«Վիրավորելով Ղազախստանը, Քեոսայանը ուզում է գրավել Ժիրինովսկիի որմնախորշը» Ղազախները պատասանում են հայ սադրիչին

Այս շաբաթ ռուս-հայկական քարոզչուհի Մարգարիտա Սիմոնյանի ամուսնու՝ Տիգրան Քեոսանյանի կողմից Ղազախստանի հասցեին արտահայտված վիրավորանքները վրդովեցրել են ղազախ հասարակությանը։ Հիշեցնենք, որ Քեոսայանը իր YouTube ալիքում անպարկեշտ է արտահայտվել Ղազախստանի հասցեին՝ հիմք վերցնելով Հանրապետությունում Հաղթանակի շքերթի չեղարկման վերաբերյալ նորությունը։ Նա հայտարարել է, որ ղազախստանցիները պարտավոր են աջակցել Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականությանը՝ նշելով, որ «բարեկամության խաղերը վերջացել են» և, որ դա «գոյատևման հարց է», ակնարկելով, որ Ղազախստանը պետք է գրավի հստակ ռուսաստանամետ դիրքորոշում։ Որպես հարաբերությունների բացասական զարգացում նա ղազխստանցիների ուշադրությունը հրավիրել է «ուկրաինական սցենարի» վրա։

Ղազախստանից՝ ի պատասխան Քեոսայանի վիրավորական արտահայտությունների, առաջին կոշտ արձագանք է հետևել ղազախստանցի քաղաքագետ, Սենատի Միջազգային հարաբերությունների, պաշտպանության և անվտանգության հարցերի կոմիտեի նախագահ Մուխթար Կուլ-Մուհամմեդի կողմից, ով վճռականորեն դատապարտել է սադրիչին, նրան խորհուրդ է տվել նեոնացիստներին փնտրել ոչ թե Ղազախստանում, այլ Երևանում, ֆաշիստ Գարեգին Նժդեհի հուշարձանի մոտ։

«Հայաստանի մայրաքաղաք Երևանում կանգնեցրել են մարդկության պատմության մեջ գլխավոր ֆաշիստի և նացիստների կամակատար՝ Գարեգին Նժդեհի հուշարձանը։ Նա այն մարդն է, ով հայրենիքի դավաճանության համար փտեց խորհրդային բանտում։ Ուստի, եթե Քեոսայանը ուզում է նեոնացիստներին փնտրել, ապա թող նրանց փնտրի իր պատմական հայրենիքում։ Թող շքերթը անցկացնի Գարեգինի արձանի մոտ և ինքն էլ դրան մասնակցի»,- սենատի կուլուարներում լրագրողներին ասել է Կուլ-Մուհամմեդը։

Միևնույն ժամանակ, Caliber.Az-ի լրագրողների հետ զրույցում Ժողովուրդների մշակույթային զարգացման «Կոչեվնիկ» հիմնադրամի նախագահ, ղազախստանցի քաղաքագետ Այգուլ Թեշեբաևան՝ Քեոսայանի արտահայտությունները գնահատել է, որպես Ռուսաստանի փորձագիտական խորհրդի դիրքորոշում։ Նրա խոսքով, Քեոսայանը արտահայտել է Ղազախստանի քաղաքականությունը ցավոտ ընկալող Ռուսաստանի փորձագետների գերիշխող կարծիքը։

«Մյուս կողմից, հաշվի առնելով, որ Քեոսայանը՝ «Russia Today» հեռուստաալիքի գլխավոր տնօրեն Մարգարիտա Սիմոնյանի ամուսինն է, նման բացասական բովանդակությամբ նրա արտահայտությունները կարելի է նաև ընկալել և, որպես Ռուսաստանի պետության դիրքորոշում։ Ավելի ճիշտ, որպես Ղազախստանի նկատմամբ Ռուսաստանի հետևողական դիրքորոշում։ Սակայն Քեոսայանը պաշտոնատար անձ չէ և Ռուսաստանի կառավարությունում պաշտոն չի գրավում, հետևաբար, իմ կարծիքով, նրա կոպիտ արտահայտության նկատմամաբ Ղազախստանի ԱԳՆ-ի կողից արձագանքը եղել է անտեղի։ Բավական էր այն, ինչ արտահայտել էին Ղազախստանի փորձագետները և լրագրողները։

Ի դեպ, ինչ վերաբերում է ղազախստանցիներին Ուկրաինայում իրադարձությունների սցենարի մասին հիշատակումը, ապա Ղազախստանի համար նման ռիսկեր իրոք կարող են լինել։ Մեծամասամբ դա կապված է նրա հետ, որ Ղազախստանում վերջին ամիսների ընթացքում երկրի մի շարք պաշտոնավոր անձանց կողմից հնչեցվել են շատ բարձրաձայն հայտարարություններ, որոնք միանշանակ կարգով դատապարտել են Ռուսաստանի հատուկ գործողությունները Ուկրաինայում։ Երկրում հակառուսական հանրահավաքներ են անցկացվում Ուկրաինայում պատերազմի պատճառով, ինչը ակնհայտ հաստատում է ղազխստանցիների բացահայտ ուկրաինամետ դիրքորոշումը։

Եվս մեկ կարևոր նրբություն, որը չի կարելի հաշվի չառել՝ կապված է Ղազախստանի հասարակության մեջ շրջանառվող եվրասիական տնտեսական կառույցներից Ղազախստանի հնարավոր դուրս գալու մասին քննարկումների հետ։ Իմ կարծիքով, ԵԱՏՄ-ից Ղազխստանի դուրս գալու հավանականությունը բավականին ցածր է, բայց այն կա։ Անկասկած, այս բոլոր փաստերը բացասականորեն և ցավոտ են ընկալվում Ռուսաստանում, և Քեոսայանի ելույթը դրա ակնառու հաստատումն է»,- ասել է Թաշեբաևան։

