«Հայաստանում ԵՄ-ի առաքելությունը՝ Ռուսաստանին տարածաշրջանից դուրս մղելու փորձ է»
Caliber.Az-ը Թբիլիսիից
Հարցազրույց 26 Հունվարի 2023 - 18:29
Հուսեյն Սաֆարով Caliber.Az |
Caliber.Az-ի հարցազրույցը՝ վրաստանցի քաղաքագետ, «SIKHA Foundation» հետազոտական կենտրոնի հիմնադիր Արչիլ Սիխարուլիձեի հետ։
- Ի՞նչ եք կարծում, որքանո՞վ են Երեւանն ու Բաքուն ներկայումս հեռու հարաբերությունների կարգավորումից։
- Կարծում եմ, որ իրավիճակը բավականին բարդ է, հատկապես հայկական կողմի համար, քանի որ հայ-ադրբեջանական առճակատման մեջ հենց նա է ստիպված եղել զիջել դիրքերը։ Անշուշտ, Հայաստանը չի ցանկանում հետ տալ այն, ինչ պահանջում է Ադրբեջանը, ինչի պատճառով էլ իրավիճակը հայտնվել է փակուղու մեջ։ Կասկածում եմ, որ առանց արտաքին դրակատարներ՝ Թուրքիայի կամ Ռուսաստանի ներգրավման, ինչ-որ բան կփոխվի։ Բայց քանի դեռ Ռուսաստանը զբաղված է Ուկրաինայի խնդիրներով, դժվար է ասել, թե 2023 թվականին ինչ կփոխվի հայ-ադրբեջանական կարգավորման գործընթացում։ Այնպես որ, դժվար թե կարելի է ինչ-որ բեկումներ սպասել, ավելի շուտ կշարունակվեն բանակցությունները, որոնք ոչ մի բանի չեն հանգի։
- Կարելի է արդյո՞ք ասել, որ Մոսկվան որոշակի չափով կորցնում է իր ազդեցությունը Հայաստանում։
- Եթե հաշվի առնել այն փաստը, որ Հայաստանի շահերը պաշտպանող միակ երկիրը Ռուսաստանն է, ապա հազիվ թե։ Ամերիկան և ԵՄ-ն կարողանան պաշտպանել հայկական շահերը, հատկապես, երբ մենք խոսում ենք ոչ միայն ինչ-որ խոսակցությունների, այլ իրական գործողությունների մասին։ Հայաստանը պարզապես ոչ մի տեղ չի կարող գնալ։ Սա, կարելի է ասել, նրա ճակատագիրն է։ Նա ստիպված է Ռուսաստանի Դաշնությունը ընդունել որպես ռազմավարական գործընկեր, և Ռուսաստանը կմնա, որպես ուժեղագույն դերակատար Հայաստանում։
Երեւանի ռազմավարական սխալը նրանում է, որ նա թույլ տվեց ռուսական զորքերին մտնել իր տարածք։ Դա սխալ հաշվարկ էր, որն, ըստ էության, բերեց նրան, որ Հայաստանը պատրաստ չէր ընդունել Ադրբեջանի հարվածը։ Իսկ երբ չարդարացված սպասումները չիրականացվեցին՝ Հայաստանը որոշեց, որ Ռուսաստանը դավաճանել է իրեն։ Թեեւ Մոսկվան չէր հայտարարել, որ ինչ-որ կերպ կմիջամտի Ադրբեջանի եւ Հայաստանի միջև դիմակայությանը։ Համենայնդեպս ես նման բան չեմ լսել։
- Իրանը ներկայիս տարածաշրջանային գործընթացներում չափազանց ակտիվացել է։ Արդյո՞ք դա չի հանգեցնի տարածաշրջանում էլ ավելի մեծ էսկալացիայի։
- Բանը նրանում է, որ Իրանը որքան էլ ակտիվանա, նա տարածաշրջանում մեծ ազդեցություն չունի։ Թեհրանը կարող է օգտագործել որոշակի մեթոդներ, որպեսզի ազդել որոշ գործընթացների վրա, օգտագործել կրոնական լծակներ, բայց ես չէի ասի, որ Իրանը տարածաշրջանում ինչ-որ իրական ազդեցություն ունի։ Եվ, ամենայն հավանականությամբ, Հարավային Կովկասը կբաժանվի Թուրքիայի և Ռուսաստանի միջև ազդեցության գոտիների։
- Եվրամիությունը նոր առաքելություն է ուղարկելու Հայաստան։ Ձեր կարծիքով, ԵՄ-ն ինչպիսի՞ նպատակներ է հետապնդում Հարավային Կովկասում և դրա համար ի՞նչ գործիքներ է օգտագործում։
