«Հայ-ադրբեջանական սահմանը՝ առավել կարևոր պահ է, քան Հայաստանի պարերը Մակրոնի հետ»
Դմիտրի Վերխոտուրովը՝ Caliber.Az-ի հետ կապի մեջ
Հարցազրույց 20 0Հոկտեմբերի 2022 - 15:30
Մաթանաթ Նասիբովա Caliber.Az |
Caliber.Az-ի հարցազրույցը՝ հետխորհրդային տարածքի հարցերով ռուսաստանցի փորձագետ, հրապարակախոս և հասարակական գործիչ Դմիտրի Վերխոտուրովի հետ։
-Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք իրանական բանակի զորավարժությունները Ադրբեջանի հետ սահմանին։
- Ես արդեն բազմիցս ասել եմ այդ մասին. Հայաստանը Իրանի համար հանդիսանում է օդանցք առևտուր իրականացնելու համար, իսկ քանի որ Թեհրանը գտնվում է պատժամիջոցների տակ, և նրա հետ քչերն են առևտուր անում, ապա այդ խնդիրը այնտեղ լուծում են օգտագործելով հենց հայկական տարածքը։ Ըստ ամենայնի, Իրանը Հայաստանի տարածքով է տեղափոխում և՛ ապրանքները, և՛ փողերը։ Կարծում եմ, այդ նույն պատճառով էլ Հայաստանի հետ սահմանը ռազմավարական նշանակություն ունի Իրանի համար, և Թեհրանը չէր ցանկանա փակել այդ առևտրային միջանցքը։
-Իսկ Դուք ինչպե՞ս եք կարծում ի դեմս Բրյուսելի՝ եվրոպացի միջնորդների մասնակցությամբ հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների նորմալացման ներկա գործընթացը։
- Անկեղծ ասած, ես բանակցային գործընթացում ոչ մի առաջընթաց չեմ տեսնում։ Ակնհայտ է, որ ընթանում է տարօրինակ քաղաքական խաղ, որը անցկացնում է Փաշինյանը՝ ոչ այնքան հասկանալի նպատակներով, և նույն անհասկանալի արդյունքներով, ինչը տարակուսանք ու դատապարտում է առաջացնում նույնիսկ բուն Հայաստանում։ Հետևաբար եվրոպական միջնորդների մասնակցությամբ որևէ պայմանավորվածություն հազիվ թե կարելի է առաջընթաց անվանել բանակցային գործընթացում։ Ըստ էության, պետք է ստեղծվեր սահմանները սահմանազատելու եւ քարտեզների վրա սահմաններ գծելու եւ վիճելի հարցերը խաղաղ լուծելու հարցերով հանձնաժողով։ Այս դեպքում կարելի էր խոսել որոշակի առաջընթացի մասին։ Իսկ այսօրվա դրությամբ, իմ կարծիքով, դրական միտումներ չեն նկատվում։
-Վերջերս Ֆրանսիայի նախագահը չափազանց տհաճ արձագանք է արել Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի Դաշնության քաղաքականության, և մասնավորապես հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման հարցում Ռուսաստանի Դաշնության միջնորդական դերի մասին։ Դուք ինչպե՞ս կմեկնաբանեիք Փարիզի այս թշնամական ելույթը:
- Որքանով ես կարող եմ դատել Մակրոնի ոճից, այս առաջնորդը մշտապես փորձում է հակամարտություն հրահրել Հարավային Կովկասում, իսկ այս դեպքում, խնդիրներ ստեղծել Ռուսաստանի համար այն հաշվարկով, որպեսզի նրան շեղի ուկրաինական խնդրից։ Հասկանալի է, որ այս հաշվարկը իրեն չի արդարացնում, այնուամենայնիվ, նման փորձ տեղի է ունենում։