Այնուհետև փորձագետը ուշադրություն է հրավիրել Հայաստանում ֆաշիստական գաղափարախոսության վրա, որտեղ ակտիվորեն կանգնեցնում են նացիզմի կամակատարների հուշարձանները։

«Գարեգին Նժդեհի գովաբանումը Հայաստանի պետական քաղաքականության հստակ գիծն է։ Այն դատապարտվում է Ղազախստանում, միաժամանակ, երբ այն առավել քննադատության պետք է ենթարկվի ոչ թե ինչ-որ տեղ, այլ Ռուսաստանում։ Բայց, ինչպես տեսնում ենք, նրա կողմից Հայաստանի վրա ոչ մի ճնշում չկա, ինչպես նաև ռուսական ինտեգրացիոն նախագծերի որոշ մասնակից երկրների կողմից»,- նշել է Թեշեբաևան։

Տվյալ հարցի կապակցությամբ ևս մեկ կարծիք է Caliber.Az-ին հայտնել՝ Ռազախա-ռուսական միջազգային համալսարանի ռազմավարական պլանավորման և զարգացման գծով փոխնախագահ, Գիտնական-տնտեսագետների եվրասիական ակումբի անդամ, էկոնոմետրիկայի (Ղազախստան) պրոֆեսոր Նուրլան Մոմբաևը, ով կտրուն դատապարտել է Քեոսայանի արտահայտությունները։

«Նա կատարել է Ռուսաստանի փորձագետների և վերլուծաբանների մի որոշակի խմբի պատվերը, ովքեր ուղղակի, կամ անուղղակի կապված են Ռուսաստանի քաղաքական իստեբլիշմենթի հետ։ Իմ կարծիքով, Քեոսայանի վիրավորական արտահայտությունները՝ իր բնույթով վերլուծաբանական մոնիթորինգ են ղազախ հասարակության և մեր երկրի իշխանությունների կողմից Մոսկվայի ուղերձի նկատմամբ արձագանքին։ Քեոսայանը պետական իշխանության ներկայացուցիչ չէ և տեղյակ չի Ղազախստանում իրական իրավիճակին։ Մարդը կատարել է պատվերը, ցեխ շպրտելով ղազախստանցիների վրա, և ըստ երևույթին լավ գումար է վաստակել։ Ի դեպ, առաջ այդ որմնախորշը զբաղեցնում էր հանգույցալ Վլադիմիր Ժիրինովսկին, մեր հայրենակիցը (ծնունդով Ալմաթիից)։ Այդ որմնախորշը միշտ կլրացնեն Քեոսայանների նմանները։

Ինչ վերաբերում է Ղազախստանում շքերթի չեղարկման առթիվ ռուսաստանցի քարիզիչի հավակնությանը, ապա ես այսպես կպակտասխանեմ։ Մենք մայիսյան շքերթից հրաժարվել ենք հայտնի հունվարյան իրադարձությունների պատճառով, երբ նախապատրաստվում էր պետական հեղաշրջում Ղազախստանում։ Եթե հիշում եք, Ակտաույում հանրահավաքները սկսվեցին գազի գնի բարձրացման պատճառով, իսկ վերջացան Ալմաթիիում ջարդերով և պետական հեղաշրջման փորձով։ Այնուամենայնիվ, այդ իրադարձությունները չնպաստեցին Ղազախստանում հակառուսական տրամադրությունների թեժացմանը։ Մեր երկրում առայսօր պետական աջակցություն է ցուցաբերվում պատերազմի վետերաններին։ Ինչպես նաև չեն փոխվել Հայրենական մեծ պատերազմի հերոսների հիշատակին փողոցների և դպրոցների անունները։ Իմ կարծիքով, սա է Ղազախստանից կարևոր ուղերձ Ռուսաստանի քաղաքական իստեբլիշմենթին։

Մյուս կողմից, միանգամայն բացատրելի է Քեոսայանի, որպես հայ ազգի ներկայացուցչի թունոտ ելույթը։ Նրան նույնպես, ինչպես և Ռուսաստանի հայամետ լրագրողներին հանգիստ չի տալիս 2020 թվականին Ղարաբաղում 4-օրյա պատերազմում Հայաստանի պարտությունը, և այս նույն պատճառով նրանք իրենց զայրույթը և պարտության դառնությունը շաղախում են թուրքական ժողովուրդների ներկայացուցիչների վրա։

Ի պատասխան Քեոսայանի նողկալի սադրանքին՝ իմ քաղաքացիական դիրքորոշումը այսպիսին է. ոչ ոքին չի հաջողվի երերել մեր թուրքական աշխարհը և նրանում սերմանել պատերազմի երկպառակություն՝ հատկապես այնպիսի քարոզիչներին, ինչպես Քեոսայանը, Սիմոնյանը և այլ կասկածելի անձինք։

Իմ ընտանիքում Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից չի վերադարձել ավելի քան 12 մարդ։ Այդ մարդիկ իրենց կյանքը տվեցին խաղաղության և ֆաշիզմի դեմ պայքարի համար։ Եվ ես անթուլատրելի և վրդովիչ եմ համարում ռուսական վայ քարոզչների կեղտոտ շուրթերով ողջ ղազախ ժողովրդին հասցրած վիրավորանքը։ Կարծում եմ, որ ղազախստանցիների վրդովմունքը կլսեն ռուս հասարակությունում, և ճիշտ հետևություններ կանեն»,- ամփոփել է ղազախստանցի գիտնականը։