- Եվրոպացի քաղաքական գործիչները հաճախ կտրված են իրականությունից, նրանք անվերապահ հավատում են իրենց արժեքներին և այն փաստին, որ միջազգային գլոբալ քաղաքականությունը այնպիսին է, ինչպիսին նրանք պատկերացնում են իրենց ԵՄ-ում: Չնայած դա այդպես չէ։ Բայց, մյուս կողմից, ԵՄ-ի համար դա Ռուսաստանին տարածաշրջանից դուրս մղելու փորձ է։ Սակայն Եվրոպան չի կարողանա փոխարինել Ռուսաստանին, քանի որ տարածաշրջանում զորքեր չունի։ Չկա անգամ այդ բանակը ընդունելու պատրաստակամություն։ Իսկ Հարավային Կովկասը մի տարածք է, որտեղ առաջին հերթին պետք է բանակ լինի, դա անհրաժեշտություն է։ Ոչ միայն արժեքների մասին բղավել և փող լցնել: Տարածաշրջանի վրա ազդելու միակ միջոցը, որը փորձում է օգտագործել ԵՄ-ն՝ ֆինանսական ռեսուրսն է։ Իսկ եվրոպացի դիտորդները, ըստ էության, ոչինչ չեն նշանակի, նրանք մարդիկ են, ովքեր զբաղվում են իրավիճակի արձանագրմամբ, ոչ ավելին։
- Հարավային Կովկասը չի վերածվի արդյո՞ք Ռուսաստանի և Արևմուտքի նոր առճակատման ասպարեզի։
- Չեմ կարծում։ Հարավային Կովկասում արդեն կա Արևմուտքի ուժեղ ներկայացուցիչ՝ ՆԱՏՕ-ն, և դա Թուրքիան է։ Պարզապես Անկարան այս հարցում իր խաղն է խաղում, ուստի չի կարող դիտարկվել որպես հավաքական Արեւմուտք։ Երբ մենք խոսում ենք Արևմուտքի մասին, պետք է հասկանանք, որ այնտեղ իրական ռազմական հզորության միակ տիրապետողը ԱՄՆ-ն է, բայց Ամերիկան տարածաշրջանում չունի ո՛չ ուժեր, ո՛չ սպառազինություն, ո՛չ ռազմակայաններ։ Հետևաբար վաղաժամ եմ համարում ասել, որ Արեւմուտքը կարող է տարածաշրջանում ինչ-որ բան հրահրել։
Caliber.Az
Դիտումներ: 166
1
|
«Հայերը առաջվա պես ապրում են հարևանների հանդեպ ատելությամբ» Պետր Լյուկիմսոնը՝ Caliber.Az-ի մոտ հյուր
16 Մարտի 2024 - 19:00128 Դիտումներ
|
2
|
«Կոչ անելով զինել Հայաստանին, եվրապատգամավորները նոր պատերազմ են հրահրում» Կոլտաշևը և Սիտնիկովը՝ Caliber.Az-կայքում
16 Մարտի 2024 - 18:5159 Դիտումներ
|
3
|
Արեւմուտքը Երեւանի բարեկամը չէ Շերեշևսկու դատողությունը
18 Մարտի 2024 - 17:1538 Դիտումներ
|
4
|
Խաղեր Արևմուտքի հետ. Դժվար ժամանակներ են սպասվում Հայաստանին Ստանիսլավ Տկաչենկոն՝ Caiber.Az-կայքում
18 Մարտի 2024 - 18:2836 Դիտումներ
|
5
|
Իլհամ Ալիև. Ես արդեն չորրորդ անգամն է, որ տոնական խարույկ եմ վառում ազատագրված Ղարաբաղի հողի վրա
18 Մարտի 2024 - 17:3431 Դիտումներ
|
Քննարկվել է ադրբեջանա-իրաքյան հարաբերությունների զարգացումը
19 Մարտի 2024 - 10:57
Ադրբեջանում նշում են «Իլախըր Չերշենբե»-ն
19 Մարտի 2024 - 10:35
Ադրբեջանի դեսպանը մասնակցել է Չանաքքալեի ճակատամարտում հաղթանակի տարեդարձին նվիրված միջոցառմանը
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ19 Մարտի 2024 - 10:15
Ստոլտենբերգ. Մենք հարգում ենք Ադրբեջանի՝ ռազմական դաշինքներին չանդամակցելու ինքնիշխան որոշումը
19 Մարտի 2024 - 09:39
Հիքմեթ Հաջիև. Ադրբեջանը և Չինաստանը պահպանում են բարեկամական և գործընկերային հարաբերություններ
19 Մարտի 2024 - 09:12
Բայրամովն ու Ստոլտենբերգը քննարկել են՝ Բաքվի և Երևանի միջև հարաբերությունների նորմալացման հարցը
18 Մարտի 2024 - 18:32
Խաղեր Արևմուտքի հետ. Դժվար ժամանակներ են սպասվում Հայաստանին
Ստանիսլավ Տկաչենկոն՝ Caiber.Az-կայքում18 Մարտի 2024 - 18:28
ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը՝ Ադրբեջանի ՊՆ-ում բանակցություններում
ՖՈՏՈ\ՎԻԴԵՈ18 Մարտի 2024 - 18:26
Նախագահ Ալիև. Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի արդյունքները դաս չդարձան Հայաստանի համար
18 Մարտի 2024 - 17:35
Իլհամ Ալիև. Ես արդեն չորրորդ անգամն է, որ տոնական խարույկ եմ վառում ազատագրված Ղարաբաղի հողի վրա
18 Մարտի 2024 - 17:34
ԵՄ ԱԳՆ ղեկավարները կքննարկեն՝ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կարգավորման գործընթացը
