«Ղարաբաղի օկուպացիան եղել է Հայաստանի սարսափելի սխալը» Caliber.Az-ը՝ Թբիլիսիից
Caliber.Az-ի հարցազրույցը՝ վրաստանցի հրապարակախոս, պատմաբան Գայոզ Մամալաձեյի հետ
-Եվրոպան Վրաստանից ուրիշ ի՞նչ է ակնկալում, որպեսզի ընդունի ԵՄ։
-Եվրոպայում Վրաստանից ակնկալում են նորմալ ժողովրդավարական վարքագիծ։ Միևնույն ժամանակ, ինչպես ես եմ համարում, ԱՄՆ-ը Վրաստանի համար հանդիսանում է ռազմավարական գործընկեր։ Եվրոպայում պետք է հասկանան, որ մենք փոքր երկիր ենք և որ մեր տարածքների մի մասը գտնվում է օկուպացիայի տակ։
Վրաստանին հարկավոր են գործընկերներ, որոնք կհասկանան նրան։ Իր հերթին, Թբիլիսին աշխարհաքաղաքական և աշխարհատնտեսական առումով միշտ կլինի Եվրոպայի կողմը։
-Արդյո՞ք արդյունավետ է մինչև դեկտեմբեր հետաձգել Վրաստանի հայտագրի քննարկումը քաղաքական դրդապատճառներով։ Օրինակ՝ Ռուսաստանի դեմ երկրորդ ճակատ բացելու Վրաստանի հրաժարմամբ, ինչի մասին խոսում է փորձագիտական հանրությունը։
-Ոչ ոք Վրաստանից չի պահանջել բացել երկրորդ ճակատ և սկսել պատերազմ Ռուսաստանի դեմ։ Վրսատանը չունի ռեսուրսներ նման պատերազմ սկսելու համար։ Իսկ ինչ վերաբերում է Ուկրաինային, ապա ԵՄ-ն պետք է նրան անմիջապես ընդուներ։ Իսկ հիմա, եթե այդ պատերազմը չդադարեցվի, ապա նրանում կներգրավվեն նաև մյուս երկրները։ Իսկ Վրաստանին, իհարկե, պետք է ներկայացվեր թեկնածույի կարգավիճակ, նա արժանի էր դրան։
-Իսկ Վրաստանը ի՞նչ է ձեռնարկում ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու համար։
-Վրաստանին ՆԱՏՕ ընդունելը շատ բարդ է, փաստորեն դա նշանակում է Ռուսաստանի հետ պատերազմ։ Չէ որ դաշինքը երկրներին օգնում է ամրապնդել իր պաշտպանունակությունը։
-Օրերս հայտարարվել է, որ Ռուսաստանը կարող է դառնալ Վրաստանի համար նավթի գլխավոր արտահանող։ Արդյո՞ք չկա մտախավություն, որ դրանով կուժեղանա Մոսկվայից ձեր երկրի կախվածությունը։
-Կա, իհարկե։ Բացի այդ մեր հարևաններ Ադրբեջանը և Իրանը՝ էներգառեսուրսներ արտահանող երկրներ են։ Իրանի հետ մենք խնդիրներ չունենք, այդ երկիրը մարդկության համար այնպիսի վտանգ չի ներկայացնում, ինչպես Ռուսաստանը։ Այնպես որ, ՌԴ-ից տնտեսական կախվածությունը բոլորովին ձեռնատու չէ Վրաստանին։
Եթե Բաքվից արտահանվի ավելի շատ գազ, ապա այն անպայման կանցնի մեր տարածքի միջով, ինչը շատ շահավետ է մեզ համար։ Եթե մեր երկրները միասին լինեն, ապա մենք ավելի քիչ էներգետիակ խնդիրներ կունենանք, իսկ դուք կունենաք ավելի մեծ ֆինանսական օգուտներ։
- Ի՞նչ ազդեցություն է գործել ռուս-ուկրաինական պատերազմը Վրաստանի վրա։
-Առաջին հերթին՝ բարոյական ազդեցություն։ Եթե մահանում են երեխաները միայն նրա համար, որ ոմանք ուզում են ստեղծել «ԽՍՀՄ-2.0», հոգու վրա շատ ծանր է լինում։ Երբ Ռուսաստանը հարձակվեց մեր վրա, մենք ողջ աշխարհին պնդում էինք, որ նրան պետք է կանգնեցնել, բայց մեզ ոչ ոք չհավատաց։ Եվ մինչև այժմ էլ կան քաղաքական գործիչներ, որոնք չեն հասկանում, որ Մոսկվայի նկրտումները պետք է կանխել։ Հուսով եմ, որ այնուամենայնիվ ճշմարտությունը կհաղթանակի։
-Դուք ինչպե՞ս եք գնահատում Թբիլիսիի հարաբերությունները Անկարայի և Բաքվի հետ։
-Դրական։ Եվ Բաքուն, և Անկարան հանդիսանում են ոչ միայն մեր հարևանները, այլ նաև տնտեսական գործընկերներ։ Ադրբեջանը մեր վաղուցվա գործընկերն է։ Բավական է անվանել Բաքու-Թբիլիսի- Ջեյհան հսկայական նավթամուղը, որի իրականացման վրա վրացիները և ադրբեջանցիները աշխատել են համատեղ։
-Որքանո՞վ է, Ձեր կարծիքով մեծ Բաքվի և Երևանի միջև խաղաղ պայմանագիր կնքելու հավանականությունը։
-Այդ խաղաղ պայմանագիրը անպայման կստորագրվի։ Յուրաքանչյուր երկրի տարածքային ամբողջականությունը պետք է պահպանվի։ Հայաստանը սարսափելի սխալ է թույլ տվել, օկուպացնելով Ղարաբաղը։ Պատերազմի ճանապարհով չի կարելի իրեն ենթարկել օտար տարածքները, և Ռուսաստանին էլ դա չի հաջողվի։ Այն խախտում է համաշխարհային կարգ ու կանոնը։
-Դուք ինչպիսի՞ն եք տեսնում ռուս-ուկրաինական պատերազմի ելքը։
-Հույս ունեմ, որ այդ պատերազմը շուտ ժամանակում կավարտվի՝ Ռուսաստանը կհեռանա օտար տարածքներից, հարևանների հետ պայմանագիր կկնքի և կտեղափոխվի խաղաղ ռելսերի վրա։ Դա կլինի բարօրություն ռուս ժողովրդի համար։