«Հայաստանում ԵՄ-ի առաքելությունը՝ Ռուսաստանին տարածաշրջանից դուրս մղելու փորձ է»
Caliber.Az-ը Թբիլիսիից
Հարցազրույց 26 Հունվարի 2023 - 18:29
Հուսեյն Սաֆարով Caliber.Az |
Caliber.Az-ի հարցազրույցը՝ վրաստանցի քաղաքագետ, «SIKHA Foundation» հետազոտական կենտրոնի հիմնադիր Արչիլ Սիխարուլիձեի հետ։
- Ի՞նչ եք կարծում, որքանո՞վ են Երեւանն ու Բաքուն ներկայումս հեռու հարաբերությունների կարգավորումից։
- Կարծում եմ, որ իրավիճակը բավականին բարդ է, հատկապես հայկական կողմի համար, քանի որ հայ-ադրբեջանական առճակատման մեջ հենց նա է ստիպված եղել զիջել դիրքերը։ Անշուշտ, Հայաստանը չի ցանկանում հետ տալ այն, ինչ պահանջում է Ադրբեջանը, ինչի պատճառով էլ իրավիճակը հայտնվել է փակուղու մեջ։ Կասկածում եմ, որ առանց արտաքին դրակատարներ՝ Թուրքիայի կամ Ռուսաստանի ներգրավման, ինչ-որ բան կփոխվի։ Բայց քանի դեռ Ռուսաստանը զբաղված է Ուկրաինայի խնդիրներով, դժվար է ասել, թե 2023 թվականին ինչ կփոխվի հայ-ադրբեջանական կարգավորման գործընթացում։ Այնպես որ, դժվար թե կարելի է ինչ-որ բեկումներ սպասել, ավելի շուտ կշարունակվեն բանակցությունները, որոնք ոչ մի բանի չեն հանգի։
- Կարելի է արդյո՞ք ասել, որ Մոսկվան որոշակի չափով կորցնում է իր ազդեցությունը Հայաստանում։
- Եթե հաշվի առնել այն փաստը, որ Հայաստանի շահերը պաշտպանող միակ երկիրը Ռուսաստանն է, ապա հազիվ թե։ Ամերիկան և ԵՄ-ն կարողանան պաշտպանել հայկական շահերը, հատկապես, երբ մենք խոսում ենք ոչ միայն ինչ-որ խոսակցությունների, այլ իրական գործողությունների մասին։ Հայաստանը պարզապես ոչ մի տեղ չի կարող գնալ։ Սա, կարելի է ասել, նրա ճակատագիրն է։ Նա ստիպված է Ռուսաստանի Դաշնությունը ընդունել որպես ռազմավարական գործընկեր, և Ռուսաստանը կմնա, որպես ուժեղագույն դերակատար Հայաստանում։
Երեւանի ռազմավարական սխալը նրանում է, որ նա թույլ տվեց ռուսական զորքերին մտնել իր տարածք։ Դա սխալ հաշվարկ էր, որն, ըստ էության, բերեց նրան, որ Հայաստանը պատրաստ չէր ընդունել Ադրբեջանի հարվածը։ Իսկ երբ չարդարացված սպասումները չիրականացվեցին՝ Հայաստանը որոշեց, որ Ռուսաստանը դավաճանել է իրեն։ Թեեւ Մոսկվան չէր հայտարարել, որ ինչ-որ կերպ կմիջամտի Ադրբեջանի եւ Հայաստանի միջև դիմակայությանը։ Համենայնդեպս ես նման բան չեմ լսել։
- Իրանը ներկայիս տարածաշրջանային գործընթացներում չափազանց ակտիվացել է։ Արդյո՞ք դա չի հանգեցնի տարածաշրջանում էլ ավելի մեծ էսկալացիայի։
- Բանը նրանում է, որ Իրանը որքան էլ ակտիվանա, նա տարածաշրջանում մեծ ազդեցություն չունի։ Թեհրանը կարող է օգտագործել որոշակի մեթոդներ, որպեսզի ազդել որոշ գործընթացների վրա, օգտագործել կրոնական լծակներ, բայց ես չէի ասի, որ Իրանը տարածաշրջանում ինչ-որ իրական ազդեցություն ունի։ Եվ, ամենայն հավանականությամբ, Հարավային Կովկասը կբաժանվի Թուրքիայի և Ռուսաստանի միջև ազդեցության գոտիների։
