Երեքնոց, յոթնոց, տուզ...
Սամիթ Ալիևի մտորումները

Վերլուծություն  24 Սեպտեմբերի 2022 - 11:34

«Մեր հավաքական պատկերացումը ի սկզբանե կառուցվում էր նիհիլիզմի և մաքսիմալիզմի բլոկներով. մենք չափազանց փոքր և թույլ ենք, որպեսի ինքնուրույն ապրել, բայց մեծ և հավակնոտ ենք, որպեսզի լինել սովորական երկիր… Անկախության առաջին օրերից շատերը չէին հավատում մեր երկրի ինքնիշխանությանը, քանի որ այն չափում էին բացարձակի արշինով։ Նրանց թվում էր, որ ամենաքիչը սեպտեմբերի 22-ից անկախ Հայաստանը չպետք է հաշվի նստի ինչպես մերձավոր, այնպես էլ հեռավոր երկրների հետ»։ Այս դառը խոստովանությունն արել է Հայաստանում հայտնի հրապարակախոս, գրող, հեռուստասցենարիստ Տիգրան Պասկևիչյանը։

Երբ մարդը ինքն իրեն վերաբերվում է չափազանց լուրջ, առանց ինքնահեգնանքի ստվերի՝ նա ծիծաղելի է։ «Նման ինքնասիրահարված ձանձրացնողներին պետք է դուրս շպրտել «Կուրսկ-Մոսկվա» գնացքից, նախքան նրանք ժամանակ ունենան հաստատվելու մայրաքաղաքում», - լիակատար իրավացիորեն առաջարկել է ռուս գրող Յուրի Պոլյակովը: Երբ այդպես է իրեն վերաբերվում մի ամբողջ ժողովուրդ՝ ստացվում է Հիտլերի օրոք գերմանացիներ։ Սա վտանգավոր է։ Ինչպես հենց այդ ժողովրդի, այնպես էլ հարևանությամբ ապրող ժողովուրդների համար։ Պասկևիչյանի դատողությունը միանգամայն ճիշտ է։ Ընդհանրապես, վերջերս Հայաստանից հնչում են ողջամիտ ելույթներ, ինչ որ կերպ «հայ հասարակության մեծ մասը չի ընդունում ռեւանշիզմը», «Հայաստանում վաղուց չեմ հանդիպել Ռուսաստանի կողմնակիցներին», «հասկանում եմ, որ թքած ունեք իրենց որդիներին կորցրած ծնողների վրա» և «ժամերով իզուր սպասել դիահերձարանի մոտ»։ Ըստ երևույթին, ինչ-որ մեկը, այնուամենայնիվ, հայկական վերնախավին ցույց է տվել տարածաշրջանի իրական սոցիալ-քաղաքական քարտեզը։ Այն բարդ չէ, բայց բավականին պերճախոս է. այստեղ Թուրքիան է, այնտեղ՝ Ադրբեջանը, Իրանը և Վրաստանը, միևնույն է դեպի ծով ելք չկա։ Այո և աշխարհագրական քարտեզը լավատեսություն չի ավելացնում։ Ինչպես ասել է հայ նշանավոր բանաստեղծ Եղիշե Չարենցը, «Հայաստանը մահաբեր Արարատյան դաշտավայր է՝ առանց դռների»։

Բայց չէ որ խաղաքարտերը չեն լինում միայն քաղաքական ու խաղային, դրանք ընդհանրապես շատ են, և տարբեր են: Օրինակ, տնտեսական, ազգագրական, լոգիստիկ։ Եվ աշխարհի տարբեր մասերի այս սխեմատիկ պատկերացումներից ոչ մեկը՝ ներկա իրավիճակով հանդերձ, առանց խաղաղության պայմանագրի և տարածքային պահանջներից հրաժարվելու՝ Հայաստանին ոչ մի լավ բան չի խոստանում։ «Երեքնոց, յոթնոց, տուզ», - կոմսուհու ուրվականը անպայման կխաբի Հերմանին, ով, կորցնելով ամեն ինչ, ուղղակի կխելագարվի:

«Հայաստանը չունի ոչ անկախություն, ոչ ազատություն»,- սա Տիգրան Պասկևիչյանի ևս մեկ այլ արտահայտությունն է (գնահատե՛ք իմ վայելչավարությունը, ոչ մի խոսք Նիկոլայ I-ի անունից Թուրքմենչայի պայմանագիրը ստորագրած Իվան Ֆեդորովիչ Պասկևիչի մասին): Ի՞նչ է սա։ Կռահում, թե՞ մարտավարական հնարք։ Քսանութ երկար տարիներ ձեզ ասում էինք՝ «Տղե՛րք, եկեք հաշտ ապրենք», բայց դուք ձեր լկտիությամբ ու ատելությամբ կարողացաք մեր մեջ առաջացնել համապատասխան փոխադարձ զգացմունքներ։ Հիմա մեր ձայնի մեջ, ինչպես հենց այդ Լեոպոլդի մոտ, հայտնվեցին մռնչյուն նոտաներ. Գյոյչա-Զանգեզուրի Հանրապետություն, Իրավանի Ինքնավար Հանրապետություն։ Միգուցե ուղակի նստել, հաշվարկել, հասկացել եք, որ դեբիտը կրեդիտի հետ ոչ մի կերպ չեն համընկնում։ Ես հակված չեմ «արթնացած խիղճը» «տխուր հեռանկարների գիտակցման» հետ շփոթելուն, սրանք երկու մեծ տարբերություններ են, հետեւաբար, վատագույնին ակնկալելով, բայց լավագույնին հուսալով, ենթադրում եմ հատկապես վերջինը։ Խնդրի հավասարակշռությամբ, դրա համար էլ անհանգստանում եք։

Ինչ որ բան ինձ հուշում է, որ նույնիսկ նրանից հետո, երբ դուք կստորագրեք տարածքային պահանջներից հրաժարվելու մասին համաձայնագիրը, ողջ հարյուր տոկոսով ձեզ չպետք է վստահել։ Դուք արդեն մի պայմանագիր ստորագրել եք՝ 2020 թվականի նոյեմբերին։ Եվ անում եք ամեն հնարավորը, որպեսզի այն չկատարել։ Այսուհետ դուք ստիպված կլինեք մեծ ջանքեր գործադրել, որպեսզի արժանանաք մեր վստահությանը։ Երբ մենք մեղմություն ենք դրսևորում, դուք և ձեր հովանավորները դա ընդունում եք, որպես թուլություն: Դուք հիմարությունից, ձեր հովանավորները՝ ըստ պաշտոնի։ Որովհետև նրանց աշխատանքն է այդպիսին՝ ձեզանով աշխատել։

Պետք է զգուշանալ ոչ միայն նրանից, որ Հայաստանում խոսում են ռևանշի, «բնիկ հայկական հողերի» և «Հիմարս»-ների մասին՝ դա ամեն դեպքում վերահսկվում է։ Բայց երբ նրանք սկսում են խոսել խաղաղության մասին՝ հենց այստեղ և պետք է զգուշանալ. ըստ երևույթին, ինչ-որ մեկի աջակցությունը ստանալուց հետո պատրաստում են հերթական կեղտոտ հնարք։ Նրանք, ովքեր կարդացել են գիրքը, գիտեն, որ Ֆրանկենշտեյնը բժիշկ է, այլ ոչ թե հրեշ: Իսկ նա, ով հասկացել է գիրքը՝ գիտի, որ այնտեղ հրեշը հենց բժիշկ Ֆրանկենշտեյնն է։ Մեր հարեւանների թիկունքում միշտ կանգնած է որևէ մեկ ։ Եվ մենք պետք է հասկանանք, թե կոնկրետ ով: Որովհետև իսկական թշնամին հենց նա է։ Նա, ով աշխատում է Հայաստանի հետ։

Caliber.Az

Դիտումներ: 70