ, և պատրաստ լինել նման առճակատման»,- ընդգծել է Ֆ. Շաֆիևը:

Իսկ Սվյատոսլավ Անդրիանովի կարծիքով, Բորելի հայտարարությունները վերլուծելու գործընթացում բավականին արագ գալիս է այն հասկացողությունը, որ դրանք հաճախ կրում են բավականին կողմնակալ բնույթ։ Բացի այդ, քաղաքական գործիչը ճիշտ չի լինում թվերում և փաստերում, անհետևողական է իր հայտարարություններում: Այս ամենը, ինչպես կարծում է քաղաքագետը, կարող է ասել կամ Բորելի անհեռատեսության մասին, ինչում, հաշվի առնելով նրա բարձր պաշտոնը, դժվար է հավատալ, կամ ավելորդ հուզականության, ինչը, հաշվի առնելով նրա էթնիկ ծագումը, լիովին կարող է լինել արդարացի ենթադրություն։

«Վերջերս բավականին հաճախ կարելի է լսել, որ նման հայտարարությունների հետևում ինչ-որ մեկը կա, որ դրանք ինչ-որ մեկին ձեռնտու են։ Ես կցանկանայի զերծ մնալ նման մեղադրանքներից այն պարզ պատճառով, որ գրեթե յուրաքանչյուր խոշոր քաղաքական գործչի թիկունքում կանգնած է «ինչ-որ մեկը»։ Սա բացարձակապես պարտադիր ինչ-որ «խամաճիկ» լինի, որը դերակատարին զրկում է կամքից և բանականությունից, ընդհակառակը, ամենից հաճախ դա կամ նրա քաղաքական կուսակցությունն է կամ մեկ այլ կազմակերպություն, որի առջև նա որոշակի պարտավորություններ ունի, կամ նրա նախընտրական քարոզարշավի հովանավորները, կամ պարզապես նրա կինը: Թիմի առկայությունը քաղաքական գործչին չի զրկում ազատությունից, և, եթե նա ինչ-որ բան է ասում, ապա միշտ չէ, որ դա անում է ինչ-որ մեկին հաճոյանալու համար։ Ամենից հաճախ, նա իսկապես այդպես է մտածում, ինչը ոչ մի կերպ չի խանգարում նրա ուշադրությունը իր ընտրողի վրա, քանի որ եվրոպական քաղաքական իրողություններում ընտրողը հանդիսանում է ցանկացած քաղաքական գործչի իշխանության աղբյուր, և Բորելը այստեղ բացառություն չի կազմում»,- ընդգծել է Անդրիանովը։

Նրա խոսքով, եվրոպացի քաղաքական գործիչները, վարկանիշի մրցավազքում տարեցտարի ավելի ու ավելի անհեթեթ ու սկանդալային հայտարարություններ են անում։ Եթե նախկինում, տնտեսական բարգավաճման տարիներին, եվրոպացի ընտրողին դա դուր էր գալիս, ապա այժմ, տնտեսապես ծանր ժամանակաշրջանում, միջկուսակցական ու ներկուսակցական պայքարը բնակչության մոտ ավելի ու ավելի շատ նյարդայնացում է առաջացնում։

«Ժամանակն է, որ եվրոպացի քաղաքական գործիչները մտածեն վարքագծային պարադիգմը փոխելու մասին, բայց նրանք այնքան են տարվել գործընթացով, այնքան են ընտելացել մտածել ու խոսել սովորական դիսկուրսի շրջանակներում, որ իներցիայով շարունակում են «մտահոգություն արտահայտել», «համերաշխություն հայտնել», «վճռականորեն դատապարտել» և այլն։ Որտե՞ղ էին նրանք բոլորը վերջին 30 տարիներին, երբ Ղարաբաղը գտնվում էր հայ անջատողականների տիրապետության տակ։

Դեկտեմբերի 11-ին Բորելը «X» ցանցում գրել է, որ «Բրյուսելում ԵՄ-ի և Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարների հանդիպմանը հաստատվել է ԵՄ-ի լիակատար աջակցությունը խաղաղ գործընթացին և հավատարմություն նորմալացման գործընթացի հետագա աջակցմանը»: Եվ սա չգիտես որտեղից հայտնված 150 հազար ղարաբաղցի հայերի մասին նրա հայտարարությունից բառացիորեն մի քանի օր հետո։ Այդպես էլ սաստիկ ուզում ես հարցնել. իսկ հայտարարություննե՞րը այն մասին, որ «Ադրբեջանը վտարել է այդ մարդկանց իրենց տներից», սա և կա այդ նույն «լիարժեք աջակցությունը» խաղաղ կարգավորման գործընթացի՞ն: Այս կապակցությամբ միանգամայն արդարացի է Ադրբեջանի ԱԳՆ ղեկավար Բայրամովի հայտարարությունը, ով դեկտեմբերի 11-ին Բրյուսելում կայացած հանդիպմանը Բորելին հիշեցրել է, որ տարածաշրջանում խաղաղության և կայունության միակ ճանապարհը՝ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության փոխադարձ ճանաչման հիման վրա բարիդրացիական հարաբերությունների հաստատումն է։

Դուք հարց եք տալիս, ի՞սկ Բորելը: Իմ կարծիքով, նրա հայտարարությունները մոտ ապագայում չեն փոխվի։ Բայց ահա աշխարհում գնալով ավելի ու ավելի քիչ մարդիկ, ներառյալ նրա ընտրողները, կընկալեն դրանք»,- ամփոփել է Ս. Անդրիանովը։