- Եվրամիությունը նոր առաքելություն է ուղարկելու Հայաստան։ Ձեր կարծիքով, ԵՄ-ն ինչպիսի՞ նպատակներ է հետապնդում Հարավային Կովկասում և դրա համար ի՞նչ գործիքներ է օգտագործում։
- Եվրոպացի քաղաքական գործիչները հաճախ կտրված են իրականությունից, նրանք անվերապահ հավատում են իրենց արժեքներին և այն փաստին, որ միջազգային գլոբալ քաղաքականությունը այնպիսին է, ինչպիսին նրանք պատկերացնում են իրենց ԵՄ-ում: Չնայած դա այդպես չէ։ Բայց, մյուս կողմից, ԵՄ-ի համար դա Ռուսաստանին տարածաշրջանից դուրս մղելու փորձ է։ Սակայն Եվրոպան չի կարողանա փոխարինել Ռուսաստանին, քանի որ տարածաշրջանում զորքեր չունի։ Չկա անգամ այդ բանակը ընդունելու պատրաստակամություն։ Իսկ Հարավային Կովկասը մի տարածք է, որտեղ առաջին հերթին պետք է բանակ լինի, դա անհրաժեշտություն է։ Ոչ միայն արժեքների մասին բղավել և փող լցնել: Տարածաշրջանի վրա ազդելու միակ միջոցը, որը փորձում է օգտագործել ԵՄ-ն՝ ֆինանսական ռեսուրսն է։ Իսկ եվրոպացի դիտորդները, ըստ էության, ոչինչ չեն նշանակի, նրանք մարդիկ են, ովքեր զբաղվում են իրավիճակի արձանագրմամբ, ոչ ավելին։
- Հարավային Կովկասը չի վերածվի արդյո՞ք Ռուսաստանի և Արևմուտքի նոր առճակատման ասպարեզի։
- Չեմ կարծում։ Հարավային Կովկասում արդեն կա Արևմուտքի ուժեղ ներկայացուցիչ՝ ՆԱՏՕ-ն, և դա Թուրքիան է։ Պարզապես Անկարան այս հարցում իր խաղն է խաղում, ուստի չի կարող դիտարկվել որպես հավաքական Արեւմուտք։ Երբ մենք խոսում ենք Արևմուտքի մասին, պետք է հասկանանք, որ այնտեղ իրական ռազմական հզորության միակ տիրապետողը ԱՄՆ-ն է, բայց Ամերիկան տարածաշրջանում չունի ո՛չ ուժեր, ո՛չ սպառազինություն, ո՛չ ռազմակայաններ։ Հետևաբար վաղաժամ եմ համարում ասել, որ Արեւմուտքը կարող է տարածաշրջանում ինչ-որ բան հրահրել։
Caliber.Az
Դիտումներ: 76
1
|
Պաշտպանության նախարարությունը խոսել է ադրբեջանական բանակի առաջին ռազմավարի մասին
20 Սեպտեմբերի 2023 - 11:3577 Դիտումներ
|
2
|
Ադրբեջանի Պնախարարությունը լսել է Ղարաբաղի հայերին Բաքվի պայմանները կկատարվեն /Ցանկ
20 Սեպտեմբերի 2023 - 14:0775 Դիտումներ
|
3
|
Ղարաբաղի վերածննդի ալիքի վրա. բնակարանաշինությունը սկսել է աճել Caliber.Az-ի ակնարկը
21 Սեպտեմբերի 2023 - 16:0061 Դիտումներ
|
4
|
Խաղ առանց սահմանների, կամ արդեն ուշ է «Բորժոմի»-ի խմելու համար Էմին Գալալիի մտորումները
20 Սեպտեմբերի 2023 - 18:3461 Դիտումներ
|
5
|
Որքան հեռու է Ֆրանսիան՝ այնքան լավ է տարածաշրջանի համար Իսկ մեզ համար ավելի լավ է