Այլ բան է, որ Ռուսաստանի համար կարևոր է պահպանել կայունությունը Հարավային Կովկասում, և դրա համար նա անում է ամեն հնարավորը, որպեսզի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հակամարտությունը լուծվի խաղաղ ճանապարհով։ Ռուսաստանի շահագրգռվածությունը նրանում, որպեսզի հարեւան պետությունները խաղաղ գոյակցեն միասնական աշխարհագրական տարածքում։
Այս նույն համատեքստում ես կնշեի նաև Թուրքիայի գործոնը։ Ներկա իրավիճակը Թուրքիային ներկայացրել է շատ ազդեցիկ երկիր դառնալու պատմական հնարավորություն, որը միջնորդ է դարձել շատ հակամարտություններում։ Եվ ես կենթադրեմ, որ նույնիսկ այն, որ Պրահայում եղել է Էրդողանի և Փաշինյանի միջև շփման հնարավորություն՝ տեսանելի է Թուրքիայի դերը։ Ակնհայտ է, որ Անկարան, ինչպես Ռուսաստանը, փորձում է կարգավորել այս հակամարտությունը, և նրա միջնորդական ջանքերը կարող են օգտակար լինել Բաքվի և Երևանի բանակցություններում։
-Վերջին ժամանակներում Ֆրանսիայի քաղաքական իսթեբլիշմենթը նկատելիորեն ակտիվացրել է հակաադրբեջանական արշավը։ Ի՞նչ է կանգնած այս գործընթացների հետևում։
-Եվրոպացի քաղաքական գործիչների ներկայիս տրամաբանությունը դժվար է հասկանալ, քանի որ նրանք հաճախ գործում են ի վնաս սեփական շահերի։ Տվյալ դեպքում Ֆրանսիան չպետք է հակաադրբեջանական բանաձեւերով իրենից հրեր Ադրբեջանը։ Ենթադրում եմ, որ Փարիզում այս կերպ փորձում են ճնշում գործադրել Ադրբեջանի վրա, որպեսզի նա ավելի զիջող լինի Հայաստանի նկատմամբ։
-Ի՞նչ նպատակով է Հայաստանը նախաձեռնել ԵՄ առաքելության տեղակայումը Ադրբեջանի հետ սահմանին։
-Կարծում եմ, որ առաջ քաշելով Ադրբեջանի հետ սահմանին ԵՄ առաքելություն տեղակայելու գաղափարը, որն, ի դեպ, արդեն ձախողվել է, Նիկոլ Փաշինյանը ցանկանում էր ծառայել Եվրամիությանը և հաշվարկում էր, որ դրանից ինչ-որ բան կստանա անձամբ իր համար։ Չեմ կարծում, որ եվրոպացի դիտորդները ինչ-որ կերպ կփոխեն կոնֆլիկտային իրավիճակը, նախ, որովհետև, որ նրանց նկատմամբ վստահություն չկա, երկրորը, նրանք այդ խնդիրը լուծելու լիազորություն չունեն։
Մյուս կողմից, հայ-ադրբեջանական սահմանին վերաբերող հարցերը հանդիսանում են Բաքվի և Երևանի ներքին գործ։ Այո, նրանք կարող են Ռուսաստանին և Թուրքիային որպես միջնորդ հրավիրել՝ միասին կամ առանձին, բայց ադրբեջանա-հայկական սահմանին եվրոպացի դիտորդների առկայությունը, իմ կարծիքով, ոչ մի առաջընթաց չի բերի բանակցային գործընթացում։
-Դատելով ձեր պատասխաններից՝ տեսանելի ապագայում խաղաղության պայմանագրի ստորագրման հավանականությունը չափազանց փոքր է։
-Չեմ կարծում, որ մոտ ապագայում պետք է ակնկալել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի ստորագրում, քանի որ հակամարտությունը ձգձգվում է, դրանում ներգրավված են բազմաթիվ մասնակիցներ, իսկ դա նշանակում է բազմաթիվ շահեր։ Համապատասխանաբար, խաղաղ կարգավորման գործընթացը նույնպես երկար կլինի։ Այս փուլում կարեւոր է սահմանազատել հայ-ադրբեջանական սահմանը, որպեսզի լուծել բոլոր վիճահարույց հարցերը։ Սա ավելի կարևոր պահ է, քան Հայաստանի պարը Մակրոնի և ԵՄ-ի հետ։
Caliber.Az