18 Մարտի 2024 - 17:19
Արեւմուտքը Երեւանի բարեկամը չէ
Շերեշևսկու դատողությունը18 Մարտի 2024 - 17:15
Ալիևը Պուտինին. Ադրբեջանի և Ռուսաստանի միջև հարաբերությունները տարբերվում են իրենց զարգացման կայունությամբ
18 Մարտի 2024 - 17:01
AZAL-ը թռիչքներ է իրականացնում Լոնդոնի ևս մեկ օդանավակայան
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ18 Մարտի 2024 - 16:35
Հրապարակվել է ազատագրված տարածքներում հայտնաբերված աճյունների թիվը
18 Մարտի 2024 - 15:56
Հայաստանի պաշտպանության նախկին նախարար. Հնդկաստանից բերված զենքերն արդեն մեկ տարի է անսարք են
18 Մարտի 2024 - 15:42
Ղարաբաղի հայերը փախչում են Հայաստանից
18 Մարտի 2024 - 15:41
«Ֆրանսիան բարյացակամ ժպիտով սպանում է հայերին»
Իշխան Վերդյանը՝ Caliber.Az-կայքում18 Մարտի 2024 - 15:40
Ադրբեջանն ու Իրաքը կքննարկեն տնտեսական կապերը
18 Մարտի 2024 - 14:51
Ալիեւը շնորհավորել է Պուտինին ընտրություններում տարած հաղթանակի կապակցությամբ
18 Մարտի 2024 - 14:49
Խանքենդին մաքրվում է հայկական զենքից
ԹՎԵՐ18 Մարտի 2024 - 14:02
Հիքմեթ Հաջիևը հանդիպել է Չինաստանում Պակիստանի դեսպանին
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ18 Մարտի 2024 - 13:42
Իլհամ Ալիևը Նովրուզի տոնի կապակցությամբ խարույկ է վառել Խանքենդիում
18 Մարտի 2024 - 13:26
Իլհամ Ալիև. Ադրբեջանի Զինված ուժերում բարեփոխումները լավ արդյունքներ տվեցին
18 Մարտի 2024 - 13:06
Մեծ վերադարձ. Ֆիզուլիի ավելի քան 100 բնակիչներ վերադառնում են տուն
18 Մարտի 2024 - 12:42
Հիքմեթ Հաջիևը հանդիպել է Չժաո Ինմինի հետ. օրակարգում COP29-ն է
18 Մարտի 2024 - 12:18
ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար. COP29-ը կարևոր է բոլորի համար, ովքեր մտահոգված են կլիմայի փոփոխությամբ
18 Մարտի 2024 - 11:56
Բայրամովն ու Շտայները քննարկել են COP29-ը
18 Մարտի 2024 - 11:27
Իրակլի Կոբախիձե. Ադրբեջանին և Վրաստանին կապում են պատմական բարեկամական կապերը
18 Մարտի 2024 - 11:15
ԱԱՀ. ԵԽ-ն պետք է աջակցի Հայաստանից վտարված 300 հազար արևմտյան ադրբեջանցիների հայրենիք վերադառնալուն
18 Մարտի 2024 - 10:46
Իլհամ Ալիևը՝ Ադրբեջանի և Հայաստանի հարաբերությունների կարգավորման հնարավորությունների մասին
18 Մարտի 2024 - 10:12
Նախագահ. ՆԱՏՕ-Ադրբեջան գործընկերությունը երկար պատմություն ունի
18 Մարտի 2024 - 09:58
ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար. Հայաստանն ու Ադրբեջանը հնարավորություն ունեն հասնելու կայուն խաղաղության
18 Մարտի 2024 - 09:50
Սթոլթենբերգ. Ես անհամբեր սպասում եմ Ադրբեջանի հետ գործընկերության հետագա ամրապնդմանը
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ18 Մարտի 2024 - 09:40
Քելբաջարում բեռնատար է շրջվել, մեկը մահացել է
18 Մարտի 2024 - 09:33
Մեկնարկել է ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի այցը Ադրբեջան
18 Մարտի 2024 - 09:14
«Հայերը առաջվա պես ապրում են հարևանների հանդեպ ատելությամբ»
Պետր Լյուկիմսոնը՝ Caliber.Az-ի մոտ հյուր16 Մարտի 2024 - 19:00
Կորեան շահագրգռված է Ադրբեջանի հետ բժշկական ոլորտում համագործակցությամբ
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ16 Մարտի 2024 - 18:55
«Կոչ անելով զինել Հայաստանին, եվրապատգամավորները նոր պատերազմ են հրահրում»
Կոլտաշևը և Սիտնիկովը՝ Caliber.Az-կայքում16 Մարտի 2024 - 18:51
Կոբախիձեն ժամանել է Ադրբեջան
16 Մարտի 2024 - 13:51