21 Սեպտեմբերի 2023 - 18:0061 Դիտումներ
|
Ղարաբաղում զինված կազմավորումներից ավեի քանլ 800 միավոր զենք է առգրավվել
ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ23 Սեպտեմբերի 2023 - 11:03
Ղարաբաղի տարածաշրջանում առգրավվել է ռազմական տեխնիկա, զենք, զինամթերք
ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ23 Սեպտեմբերի 2023 - 10:46
Յաշար Գյուլեր. Հակաահաբեկչական միջոցառումները մեկ օրում արմատապես փոխեցին պատկերը Ղարաբաղում
23 Սեպտեմբերի 2023 - 10:11
Ջեյհուն Բայրամովը ղարաբաղյան գորգ է նվիրել Հաքան Ֆիդանին
23 Սեպտեմբերի 2023 - 09:51
Ադրբեջանական սփյուռքը եվրոպական հանրությանը տեղեկացրել է Հայաստանի ականային ահաբեկչության մասին
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ23 Սեպտեմբերի 2023 - 09:35
ՆԳՆ-ն հայտնում է Խանքենդիում դիտավորյալ հրկիզումների մասին
23 Սեպտեմբերի 2023 - 08:36
«Ոչ մի հիմք չկա կասկածելու, որ հայերը չեն կարողանա խաղաղ ապրել Ադրբեջանում»
Լյուկ Քոֆին՝ Caliber.Az-ում22 Սեպտեմբերի 2023 - 19:04
Շուշայում ականի վրա բուլդոզերի պայթյունի փաստով հետաքննություն է տարվում
22 Սեպտեմբերի 2023 - 18:42
Հայաստանի ԶՈՒ-ի լքված մարտական դիրքը՝ Թերթերի մոտ
ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ22 Սեպտեմբերի 2023 - 17:50
Ալիևը ազդարարում է ժողովուրդների խաղաղություն
Խոսքը Երևանինն է22 Սեպտեմբերի 2023 - 17:38
Հարավային Կովկասում ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչը կայցելի Ադրբեջան
22 Սեպտեմբերի 2023 - 17:26
Կայացել Ադրբեջանի և Թուրքիայի ռազմական իրավաբանների հանդիպումը
22 Սեպտեմբերի 2023 - 17:07
Փաշինյան. Հայաստանը 40 հազար տեղ է պատրաստել Ղարաբաղի հայերի համար
22 Սեպտեմբերի 2023 - 16:50
Լրագրող Լալայանը՝ անջատողական առաջնորդներին. «Ղարաբաղի դահիճներ»
22 Սեպտեմբերի 2023 - 16:41
Մոնիտորինգի կենտրոն. Անցած 2 տարում հայերը հրադադարի պահպանման ռեժիմը խախտել են 258 անգամ
22 Սեպտեմբերի 2023 - 16:24
Բաքուն պատրաստ է շտապօգնության մեքենաներ տրամադրել հայ վիրավոր զինվորների համար
Հաջիևը՝ ԿԽՄԿ-ի հետ հանդիպմանը22 Սեպտեմբերի 2023 - 16:10
Մենք խստորեն դատապարտում ենք Հայաստանի կեղծավոր մոտեցումը մարդու իրավունքների հարցերում
Արևմտյան Ադրբեջանի համայնքի հայտարարությունը22 Սեպտեմբերի 2023 - 16:04
Իլհամ Ալիևն ընդունել է Համաշխարհային բանկի տարածաշրջանային տնօրենին
22 Սեպտեմբերի 2023 - 16:02
ԿԽՄԿ մեքենաները շարժվում են դեպի Խոջավենդ
Որպեսզի վերցնեն վիրավոր հայերին/ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ22 Սեպտեմբերի 2023 - 15:06
Շուշայում ականի վրա տրակտոր է պայթել