Դիտումներ: 89
1
|
«Նոր պատերազմը կբերի Հայաստանի կողմից նրա սուբյեկտիվության իսպառ կորստի» Օսովցևը և Ռուբաևը՝ Caliber.Az-կայքում
24 Հունիսի 2024 - 19:0882 Դիտումներ
|
2
|
«Հայաստանը խաղազինվորի դեր է խաղում շախմատի տախտակի վրա» Փորձագետները՝ Caliber.Az-կայքում
24 Հունիսի 2024 - 17:3976 Դիտումներ
|
3
|
Թովուզի ուղղությամբ հայկական անօդաչու թռչող սարք է վնասազերծվել
25 Հունիսի 2024 - 16:2557 Դիտումներ
|
4
|
Խաղաղության հրավեր Երեւանը պետք է արագ մտածի
25 Հունիսի 2024 - 20:5456 Դիտումներ
|
5
|
ԱԳՆ-ն՝ Ադրբեջանի և Ռուսաստանի միջև քաղաքական խորհրդակցությունների մասին
24 Հունիսի 2024 - 11:4755 Դիտումներ
|
Կյանքը լավագույն ուսուցիչն է
Բայց ոմանց այն ոչինչ չի սովորեցնում26 Հունիսի 2024 - 18:18
Ստամբուլում ադրբեջանական դպրոց կբացվի
26 Հունիսի 2024 - 18:11
Սարըև. Հայաստանի հետ, մենք արդեն բոլորին ցույց ենք տվել, թե ով է հաղթողը, ով` պարտվողը
26 Հունիսի 2024 - 17:56
Կայանած աշխարհը և Ադրբեջանի քաղաքականությունը
Ռասիմ Մուսաբեկովը՝ Caliber.Az-ի եթերում26 Հունիսի 2024 - 17:47
Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն շնորհավորել է Մալդիվներին
26 Հունիսի 2024 - 17:32
Միջազգային ճանապարհորդների պատվիրակությունն այցելել է Շուշա
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ26 Հունիսի 2024 - 17:15
ԵՄ խորհուրդը նոր հատուկ ներկայացուցիչ է նշանակել Հարավային Կովկասում
26 Հունիսի 2024 - 17:14
Միքայիլ Ջաբբարովը հանդիպել է ձեռներեցների հետ
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ26 Հունիսի 2024 - 16:50
Մի խումբ միջազգային ճանապարհորդներ այցելել են Լաչին
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ26 Հունիսի 2024 - 16:42
Ճանապարհորդ ԱՄՆ-ից. Ղարաբաղում վերականգնման աշխատանքներն ընթանում են արագ տեմպերով
26 Հունիսի 2024 - 16:39
Հայաստանի ռազմականացում. «խաղաղության օրակարգ» առաջաթեք բռնած ինքնաձիգով
Ժամանակն է, որպեսզի Երևանը հիշի ոչ վաղուցվա պատմության դասերը26 Հունիսի 2024 - 16:18
Սոմալին և Ադրբեջանը շատ միջազգային ֆորումներում ընդհանուր դիրք են զբաղեցնում
Նախարարի հայտարարությունը26 Հունիսի 2024 - 16:00
Բայրամով. Ադրբեջանը պատրաստ է մարդասիրական աջակցություն ցուցաբերել Սոմալիին
26 Հունիսի 2024 - 15:53
Ջեյհուն Բայրամով. Ադրբեջանի և Սոմալիի միջև համագործակցության տարբեր հնարավորություններ կան
26 Հունիսի 2024 - 15:52
Ջեյհուն Բայրամով. Բաքվի և Երևանի միջև բանակցությունները շարունակվում են
26 Հունիսի 2024 - 15:19
Հնդիկ զբոսաշրջիկներն առաջին տեղում են Ադրբեջանի հյուրանոցներում գիշերելու թվով
26 Հունիսի 2024 - 14:47
Հիստերիկ դրսևորումներ
«Հին աշխարհի հիստերիկները»26 Հունիսի 2024 - 14:10
Պետական ծառայություն. Ադրբեջանում բնակության թույլտվություն ստանալու համար հազարավոր դիմումներ են ստացվել
26 Հունիսի 2024 - 13:56
Ադրբեջանական «Խոջալուն» կնվաճի Խաղաղ օվկիանոսը
