Լավ, այդ դեպքում մահ Սամիթ Ալիևի «Անհարմար ճշմարտությունը»

«Հայաստանի Հանրապետությունը շարունակելու է Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի անվտանգության ապահովման և իրավունքների պաշտպանության ուղղությամբ իր ջանքերը»։ Սա մեջբերում է Փաշինյանի հայտարարությունից, դա տեղի է ունեցել սեպտեմբերի 2-ին, երբ նա հայերին շնորհավորել է՝ ինչ-որ Լեռնային Ղարաբաղի ինչ-որ անկախության մասին ինչ-որ հռչակագրի ընդունման 32-րդ տարեդարձի կապակցությամբ։ Իր վարչապետի այս լկտի հայտարարության համար Հայաստանն արդեն վճարել է մի քանի զինվորների կյանքով։ Համարեք, որ դրանով հանդերձ մենք միացել ենք շնորհավորանքներին, և ոչ ոքի մոտ չպետք է լինի կասկած նրանում, որ մենք պատրաստ ենք շարունակել։ Մենք այդպես պատրաստ ենք ամեն օր շնորհավորել թշնամուն՝ քնելու և ուտելու կարճ ընդմիջումներով։ Բայց ինչ-որ բան ինձ հուշում է, որ Հայաստանը բավականաչափ չի վճարել։ Չեմ բացառում, որ ամենամոտ ժամանակում հարեւանուհիներին ու մնացորդներին, հաշվի առնելով նրանց ագրեսիվ հռետորաբանությունը, կարող են սպասել մի քանի ոչ այնքան հաճելի անակնկալներ։

Գիտեք, թանկագին տղաներ և հարգելի չափահաս ընկերներ, երկրները երբեք հոժար կամքով ձեռք չեն բարձրացնում, նրանց միշտ, ամենուր և բոլոր ժամանակներում ստիպում են դա անել՝ սպառելով իրենց ռեսուրսային բազան: Օրինակ՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմի վերջում Բեռլինը թքած ուներ այսպես կոչված «Նախագահ Վիլսոնի տասնչորս կետերի» վրա, մինչև այդ ժամանակները, քանի դեռ Գերմանիան համարում էր, որ ի վիճակի է, եթե և չհաղթի, ապա, գոնե հարձակումը ետ մղելուն։ Չնայած այն հանգամանքին, որ այդ կետերն արդեն հռչակված էին, նա խախտեց գրեթե բոլորը՝ Խորհրդային Ռուսաստանին ստիպելով ստորագրել Բրեստ-Լիտովսկի պայմանագիրը։ Դա շատ նման էր այն խաղաղությանը, որը իր ժամանակին Հռոմը պարտադրել էր Կարթագենին, քանի որ փոխվում են ժամանակները, երկաթե ձին գալիս է գյուղացիական ձիուկին փոխարինելու, իսկ տես մարդիկ, իրենք՝ ձիուկների կամ երկաթե ձիերի վրա մարդիկ՝ երբեք չեն փոխվում: Եվ միակ պատճառը, թե ինչու Գերմանիան դադարեցրեց պատերազմը՝ դա այն գիտակցումն էր, որ նա ուժասպառ էր եղել։ Ոչ ուժեր, ոչ ռեսուրսներ: Սթափ հաշվարկ, ոչնչացման սպառնալիքի ըմբռնում, այլ ոչ թե բարի կամք։ Գերմանիայի պարզապես ուժերը չէին բավականացնում։ Գումարած, Եվրոպայում արդեն կանգնած էին ամերիկյան զորքերը։ Գերմանիան այլեւս չկարողացավ դիմադրել։ Եվ շատ հաճախ «ինչո՞ւ» կամ «ինչի՞ համար» հարցերի միակ պատասխանը՝ հանդիսանում է «փողի մեծ կարիք կար»: Օրինակ, Վերսալի պայմանագրի արդյունքում Բայերի ասպիրինը դարձավ ամերիկյան, այլ ոչ թե գերմանական։ Այսինքն՝ ապրանքանիշի սեփականության իրավունքը Գերմանիայից անցել է ԱՄՆ-ը։ Այդ նույն պայմանագրով Գերմանիայի 7 միլիարդ դոլարի արտասահմանյան ակտիվները (այդ դոլարները, 1919 թվականի) կալանավորվեցին և արգելակալանքի տակ վերցվեցին, իսկ բազմաթիվ գերմանական արտոնագրերը փոխեցին սեփականատերներին։ Ինչպես այդ ասպիրինը, և դա ընդամենը մեկ օրինակ է: «Փողի մեծ կարիք կար»։ Գումարած, տեղեկատվության համար. Գերմանիան Առաջին համաշխարհային պատերազմի արդյունքներով հատուցումների վճարումն ավարտել է միայն 2010 թվականին։ Եվս մեկ անգամ. Գերմանիան Առաջին համաշխարհային պատերազմի համար հատուցումը ավարտել է միայն 2010 թվականին։ 70 միլիոն եվրոյի վերջին տրանշը Ֆրանսիային և Բելգիային վճարվել է 2010 թվականի հոկտեմբերի 3-ին։ Վստահ եմ, որ դուք հասկանում եք, թե ինչը ինկատի ունեմ:

Եվս մեկ կարճ էքսկուրսիա պատմության մեջ։ 1965 թվականի ապրիլի 9-ին Գերմանիայի կառավարությունը որոշեց Բունդեսթագի նիստը անցկացնել անմիջապես Ռայստագի շենքի մոտ գտնվող Կոնգրեսի դահլիճում... Խորհրդանշական, այդպես չէ՞։ Անշուշտ: Իսկ ի պատասխան դրան, ԽՍՀՄ-ը որոշեց Արևմտյան Բեռլինի երկնքում անցկացնել ռազմաօդային ուժերի մի տեսակ շքերթ... Համեմատաբար ցածր բարձրության վրա իրականացվել են ավելի քան 400 ինքնաթիռային թռիչքներ։ Պարզապես պատկերացրեք գերմանացի պատգամավորների վիճակը տեսարանի, իսկ ավելի ճիշտ՝ օդային բռունցքի ձայների ժամանակ։ Այն գործեց, ուղերձը բավականին արտահայտիչ էր, և Կոնգրեսի դահլիճում նման հանդիպումներ այլևս չեն անցկացվել։ Որովհետև միջազգային իրավունքի յուրօրինակ մեկնաբանության և ռազմաօդային ուժերի առճակատման դեպքում միշտ հաղթում են ինքնաթիռները...

Կա գործողությունների շատ լայն շրջանակ, որը Վյաչեսլավ Մոլոտովն անվանել է «անուղղակի ռազմական գործողություններ»։ Գործողությունները թշնամական են, բայց միշտ չէ, որ հասնում են անմիջական ռազմական բախումների։ Անընդմեջ հրումներ և ոտ գցումներ: Միջազգային կազմակերպություններում աշխատելուց և քո թշնամու աջակիցներին վարկաբեկելուց մինչև տնտեսական ազդեցության տարբեր միջոցներ։ Հետախուզական աշխատանքից մինչև ապատեղեկատվություն և ուղղակի սաբոտաժի։ Բոլոր ճակատներով։ Գաղափարախոսություն, տնտեսություն, քաղաքականություն։ Դա հակառակորդին ստիպում է անընդհատ հետ մղել հարձակումները, և այստեղ շատ կարևոր է բաց չթողնել նախաձեռնությունը և ինքդ անընդհատ ճնշում գործադրես։ Գործել պրոակտիվ, ստեղծել իրավիճակներ, այլ ոչ թե արձագանքել դրանց: Յուրաքանչյուր հաջորդ քայլ հակառակորդի համար պետք է լինի բոլորովին անսպասելի, զարմանալի և բարոյալքող։ Հենց այսպես, և ոչ այլ կերպ. պետք է թշնամու ներարկելել անօգնականության և անորոշության, հուսահատության, հիասթափության և կատարյալ անհուսության զգացում: Թշնամուն ջարդուփշուր անել գաղափարապես և կազմակերպչական, ինչպես ասում էր ընկեր Լենինը։ Առավել ևս, ես անձամբ նպատակահարմար եմ համարում լայնածավալ զորավարժությունների անցկացումը բոլոր տեսակի զորքերի մասնակցությամբ Հայաստանի հետ մինչև հիմա դեռևս չսահմանված սահմանի ողջ երկայնքով, ինչպես նաև Խանքենդիի անմիջական հարևանությամբ։ Երբեմն, գիտեք, պատահում է, որ զորավարժությունները սահուն և գրեթե աննկատ անցնում են ոչ այնքան վարժությունների։ Որովհետև ոչ ոք չի կարող կանգնեցնել հարյուր հազարանոց բանակը։

Ես նախազգում եմ ձեր առարկությունները, «բայց ի՞նչ կասեք Ադրբեջանի տարածքում ժամանակավորապես տեղակայված ռուս խաղաղապահների մասին»։ Գիտեք, կա այսպիսի մի բան, ներըմբռնողություն։ Նրանք անպայման կշրջվեն։ Թեկուզ միայն այն պատճառով, որ իտալական «La República» թերթին տված հարցազրույցում Փաշինյանը հայտարարել է, որ «մի օր մենք պարզապես կարթնանանք և կտեսնենք, որ Ռուսաստանը այստեղ չէ»։ Միտքը, սկզբունքայնորեն վատ չէ, բայց լեզուն քաղաքական գործչին տրված է ոչ միայն նրա համար, որպեսզի հնչեցնել իր մտքերը, երբեմն լեզուն պետք է, որպեսզի թաքցնես քո իրական մտադրությունները։ Իսկ մենք պետք է հնարավորինս շուտ օգտվենք բացված հնարավորությունների պատուհանից։ Համոզված եմ, որ համաշխարհային հանրությունը, այն ամենի ֆոնին, ինչ կատարվում է աշխարհում, ըմբռնումով կվերաբերվի մեր բանակի զորավարժություններին։ Հայրենիք, կամ մահ ես ասու՞մ։ Լավ, այդ դեպքում մահ, ինքդ ես ընտրել...