Տրակտորիստը վիրավորվել է22 Սեպտեմբերի 2023 - 15:05
Միլլի Մեջլիսում լսումներ կանցկացվեն Արևմտյան Ադրբեջան վերադառնալու հարցի շուրջ
22 Սեպտեմբերի 2023 - 14:48
Զենքերը վայր դրած հայ զինյալները կհամաներվեն
Հիքմեթ Հաջիևը՝ Reuters-ին22 Սեպտեմբերի 2023 - 14:17
Ապամոնտաժվել է Շուշա քաղաքի մուտքի մոտ գտնվող տանկի հուշարձանը
22 Սեպտեմբերի 2023 - 13:50
Ադրբեջանի ԱԳՆ ղեկավար. խաղաղության պայմանագրի բանակցություններում Հայաստանի մտադրությունները բարի չէին
22 Սեպտեմբերի 2023 - 13:24
Հայաստանի ԱԳՆ ղեկավարը Բայրամովի ելույթի ժամանակ լքել է դահլիճը
22 Սեպտեմբերի 2023 - 12:46
Ադրբեջանի ԱԻՆ-ը սննդամթերք է ուղարկել Ղարաբաղի հայ բնակիչներին
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ22 Սեպտեմբերի 2023 - 12:12
Ջեյհուն Բայրամովը հանդիպել է ԱՄՆ նախագահի հետ
22 Սեպտեմբերի 2023 - 11:35
Թուրքիայի նախագահը խոսել է Ադրբեջանի կողմից իրականացվող հակաահաբեկչական միջոցառումների մասին
22 Սեպտեմբերի 2023 - 11:04
Քողարկում՝ որպես ֆերմա. Քելբաջարում հայտնաբերվել է հրթիռների և ականների պահեստ
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ/ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ22 Սեպտեմբերի 2023 - 10:49
ՄԱԿ-ի ԱԽ-ն կոչ է արել դադարեցնել զինված դիմակայությունը Ղարաբաղում
22 Սեպտեմբերի 2023 - 10:24
Ադրբեջանցի զինվորներն օգնել են վիրավոր հայուհուն
22 Սեպտեմբերի 2023 - 10:04
Պաշտոնական Բաքուն սուր քննադատության է ենթարկել Ժոզեպ Բորելի հայտարարությունը
22 Սեպտեմբերի 2023 - 09:59
Սուլեյմանով – Ամոյան՝ 5-0 և աշխարհի առաջնության եզրափակիչ
22 Սեպտեմբերի 2023 - 09:29
Ադրբեջանի գլխավոր դատախազությունը գործ է հարուցել ռուս խաղաղապահների մահվան փաստով
22 Սեպտեմբերի 2023 - 09:02
Որքան հեռու է Ֆրանսիան՝ այնքան լավ է տարածաշրջանի համար
Իսկ մեզ համար ավելի լավ է21 Սեպտեմբերի 2023 - 18:00
Բաքուն և Մոսկվան քննարկել են՝ Ղարաբաղում իրավիճակի հետագա կայունացմանն ուղղված քայլերը
Ալիևը հեռախոսակապ է ունեցել Պուտինի հետ21 Սեպտեմբերի 2023 - 17:39
Մամեդովը ներկայացրել է վերաինտեգրման ծրագրերը, հայ բնակիչները խնդրել են սնունդ և վառելիք
ԱՀ նախագահի աշխատակազմը՝ Եվլախում կայացած հանդիպման մասին21 Սեպտեմբերի 2023 - 16:49
Հայ կեղծ նշորդները երազում են Խանքենդիում մարտերի մասին
Խաղն ավարտված է21 Սեպտեմբերի 2023 - 16:36
Ադրբեջանական ալբանագիտության հիմնախնդիրները և դրանց լուծումը
«Դժվար պատմություն» Ռիզվան Հուսեյնովի հետ21 Սեպտեմբերի 2023 - 16:21
Ղարաբաղի վերածննդի ալիքի վրա. բնակարանաշինությունը սկսել է աճել
Caliber.Az-ի ակնարկը21 Սեպտեմբերի 2023 - 16:00