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ26 Հունիսի 2024 - 13:44
Բաքուն զգուշացնում է, Երեւանը պետք է լսի
Հակառակ դեպքում՝ բոլոր միջոցների օգտագործմամբ պատասխան քայլեր26 Հունիսի 2024 - 13:02
Ուժեղացվում է Ղարաբաղի տարածաշրջանի բնակիչների առողջության պաշտպանությունը
«Մեծ վերադարձը» գործողության մեջ /ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ26 Հունիսի 2024 - 12:53
Իլհամ Ալիևը շնորհավորել է Մալդիվների Հանրապետության ղեկավարին
26 Հունիսի 2024 - 12:51
«Մենք դատապարտում ենք հայկական սփյուռքի և նրա վարձու ծառայող Օկամպոյի գործողությունները»
Արևմտյան Ադրբեջանի համայնքի հայտարարությունը26 Հունիսի 2024 - 12:25
Վաշինգտոնը խոսում է խաղաղության մասին... և զինում Երևանին
26 Հունիսի 2024 - 12:08
Հայաստանի ԱԳՆ. Մենք հավատարիմ ենք Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման գործընթացին
26 Հունիսի 2024 - 11:47
Սերբիան ուսումնասիրում է Ադրբեջանի լավագույն փորձը սոցիալական ծառայությունների ոլորտում
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ26 Հունիսի 2024 - 11:08
Ադրբեջանական բանկերի հաճախորդների թիվն աճում է
26 Հունիսի 2024 - 10:43
Էրթուղրուլօղլու. Ադրբեջանը, Թուրքիան և ՀԿԹՀ-ն պետք է աջակցեն միմյանց
26 Հունիսի 2024 - 10:40
Երկրաշարժ Ադրբեջանում
26 Հունիսի 2024 - 10:14
Ադրբեջանի գլխավոր դատախազը մասնակցել է Բիշքեկի հռչակագրի ստորագրմանը
26 Հունիսի 2024 - 10:12
Ադրբեջանի և Ուզբեկստանի ԱԳՆ-երի միջև տեղի է ունեցել քաղաքական խորհրդակցությունների հերթական փուլը
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ26 Հունիսի 2024 - 09:47
Ադրբեջանը կոչ է անում G20 երկրներին ջանքեր գործադրել՝ կլիմայի ֆինանսավորման նպատակին հասնելու համար COP29-ում
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ26 Հունիսի 2024 - 08:53
Ադրբեջանի Պաշտպանության նախարարությունը զգուշացրել է Հայաստանին և նրա հովանավորներին
Երևանը պատրաստվում է հերթական պատերազմի25 Հունիսի 2024 - 21:21
Խաղաղության հրավեր
Երեւանը պետք է արագ մտածի25 Հունիսի 2024 - 20:54
Շուշայում սկսել է գործել երկրաշարժի մոնիտորինգի հորատանցքային կայան
ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ25 Հունիսի 2024 - 20:48
Հաստատվել է Փոլադ Բյուլբյուլօղլուի պատգամավորի թեկնածությունը
25 Հունիսի 2024 - 20:43
Ալի Ասադովը հանդիպել է Թուրքիայի Սահմանադրական դատարանի նախագահի հետ
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ25 Հունիսի 2024 - 20:22
Սահիլ Բաբաև. Բաքուն կավելացնի գազի մատակարարումները Բելգրադ
25 Հունիսի 2024 - 17:41
Պետությունը բնակարան է նվիրել Ադրբեջանի ազգային հերոս Նաթիկ Գասիմովի մորը
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ25 Հունիսի 2024 - 17:13
Թովուզի ուղղությամբ հայկական անօդաչու թռչող սարք է վնասազերծվել
25 Հունիսի 2024 - 16:25